Vỉa hè không chỉ là nơi đi bộ, mà còn là không gian công cộng, tạo điểm nhấn cho đô thị và đảm bảo an toàn cho người dân khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, quy trình này cần được thực hiện hợp lý, tránh dồn điểm vào cuối năm gây ảnh hưởng đến giao thông nội đô.
Cải tạo vỉa hè là việc làm cần thiết, đặc biệt tại các TP lớn với mật độ dân cư cao như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Hệ thống vỉa hè cũ kỹ, xuống cấp không chỉ gây khó khăn cho người đi bộ, mà còn làm xấu bộ mặt đô thị. Việc đầu tư vào vỉa hè không chỉ nâng cao tính thẩm mỹ, mà còn tăng cường tính an toàn cho người đi bộ, tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại và cải thiện môi trường sống.
Tuy nhiên, bất kỳ hoạt động xây dựng, cải tạo nào cũng cần lên kế hoạch và triển khai một cách chuyên nghiệp, tính toán kỹ lưỡng đến các yếu tố tác động khác, đặc biệt đối với giao thông đô thị.
Thực tế trong nhiều năm qua, tại những đô thị lớn đã gặp phải tình trạng tắc nghẽn giao thông nghiêm trọng do các dự án cải tạo vỉa hè dồn vào cuối năm. Đây là thời điểm các công trình gấp rút hoàn thành để kịp tiến độ và quyết toán ngân sách, nhưng lại trùng với thời điểm mà nhu cầu đi lại của người dân tăng cao. Điều này dẫn đến hàng loạt hệ lụy như ùn tắc giao thông, ô nhiễm tiếng ồn, bụi bẩn, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân và hoạt động kinh doanh của các hộ mặt tiền.
Các chuyên gia cho rằng, giải pháp tối ưu là việc lập kế hoạch cải tạo cần được thực hiện sớm, trong đó tính đến sự phối hợp linh hoạt giữa các bộ phận liên quan. Việc chia nhỏ các hạng mục công trình, thực hiện đồng bộ và rà soát tiến độ liên tục sẽ giúp giảm bớt áp lực vào thời điểm cuối năm.
Bên cạnh đó, chính quyền các TP lớn cần tăng cường truyền thông đến người dân để người dân nắm rõ và chủ động trong việc bố trí lộ trình di chuyển. Ngoài ra, việc cải tạo vỉa hè nên được xem xét để thực hiện vào những thời điểm ít áp lực về giao thông, chẳng hạn vào mùa hè hoặc trong một vài tháng nhu cầu đi lại thấp điểm.
Điều này không chỉ giảm thiểu tác động tiêu cực đến giao thông, mà còn giúp các công trình được thực hiện trong điều kiện thuận lợi. Bên cạnh việc chọn đúng thời điểm, cần có sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan chức năng nhằm đảm bảo chất lượng công trình, tránh tình trạng làm ẩu, gây ra hiện tượng xuống cấp sau một thời gian ngắn sử dụng. Các tiêu chuẩn thiết kế vỉa hè cũng nên xem xét đến tính bền vững, khả năng thoát nước, sự thuận tiện cho người tàn tật và đảm bảo trong mọi điều kiện thời tiết.
Để việc cải tạo vỉa hè không còn là nỗi lo cuối năm ở các TP lớn, cần có sự cam kết từ cả hai phía: chính quyền và người dân. Trong đó, chính quyền với vai trò quản lý cần lên kế hoạch hiệu quả, thực hiện chính sách cải tạo hợp lý, minh bạch. Người dân, trong vai trò người thụ hưởng, cần nâng cao ý thức giữ gìn và bảo vệ vỉa hè, tôn trọng các quy định về trật tự an toàn giao thông và đô thị.
Phải khẳng định, cải tạo vỉa hè là hoạt động thiết yếu để phát triển đô thị, nhưng cần được thực hiện có kế hoạch bài bản, hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến giao thông và cuộc sống của người dân. Một đô thị hiện đại không chỉ được xây dựng từ những tòa nhà cao tầng, mà còn từ những vỉa hè an toàn, tiện ích.
