Tiết lộ bất ngờ về phương pháp tính thuế đối ứng của Tổng thống Trump

Giáo sư Brett Neiman, cựu nhân viên Bộ Tài chính Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden vừa bày tỏ sự bất ngờ và không hài lòng khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã sử dụng bài nghiên cứu của ông cùng 3 chuyên gia kinh tế khác làm căn cứ để tính các mức thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu toàn cầu vào Mỹ.

Trong bài viết đăng hôm 8/4, giáo sư Neiman đã chỉ trích sự sai sót trong việc áp dụng nghiên cứu của ông và cảnh báo những tác động tiêu cực từ các gói thuế đối ứng của Tổng thống Trump đối với nền kinh tế toàn cầu.

Giáo sư Neiman cho biết, ông đã cảm thấy bối rối khi Tổng thống Trump cầm tấm bảng hiệu thể hiện số tiền thuế mà ông sẽ áp dụng đối với 60 quốc gia hôm thứ Tư tuần trước trong sự kiện mà nhà lãnh đạo Mỹ gọi là "Ngày Giải Phóng".

"Điều tôi thắc mắc đầu tiên khi Nhà Trắng công bố chế độ thuế quan là: Làm sao họ tính được mức thuế cao như vậy?" - giáo sư kinh tế của Đại học Chicago viết.

Trong suốt bài viết của mình, giáo sư Neiman chia sẻ rằng sau khi các phương pháp tính toán thuế quan được công bố, ông mới hiểu rằng chính quyền Tổng thống Trump đã trích dẫn một bài nghiên cứu do ông cùng 3 nhà kinh tế khác thực hiện.

"Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ đã công bố phương pháp tính thuế đối ứng và trích dẫn một bài báo học thuật do 4 nhà kinh tế, trong đó có tôi, thực hiện, dường như để giải thích cho các mức thuế của Mỹ" - ông cho hay.

Tuy nhiên, cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ khẳng định rằng cách tính toán thuế đối ứng của chính quyền Tổng thống Trump là sai lầm. "Nhưng họ đã tính sai. Rất sai. Họ đã áp dụng một tỷ lệ thuế 25% không có cơ sở, điều này hoàn toàn sai" - chuyên gia Neiman lưu ý thêm.

Theo giáo sư này, các mức thuế mà chính quyền Tổng thống Trump áp dụng cao hơn rất nhiều so với những gì ông và các đồng nghiệp nghiên cứu. "Chúng tôi đã chỉ ra rằng mức thuế chính xác phải thấp hơn nhiều, có thể chỉ bằng 25% mức thuế hiện tại" – ông Neiman giải thích.

Một trong những mục tiêu mà Tổng thống Trump đưa ra khi áp dụng gói thuế đối ứng là giảm thiểu thâm hụt thương mại của Mỹ với các đối tác lớn như Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU).

Tuy nhiên, ông Neiman cho rằng việc sử dụng "thuế quan đối ứng" để giảm thâm hụt thương mại là không hợp lý, đồng thời khẳng định thâm hụt thương mại giữa các quốc gia không phản ánh sự bất công trong thương mại quốc tế. Vị chuyên gia nêu rõ: "Cán cân thương mại là điều tự nhiên và không thể tránh khỏi. Mỗi quốc gia có những nguồn tài nguyên và mức độ phát triển khác nhau, vì vậy thâm hụt không có nghĩa là sự cạnh tranh không công bằng".

"Người Mỹ chi nhiều tiền hơn cho quần áo sản xuất tại Sri Lanka so với những gì người Sri Lanka chi cho dược phẩm và tua-bin khí đốt của Mỹ. Vậy thì sao?" - ông nhấn mạnh trong bài báo.

Bên cạnh đó, chuyên gia Neiman nhận định rằng các mức thuế "có đi có lại" của Tổng thống Trump "sẽ gây ra những tác động tiêu cực đối với các doanh nghiệp, người lao động, người tiêu dùng và các thị trường chứng khoán trên toàn cầu". Ông cũng cảnh báo rằng gói thuế quan mới nhất của Mỹ sẽ "đưa tỷ lệ thuế trung bình lên mức cao nhất trong 100 năm qua".

Cũng trong bài viết, chuyên gia Neiman nói rằng ông muốn chính sách thuế của ông Trump và phương pháp tính toán của ông bị hủy bỏ hoàn toàn. “Nếu không, chính quyền Mỹ nên cắt giảm 3/4 mức thuế đối ứng hiện tại”

Gia tăng nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu và kinh tế Mỹ

Các nhà kinh tế trên toàn thế giới hiện lo ngại về một cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu do leo thang căng thẳng thương mại, trong đó xác suất khoảng 62% dự báo rằng Mỹ sẽ rơi vào suy thoái trong năm nay.

Theo Polymarket, xác suất xảy ra suy thoái kinh tế thế giới đã tăng vọt từ 39% lên tới 49% sau khi ông Trump công bố thuế quan đối ứng hôm 2/4 vừa qua.

Đến ngày 6/4, tỷ lệ này đã đạt mức cao nhất là 66%, cho thấy có tới hai trong ba khả năng một cuộc suy thoái đang đến gần.

Ngân hàng Goldman Sachs cũng vừa nâng xác suất Mỹ rơi vào suy thoái từ 35% lên 45%, sau khi trước đó chỉ một tuần đã tăng từ mức 20%. Động thái này cho thấy mức độ lo ngại ngày càng lớn trong giới tài chính về tác động tiêu cực của chiến tranh thương mại.

JP Morgan – một trong những ngân hàng lớn nhất Mỹ – hiện dự báo xác suất xảy ra suy thoái tại Mỹ và toàn cầu lên tới 60%, do lo ngại thuế quan không chỉ gây lạm phát mà còn dẫn đến các biện pháp trả đũa từ các nước khác, điển hình là Trung Quốc.

Giám đốc điều hành JP Morgan, ông Jamie Dimon, hôm thứ Hai cảnh báo, các mức gói thuế đối ứng của chính quyền Tổng thống Trump “có khả năng khiến lạm phát tăng phi mã, đồng thời gia tăng lo ngại về kịch bản kinh tế Mỹ suy thoái với mức độ nghiêm trọng hơn.

“Liệu các mức thuế hiện tại có gây ra một cuộc suy thoái hay không vẫn còn là câu hỏi, nhưng chắc chắn sẽ làm chậm lại đà tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất thế giới” – ông Dimon viết.

Trong khi đó, phát biểu trước báo giới ngày 7/4, Tổng thống Mỹ khẳng định, hiện tại chính quyền của ông không cân nhắc ý định nào về tạm hoãn kế hoạch thuế quan đối ứng.