Thursday, 06:34 17/04/2025
Thực trạng “luật đi sau thực tiễn” là thực tiễn diễn ra trên không ít các lĩnh vực. Cụ thể rõ nhất khi mà những tiến bộ vượt bậc của khoa học công nghệ cùng các mô hình kinh doanh đột phá đã đặt ra thách thức không nhỏ cho hệ thống pháp luật truyền thống. Từ fintech, kinh tế chia sẻ, sàn tiền ảo, blockchain, trí tuệ nhân tạo cho đến các hình thức thanh toán điện tử phi truyền thống… nhiều lĩnh vực phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu nhưng lại gặp khó khăn khi du nhập vào Việt Nam do chưa có hành lang pháp lý rõ ràng.
Chính vì thế cụm từ ngắn gọn “không biết thì không quản” thể hiện sự chuyển biến đáng kể trong tư duy quản lý Nhà nước, từ nặng tính kiểm soát sang khuyến khích sáng tạo và thử nghiệm. Đồng thời gửi đi thông điệp tạo cảm hứng cho cộng đồng DN, các nhà đầu tư, các tổ chức nghiên cứu và những người làm công nghệ. Việc khuyến khích khám phá, tránh cấm đoán ngay sẽ bảo đảm an toàn cũng tạo tín hiệu tích cực cho cộng đồng DN và nhà đầu tư nước ngoài, bởi một môi trường pháp lý "biết lắng nghe" và sẵn sàng thích ứng với cái mới là yếu tố cơ bản để thu hút dòng vốn, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Các DN sẽ không e ngại đầu tư, vì họ tin rằng cơ quan quản lý có tư duy cởi mở, không áp đặt những rào cản phi lý.
Tuy nhiên, cũng cần phải nhấn mạnh “không biết thì không quản” không phải là buông lỏng quản lý. Thực tế đây là một hình thức quản lý chủ động, dựa trên nguyên tắc thí điểm có giới hạn, có điều kiện và có giám sát. Các mô hình mới khi vận hành vẫn cần tuân thủ các tiêu chí an toàn tối thiểu, như yêu cầu bảo đảm tài chính, báo cáo định kỳ, đánh giá rủi ro hoặc giới hạn thời gian thử nghiệm.
Trên cơ sở dữ liệu thu thập được, cơ quan quản lý sẽ có cái nhìn toàn diện hơn để đưa ra quyết sách đúng đắn, thay vì ra luật chỉ dựa trên giả định. Chính phủ với vai trò của mình, không chỉ hỗ trợ, từng bước hoàn thiện hành lang pháp lý mà còn giúp xây dựng lòng tin, tạo sân chơi bình đẳng và thúc đẩy phát triển lành mạnh cho những ý tưởng mới mẻ.
Trong thế giới đầy biến động và cạnh tranh ngày nay, quốc gia nào sở hữu thể chế linh hoạt, dám mở đường cho đổi mới sẽ là quốc gia đi đầu. Do đó, thông điệp “không biết thì không quản” của Thủ tướng Phạm Minh Chính không chỉ là một chỉ đạo hành chính, mà là tuyên ngôn mạnh mẽ về tầm nhìn lãnh đạo và định hướng phát triển quốc gia.
Theo đó Nhà nước sẽ đóng vai trò "bà đỡ" cho những ý tưởng và công nghệ mới, thêm không gian phát triển và được đánh giá trong thực tiễn. Sự chuyển biến trong tư duy quản lý này được đánh giá sẽ góp phần hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đầy sức sống, tạo nền tảng đưa đất nước tiến xa hơn trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu.
