Ông Theodore Postol - giáo sư danh dự về Khoa học, Công nghệ và Chính sách An ninh Quốc gia tại Viện Công nghệ Massachusetts của Mỹ, hôm 12/7 cảnh báo, kế hoạch triển khai tên lửa tầm trung và tầm ngắn của Washington tới Đức là một "sự leo thang căng thẳng nghiêm trọng" với Nga.
"Kế hoạch được Washington và Berlin công bố nhằm triển khai vũ khí mới của Mỹ ở Đức là một sự leo thang rất nghiêm trọng trong căng thẳng hạt nhân với Nga" - ông Postol nói với hãng tin Tass.
Chuyên gia về phòng thủ tên lửa người Mỹ này, vốn từng là cố vấn cho Giám đốc Điều hành Hải quân Mỹ, nói với hãng tin Tass rằng “không thể biết liệu phía Moscow làm thế nào có thể bỏ qua động thái như vậy của Washington”.
Theo ông Postol, tuyên bố của Washington và Berlin đồng nghĩa với việc phiên bản sửa đổi di động của Hệ thống phòng thủ tên lửa trên bờ Aegis mang tên lửa đạn đạo hạt nhân có thể sẽ được triển khai ở Đức.
Trong một diễn biến liên quan, chuyên gia Andrey Gromyko thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga hôm 11/7 nhận định, việc triển khai tên lửa tầm trung và tầm ngắn của Mỹ tới Đức có thể dẫn đến Thế chiến thứ ba.
"Có thông tin Mỹ và Đức đã ký thỏa thuận tiếp tục triển khai tên lửa tâm trung và tầm ngắn phóng từ đất liền ở Đức từ năm 2026. Nếu điều này xảy ra, châu Âu sẽ lùi một bước về nửa đầu những năm 1980, và tình hình châu Âu có thể sẽ đẩy thế giới đến bờ vực của Thế chiến thứ ba"- ông Gromyko cảnh báo.
Chuyên gia Gromyko cũng lưu ý rằng, các nhà nghiên cứu, chính trị gia và nhà ngoại giao còn rất nhiều việc phải làm “để giải quyết vấn đề lâu dài về chiến tranh và hòa bình”.
Trước đó, trong một tuyên bố đưa ra ngày 10/7, Mỹ cho biết đang chuẩn bị cho việc triển khai lâu dài các khí tài quân sự, bao gồm tên lửa tầm xa Standard Missile-6 (SM-6), tên lửa hành trình Tomahawk và vũ khí siêu thanh ở châu Âu.
Trước năm 2019, tên lửa phóng từ mặt đất có tầm bắn vượt quá 500 km bị cấm theo Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) được ký bởi cựu Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev và cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan vào năm 1987. Hiệp ước đánh dấu lần đầu tiên hai quốc gia đồng ý giảm kho vũ khí hạt nhân.
Mỹ đã rút khỏi Hiệp ước INF vào năm 2019 và cáo buộc Nga vi phạm quy định vì phát triển tên lửa hành trình phóng từ mặt đất 9M729 (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương định danh là SSC-8). Điện Kremlin nhiều lần phủ nhận cáo buộc.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo rằng Moscow sẽ đáp trả tương tự việc Washington triển khai tên lửa tầm trung và tầm ngắn tại châu Âu.
Vào cuối tháng 6 vừa qua, người đứng đầu Điện Kremlin cho biết, Moscow nên nối lại việc sản xuất tên lửa tầm trung và tầm ngắn có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, sau khi Mỹ đưa tên lửa tương tự tới châu Âu và châu Á.
Phản ứng của Nga
Tass ngày 11/7 dẫn lời Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov, cho biết, kế hoạch triển khai vũ khí tầm xa mới tại Đức bắt đầu từ năm 2026 của Washington làm tăng khả năng xảy ra chạy đua vũ trang và có thể gây leo thang không thể kiểm soát.
Đại sứ Nga nêu rõ: Về cơ bản, đây là kế hoạch của Mỹ triển khai tên lửa tầm trung và tầm ngắn ở châu Âu. Washington đang mắc phải một sai lầm nghiêm trọng. Những bước đi gây bất ổn cao độ như vậy đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc tế và ổn định chiến lược.
Ông Antonov lưu ý Mỹ đang làm tăng nguy cơ chạy đua vũ trang tên lửa và quên rằng đi theo con đường đối đầu có thể gây leo thang không thể kiểm soát trong bối cảnh căng thẳng gia tăng nguy hiểm giữa Nga - NATO.
Về phần mình, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov nói rằng Điện Kremlin không hề lo lắng và sẽ đưa ra phản ứng quân sự trước mối đe dọa từ Mỹ và Đức. Ông Ryabkov bày tỏ quan điểm rằng những hành động này nhằm mục đích gây tổn hại đến an ninh của Nga.
