Đường sắt ngày càng được lựa chọn
Việc khai thác du lịch bằng tàu hỏa ghi nhận những chuyển biến tích cực trong những năm gần đây.
Mặc dù tốn nhiều thời gian hơn so với du lịch máy bay, thế nhưng nhờ lợi thế thân thiện môi trường khi thải ra ít khí CO2 hơn và giá vé rẻ, du lịch đường sắt ngày càng được các quốc gia cũng như người dân ưu tiên lựa chọn như một nỗ lực nhằm giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu, cũng như thỏa mãn nhu cầu thưởng ngoạn phong cảnh.
Hồi tháng 3/2020, Ủy ban châu Âu (EC) tuyên bố năm 2021 có thể là “Năm đường sắt châu Âu” nhằm phát triển hơn nữa du lịch đường sắt, hướng đến nỗ lực giảm lượng khí thải CO2 và đạt được tăng trưởng bền vững trên toàn cầu.
Các quốc gia đang đẩy mạnh việc khai thác các tuyến đường sắt để phát triển du lịch nội địa và quốc tế, từ đó thúc đẩy phát triển nền kinh tế.
Thụy Sĩ là một trong những quốc gia châu Âu đi đầu trong việc phát triển du lịch đường sắt. Trong đó, các công ty đường sắt tư nhân đang chiếm ưu thế vượt trội khi xây dựng phần lớn các tuyến đường sắt dành riêng cho khách du lịch.
Hiện tại, các tuyến đường sắt của Rhaetian Railway (RhB) - công ty vận tải có mạng lưới đường sắt lớn nhất Thụy Sĩ, đang đóng vai trò then chốt trong thúc đẩy ngành du lịch phát triển, nổi bật nhất là Albula, một trong những tuyến đường sắt lâu đời nhất và được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.
Bên cạnh đó, công ty đường sắt Montreux Berner Oberland Bahn (MOB) cũng đang phát triển tuyến đường du lịch xe lửa Golden Pass giúp du khách có thể tham quan các khu vực xung quanh dãy Alps, vùng Montreux và Zweisimmen của Thụy Sĩ.
Đặc biệt, quốc gia châu Âu này cũng thu hút du khách với 3 tuyến đường sắt nổi tiếng thế giới, gồm: đường tàu tốc hành Glacier, đường sắt Bernina và tuyến đường sắt đến đỉnh Jungfrau. Khi trải nghiệm chuyến đi trên đường tàu tốc hành Glacier - kết nối hai khu nghỉ mát nổi tiếng là thị trấn nghỉ dưỡng Zermatt và thị trấn St Moritz, du khách sẽ được thưởng ngoạn phong cảnh núi non hùng vĩ và những dòng sông băng trong suốt chuyến hành trình kéo dài 291 km với 29 cây cầu.
Đến với cung đường sắt Bernina, một trong những cung đường sắt đẹp nhất thế giới, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng dãy Alps hùng vĩ mà còn chứng kiến sự đa dạng của nền văn hóa khắp các vùng Nam và Bắc Âu. Cuối cùng, với ga đường sắt châu Âu cao tận 3.454m, tuyến đường sắt đến đỉnh Jungfrau sẽ giúp du khách chiếm ngưỡng những phong cảnh đẹp đến nín thở của cao nguyên Mittelland và sông băng Aletsch.
Tại châu Á, Thái Lan cũng chú trọng phát triển du lịch bằng đường sắt. Tháng 11/2022, công ty đường sắt Thái Lan đã giới thiệu với du khách tuyến “tàu hỏa nổi” đặc biệt - chuyến tàu đưa khách ngắm cảnh theo mùa, kết nối Thủ đô Bangkok đến tỉnh Lop Buri. Với việc chuyến tàu này di chuyển qua đập Pa Sak Jolasid, nơi nước hồ thường dâng cao tới sát đường ray vào mùa mưa, du khách sẽ có cảm giác như con tàu này đang nổi trên mặt nước. Trong chuyến hành trình kéo dài 6 tiếng, khách du lịch sẽ được đắm chìm vào cảnh đẹp hai bên đường.
