Việc quản lý cây xanh trong môi trường đô thị đòi hỏi sự kết hợp giữa quy hoạch, chính sách và cộng đồng. Dưới đây là cách một số quốc gia tiên tiến quản lý cây xanh đô thị, với những chiến lược và bài học đáng chú ý.
Canada: hệ thống cấp phép và luật bảo tồn cây xanh đô thị
Canada, đặc biệt là TP Vancouver, có hệ thống quản lý cây xanh rất nghiêm ngặt. Mỗi cây xanh trong đô thị đều phải có giấy phép nếu muốn cắt tỉa hoặc đốn hạ, nhằm bảo đảm rằng cây xanh được quản lý và bảo tồn hợp lý.
Theo thống kê của chính quyền Vancouver, TP này đã cấp hơn 10.000 giấy phép cho việc quản lý cây xanh hàng năm, trong đó có hơn 30% là dành cho việc bảo vệ các cây lâu đời.
Tiến sĩ David Boyd, một thành viên Hội đồng TP Vancouver, chia sẻ rằng, việc quản lý cây xanh không chỉ là bảo vệ môi trường mà còn bảo đảm sự phát triển bền vững của TP.
Ông nói: “Chúng tôi không chỉ coi cây xanh là một phần của hạ tầng đô thị mà còn là tài sản quý giá, góp phần duy trì chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng”. Vancouver đã ban hành Luật Bảo tồn Cây xanh để bảo vệ các khu rừng đô thị, đồng thời khuyến khích người dân tham gia vào việc chăm sóc và quản lý cây xanh tại khu vực sinh sống.
Patrick Moore, chuyên gia lâm nghiệp đô thị, nhấn mạnh rằng: việc bảo vệ cây trưởng thành mang lại lợi ích lớn hơn nhiều so với việc đốn hạ và trồng cây mới: “Mỗi cây lâu đời đều có giá trị sinh thái và xã hội, và việc bảo vệ chúng không chỉ giúp tiết kiệm chi phí bảo trì mà còn tạo ra không gian sống xanh bền vững”.
Singapore: TP trong vườn và chiến lược quản lý cây xanh toàn diện
Singapore được biết đến với tầm nhìn "TP vườn cây", nơi cây xanh không chỉ được trồng mà còn được quản lý một cách toàn diện và bài bản. Hệ thống cây xanh đô thị của Singapore bao gồm hơn 300 công viên và 4 khu bảo tồn thiên nhiên, được quản lý bởi Hội đồng Công viên Quốc gia (NParks). Hiện tại, hơn 47% diện tích Singapore được bao phủ bởi cây xanh, và quốc gia này đặt mục tiêu nâng con số đó lên 50% vào năm 2030.
Bà Ngiam Ai Ling, Giám đốc NParks, cho biết: “Chúng tôi kiểm tra tất cả các cây dọc đường phố ít nhất một lần một năm để bảo đảm an toàn và duy trì phát triển của chúng. Điều này giúp chúng tôi kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề như sâu bệnh hoặc nguy cơ gãy đổ, nhất là trong mùa mưa bão”.
Singapore không chỉ đầu tư vào việc trồng cây mà còn sử dụng công nghệ để quản lý chúng. Hệ thống cảm biến theo dõi độ ẩm đất và tình trạng cây được áp dụng nhằm giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa quá trình bảo trì. Dữ liệu từ NParks cho thấy rằng việc sử dụng công nghệ đã giúp giảm chi phí bảo trì cây xanh xuống 20% so với các phương pháp truyền thống.
Timothy Teng, chuyên gia quản lý đô thị tại Đại học Quốc gia Singapore, nhận định: “Việc theo dõi và quản lý cây xanh bằng công nghệ hiện đại giúp Singapore không chỉ duy trì được môi trường xanh mà còn tiết kiệm được nhiều chi phí bảo trì trong dài hạn”.
Ngoài ra, Singapore còn khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào việc bảo vệ cây xanh thông qua các chương trình tình nguyện như "Plant-A-Tree" (trồng một cây), cho phép người dân trực tiếp tham gia vào việc chăm sóc cây xanh tại khu vực mình sinh sống, hướng tới mục tiêu trồng được 1 triệu cây xanh mới.
Nhờ vào những nỗ lực này, Singapore đã thành công trong việc duy trì môi trường xanh ngay giữa lòng đô thị, đồng thời cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ thiên nhiên.
Pháp: bảo tồn văn hóa và cây xanh đô thị
Tại Pháp, cây xanh đô thị không chỉ mang lại lợi ích về môi trường mà còn là biểu tượng văn hóa lâu đời. Những hàng cây dọc các đại lộ ở Paris đã trở thành biểu tượng không thể thiếu của TP. Theo số liệu năm 2020, Paris có khoảng 484.000 cây xanh trong TP, và cứ mỗi năm, chính quyền cam kết trồng thêm khoảng 20.000 cây mới để tăng cường diện tích được phủ xanh.
Tuy nhiên, vào năm 2015, chính phủ đã đề xuất đốn hạ hàng nghìn cây để bảo đảm an toàn giao thông. Một nghiên cứu của Cơ quan Giao thông Pháp cho thấy, cây xanh là tác nhân gây ra 10% số vụ tai nạn giao thông ở khu vực đô thị.
Nhiều chuyên gia và cộng đồng đã phản đối kế hoạch này, cho rằng cây xanh không phải nguyên nhân chính của tai nạn giao thông. Jean-Luc Sandoz, một chuyên gia về môi trường đô thị tại Đại học Paris nhận định rằng: “Cây xanh không chỉ đơn thuần là cảnh quan mà còn là yếu tố quyết định cho một hệ sinh thái bền vững. Chúng giúp điều hòa không khí, giảm nhiệt độ và cải thiện chất lượng cuộc sống đô thị”.
Chính phủ sau đó đã hủy bỏ kế hoạch, chuyển hướng sang việc bảo vệ và duy trì cây xanh như một phần quan trọng của di sản văn hóa.
