Giới chức Bắc Kinh đang nâng cao cảnh giác chỉ vài tuần trước khi Thế vận hội mùa đông diễn ra, sau khi đợt bùng phát đầu tiên của biến thể Omicron ở Trung Quốc lan từ thành phố cảng phía bắc Thiên Tân đến tỉnh Hà Nam, miền Trung nước này.
Xét nghiệm toàn thành phố 14 triệu dân
TP Thiên Tân, cách Bắc Kinh chỉ 80 dặm về phía đông nam, đã tiến hành xét nghiệm toàn bộ 14 triệu dân sau khi phát hiện 2 ca mắc Omicron trong cộng đồng hôm 8/1. TP này ghi nhận ít nhất 40 ca mắc Covid-19 vào cuối tuần qua, trong đó có 24 trẻ em.
Các nhà chức trách Thiên Tân đã nhanh chóng chuyển TP vào trạng thái giãn cách xã hội nghiêm ngặt và yêu cầu công dân không rời khỏi thành phố trừ khi thực sự cần thiết. Những người muốn rời đi phải xuất trình xét nghiệm Covid âm tính được thực hiện trong vòng 48 giờ và phải được chủ lao động hoặc văn phòng chính quyền địa phương chấp thuận.
Nhưng virus đã lan ra ngoài phạm vi Thiên Tân. Truyền thông nhà nước Trung Quốc hôm 10/1 đưa tin, hai trường hợp mắc Omicron đã được xác định ở thành phố Anyang, tỉnh Hà Nam, cách Thiên Tân hơn 300km. Theo cơ quan y tế Hà Nam, việc giải trình tự bộ gen của virus cho thấy thuộc cùng chuỗi lây lan ở Thiên Tân. Một sinh viên đại học trở về Anyang từ Thiên Tân vào ngày 28/12 được cho là nguồn lây Omicron. Đây là thông tin đặc biệt đáng lo ngại đối với giới chức Bắc Kinh, nơi chỉ cách Thiên Tân chưa đầy 30 phút tàu cao tốc đường sắt.
Trong những tháng gần đây, chính quyền Trung Quốc đã áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt hơn bao giờ hết để hạn chế sự bùng phát của Covid-19 nhằm hướng tới Thế vận hội Mùa đông. Một đợt bùng phát Omicron ngay trước cửa ngõ thủ đô chỉ vài tuần trước khi sự kiện khai mạc vào ngày 4/2 trở thành viễn cảnh “ác mộng” đối với các quan chức.
Jin Dongyan, nhà virus học tại Đại học Hong Kong, cho biết: “Việc đưa số ca bệnh tại Trung Quốc về mức 0 trước Olympics là không thể, do các địa phương đang lần lượt chứng kiến những đợt bùng phát mới”.
"Điều duy nhất mà Bắc Kinh có thể làm là học hỏi kinh nghiệm của Thế vận hội Mùa hè Tokyo”, chuyên gia này cho biết, đồng thời lưu ý rằng sự kiện sẽ khó tránh khỏi việc tổ chức đơn giản và bớt rình rang hơn.
Thách thức chính sách “zero-Covid”
Bắc Kinh và Thiên Tân có chung một đường biên giới ngắn và có liên kết chặt chẽ với nhau. Ước tính có khoảng 100.000 người đi làm thường xuyên giữa hai thành phố để làm việc vào năm 2020, theo Global Times.
Trong một tuyên bố hôm Chủ nhật, Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Bắc Kinh khuyến cáo người dân Bắc Kinh không đến thăm Thiên Tân và những người ở Thiên Tân hạn chế đi du lịch đến thủ đô. Đồng thời yêu cầu những người đi làm giữa hai thành phố làm việc tại nhà. Đến tối 9/1, việc bán vé tàu trực tuyến từ Thiên Tân đến Bắc Kinh đã ngừng.
Trước nguy cơ mới, các quan chức Thiên Tân đã triệu tập một cuộc họp video lúc 1 giờ sáng 9/1 để thể hiện quyết tâm ngăn chặn dịch bệnh bùng phát. Các trung tâm dạy thêm, nhà trẻ và trung tâm dạy nghề đã bị đóng cửa, trong khi các trường đại học và cao đẳng phong tỏa khuôn viên.
Thiên Tân được coi là một trong những thành phố quan trọng nhất của Trung Quốc. Đây là một trong bốn thành phố trực thuộc chính quyền T.Ư - cùng với Bắc Kinh, Thượng Hải và Trùng Khánh.
Các nhà chức trách Thiên Tân không ra lệnh đóng cửa hoàn toàn - hình thức đã được áp dụng ở thành phố Tây An vào tháng trước, gây ra làn sóng phản đối vì tình trạng thiếu lương thực và cản trở việc tiếp cận y tế. Một động thái như vậy sẽ gây tổn hại lớn về mặt chính trị và kinh tế Trung Quốc với một thành phố trọng yếu như Thiên Tân.
Tuy nhiên, tin tức về các vụ việc và hạn chế đi lại đã làm dấy lên cơn hoảng loạn mua sắm vào cuối tuần, khi người dân quét sạch các cửa hàng tạp hóa và mặt hàng cung cấp thiết yếu khác tại các siêu thị.
Biến thể Omicron là thách thức mới nhất đối với chính sách zero-Covid của Trung Quốc. Thiên Tân là thành phố đầu tiên ở Trung Quốc đại lục phát hiện ca nhiễm Omicron nhập cảnh- ở một khách du lịch không có triệu chứng đến từ nước ngoài vào ngày 13/12. Kể từ đó, các thành phố phía nam như Quảng Châu, Thâm Quyến, Trường Sa và tỉnh Chiết Giang phía đông đều phát hiện các ca nhiễm Omicron nhập cảnh.
Jin, chuyên gia tại Đại học Hồng Kông, nhận định, so với biến thể Delta, Omicron còn đặt ra một thách thức lớn hơn vì nó lây lan nhanh hơn và khó bị phát hiện hơn, do tải lượng virus thấp hơn.