Trong khi đó, Indonesia hy vọng việc khai thác thế mạnh của các tuyến đường sắt sẽ hỗ trợ tích cực cho đà phục hồi của ngành du lịch hậu đại dịch Covid-19. Ngày 25/12/2022, Tổng Công ty Đường sắt Indonesia (KAI) đã triển khai chuyến tàu đặc biệt Paronamic Train, lần đầu tiên cho phép du khách ngắm toàn cảnh trong suốt hành trình.
Chuyến tàu này kết nối từ khu vực Gambir của Thủ đô Jakarta đến địa điểm du lịch nổi tiếng Yogyakarta, với giá vé khoảng 45 USD. Đoàn tàu được thiết kế với cửa sổ lớn ở hai bên, có thể đóng mở tự động mái kính, giúp hành khách có thể ngắm cảnh trong suốt chuyến đi. Ngoài ra, du khách sẽ cảm thấy thoải mái với nhiều tiện nghi trên tàu như: ghế xoay, rèm cửa số có thể điều khiên từ xa, nhà vệ sinh rộng rãi có trang bị cảm biến tự động, hay được thưởng thức miễn phí đồ ăn nhẹ, đồ uống.
Đa dạng hóa dịch vụ du lịch đường sắt
Bên cạnh các tuyến du lịch đường sắt thông thường, các quốc gia châu Âu cũng phối hợp triển khai thêm các chuyến tàu đêm để thúc đẩy du lịch phát triển.
Các công ty đường sắt của Đức đã tổ chức các chuyến tàu đêm kết nối đến những địa điểm du lịch tại Italia, Áo, Slovenia, hay Croatia như: tuyến Stuttgart (Đức) đến Venice (Italia), tuyến Munich (Đức) - Genoa (Italia), tuyến Stuttgart (Đức) - Vienna (Áo). Trong mùa Hè năm nay, công ty Đức Deutsche Bahn đã khánh thành tuyến tàu đêm nối liền Thủ đô Berlin, Đức và Paris, Pháp.
Tại Pháp, công ty đường sắt quốc gia SNCF cho biết sẽ cung cấp dịch vụ tàu đêm hằng tuần giữa Bordeaux và vùng Black Forest (Đức), với hành trình kéo dài 8 giờ. Bên cạnh những vùng trồng nho nổi tiếng, tuyến đường sắt này còn đi qua công viên chủ đề Europa Park ở Freiburg, Đức. Một công ty tư nhân khác của nước này là Midnight Trains cũng có kế hoạch mở 10 tuyến tàu đêm kết nối Paris với các TP châu Âu khác.
Không những vậy, một tuyến đường quan trọng kết nối hai TP Barcelona (Tây Ban Nha) và Zurich (Thụy Sĩ), có ghé qua Lyon, miền Nam nước Pháp, dự kiến sẽ được khánh thành vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2024. Với những đặc điểm như giá vé rẻ, thuận tiện và đặc biệt là mức phát thải cacbon ít hơn máy bay, những chuyến tàu này ngày càng thu hút nhiều du khách châu Âu hơn.
Ngoài các tuyến tàu đêm, Italia cũng đẩy mạnh việc phát triển du lịch bằng tàu hỏa nhằm giảm thiểu tác động từ cuộc khủng hoảng khí hậu, cũng như khám phá được toàn bộ vẻ đẹp của đất nước. Vào tháng 8/2023, Ferrovie dello Stato Italiane (FS) - Công ty cổ phần đường sắt quốc gia Italia đã công bố một chương trình mới về các chuyến tàu tập trung vào khách du lịch, sử dụng đầu máy xe lửa cổ điển trên các tuyến đường nghỉ mát nổi tiếng.
Ra mắt vào năm 2024, FS Treni Turistici Italiani sẽ cung cấp các dịch vụ hướng tới du lịch “chất lượng cao, bền vững và tập trung vào việc khám phá lại sự giàu có của Italia”.
Bên cạnh đó, các chuyến tàu khác nằm trong dự án này cũng hứa hẹn sẽ giúp phát triển ngành du lịch của Italia như: các đoàn tàu Lusso sang trọng, chuyến tàu Venice Simplon-Orient-Express huyền thoại, hay những chuyến tàu cổ điển như: tàu tốc hành “Espressi” (Tốc hành) và “treni storici”.
