Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 11/7 (giờ địa phương) đã kêu gọi Bắc Kinh “dừng hành vi khiêu khích” trên Biển Đông, đồng thời nhắc lại lập trường của chính quyền Mỹ Joe Biden: ủng hộ chính sách Biển Đông từ thời người tiền nhiệm Donald Trump, trong đó bác bỏ các tuyên bố hàng hải của Trung Quốc tại khu vực.
Cụ thể, Ngoại trưởng Blinken khẳng định "không có nơi nào mà trật tự hàng hải dựa trên luật pháp lại bị đe dọa như ở Biển Đông". Ông cáo buộc Trung Quốc "cưỡng ép, đe dọa các nước ven biển ở Đông Nam Á, đe dọa tự do đi lại trên tuyến đường toàn cầu quan trọng này". Đồng tời tái cam kết rằng Washington sẽ bảo vệ Philippines ở Biển Đông nếu bị Trung Quốc tấn công, theo cam kết của Hiệp ước phòng thủ chung Mỹ - Philippines từ năm 1951.
Bình luận của Ngoại trưởng Mỹ được đưa ra đúng vào thời điểm kỷ niệm 5 năm Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết bác bỏ yêu sách chủ quyền mang tên Đường Chín Đoạn của Trung Quốc trong vụ kiện với Philippines (12/7/2016 – 2021), điều mà Trung Quốc chưa bao giờ chấp nhận.
“Chúng tôi kêu gọi CHND Trung Hoa tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo luật pháp quốc tế, chấm dứt các hành vi khiêu khích và thực hiện các bước để trấn an cộng đồng quốc tế rằng nước này cam kết tuân thủ trật tự hàng hải dựa trên luật lệ, tôn trọng quyền của tất cả các quốc gia, lớn và nhỏ”, tuyên bố của Ngoại trưởng Blinken nêu rõ.
Cũng với tinh thần này, Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi khẳng định, việc Trung Quốc không tuân thủ phán quyết là “phá hoại luật pháp - giá trị nền tảng của cộng đồng quốc tế”. Nhật Bản cũng bày tỏ lo ngại và phản đối mạnh mẽ bất cứ sự cưỡng ép nào nhằm thay đổi hiện trạng tại Biển Đông.
Bộ Ngoại giao Canada cũng đưa ra một tuyên bố tương tự, trong đó khẳng định Trung Quốc cần tuân thủ phán quyết của Tòa để giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông. Đồng thời bày tỏ lo ngại về “các hành động leo thang và gây bất ổn ở Biển Đông” của Trung Quốc và cho rằng cần phải có sự minh bạch trong các cuộc đàm phán về quy tắc ứng xử. Phía Canada cho biết họ đã cam kết “bảo vệ và phục hồi một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ hiệu quả”.
Về phần Philippines, Ngoại trưởng Teddy Locsin cho biết trên Twitter hôm 12/7 rằng phán quyết của Tòa Trọng tài là "một chiến thắng nổi bật cho nền pháp quyền” ở Biển Đông.
