Ông Kirill Dmitriev, Giám đốc điều hành Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF) - tổ chức được chính phủ hậu thuẫn và đang tài trợ hoạt động nghiên cứu vaccine Covid-19, cho biết: "Nga có lẽ sẽ là một trong những nước đầu tiên sản xuất vaccine, dù hàng tỷ USD đã được đầu tư vào Mỹ và tất cả công ty dược phẩm đang nhắm đến mục tiêu này. Chuyện sẽ gây sốc một chút”.
Theo khẳng định của ông Dmitriev, Nga không cần đánh cắp thông tin từ các đối thủ, bởi nước này đã ký hợp đồng với công ty dược phẩm AstraZeneca để sản xuất vaccine ngừa Covid-19 của trường Đại học Oxford (Anh) tại công ty R-Pharm, một trong những công ty dược phẩm lớn nhất của Nga.
Trước đó, Anh, Mỹ và Canada đều cáo buộc nhóm tin tặc APT29, vốn bị coi là một bộ phận của tình báo Nga, đang tấn công mạng những tổ chức nghiên cứu và phát triển vaccine phòng Covid-19 của họ. Giới chức tình báo Anh đánh giá đây là nỗ lực đánh cắp tài sản trí tuệ hơn là làm gián đoạn nghiên cứu. Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 17/7 "mạnh mẽ bác bỏ" những cáo buộc mà ông cho rằng vô căn cứ này.
Tổng thống Vladimir Putin đưa mục tiêu tìm ra vaccine ngừa Covid-19 thành ưu tiên hàng đầu, trong bối cảnh Nga đang là vùng dịch lớn thứ tư thế giới. Mỹ, Tây Âu và Trung Quốc cũng đều thành lập các chương trình nghiên cứu và chuỗi cung ứng phục vụ việc sản xuất vaccine Covid-19.
Phó Thủ tướng Nga Tatyana Golikova hôm 15/7 cho biết vaccine tiềm năng trên được phát triển bởi Trung tâm nghiên cứu Dịch tễ học và Vi trùng học quốc gia Gamaleya. Đây là một trong 26 loại thử nghiệm đang được phát triển ở nước này, với công thức tương tự một loại vaccine mà công ty sinh học CanSino của Trung Quốc dự định chuyển sang thử nghiệm tại Canada. Các thử nghiệm lâm sàng đối với vaccine ngừa virus SARS-CoV-2 đã được bắt đầu từ ngày 18/6. 9 người tham gia thử nghiệm đã được tiêm một thành phần của vaccine, 9 người khác được tiêm thành phần thứ 2. Ngày 23/6, khoảng 20 tình nguyện viên khác đã được tiêm thử nghiệm vaccine phiên bản tăng cường, sau đó họ sẽ được tiêm thành phần thứ 2 của vắc xin. Bộ Quốc phòng Nga cho biết dữ liệu thu thập được đã “chỉ ra sự hình thành ở những người tình nguyện phản ứng miễn dịch khi tiêm vaccine ngừa SARS-CoV-2”.
Theo kế hoạch, vaccine tiềm năng này sẽ bắt đầu được thử nghiệm giai đoạn ba trên hàng ngàn người vào ngày 3/8, tiến hành tại Nga cùng Ả Rập Saudi và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Dịch tễ học và Vi trùng học quốc gia Gamaleya, GS Alexander Gintsburg, cho biết: “Chúng tôi hy vọng có thể bắt đầu đưa một số lượng nhỏ vaccine ngừa Covid-19 ra thị trường trong khoảng thời gian từ ngày 14 - 15/8 tới”.
Trong khi đó, lãnh đạo Quỹ Đầu tư trực tiếp Nga nói rằng Moscow có thể sản xuất 30 triệu liều vaccine nội địa và 170 triệu liều cho nước ngoài trong năm 2020, với 5 quốc gia đang bày tỏ mong muốn sản xuất vaccine. Các nhà phân tích đánh giá rằng cách tiếp cận nhanh chóng của Nga, với chỉ ba tháng thử nghiệm vaccine chống Covid-19, hoàn toàn khác biệt so với Tây Âu và Mỹ, nơi các nhà nghiên cứu thường tiến hành giai đoạn thử nghiệm thứ ba trong nhiều tháng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tính cấp bách chạy đua vaccine và cứu sống hàng triệu người có thể mang đến một cuộc cách mạng. Tính đến ngày 15/7, WHO đã có 23 vaccine tiến hành thử nghiệm trên cơ thể con người và khoảng 140 sản phẩm khác đưa vào phát triển tiền lâm sàng. Trên quy mô toàn cầu, trong số 19 loại vaccine ngừa Covid-19 tiềm năng nhất, mới chỉ có 2 loại vaccine, gồm vaccine của công ty công nghệ Sinopharm của Trung Quốc và vaccine của công ty AstraZeneca và trường Đại học Oxford, đã hoàn thành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba. Một loại vaccine khác do công ty Công nghệ sinh học Sinovac của Trung Quốc phát triển dự kiến sẽ là vaccine thứ ba kết thúc việc thử nghiệm giai đoạn ba vào cuối tháng này.
