Có dấu hiệu nhượng bộ từ một phía để Chính phủ Mỹ mở cửa?

Thượng viện thông qua dự luật mở lại chính phủ

Thỏa thuận giữa một số Thượng nghị sĩ Cộng hòa và Dân chủ đêm 10/11 (giờ địa phương) đã bỏ phiếu thông qua dự luật tài trợ nhằm chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa lâu nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Thượng viện Mỹ ngày 10/11 (giờ địa phương) đã thông qua dự luật với tỷ lệ 60 phiếu thuận và 40 phiếu chống, qua đó đảm bảo nguồn tài trợ cho các dự án xây dựng quân sự, Bộ Cựu chiến binh, Bộ Nông nghiệp và Quốc hội đến ngày 30/9 năm sau, đồng thời tài trợ các bộ phận còn lại của chính phủ đến ngày 30/1.

Dự luật được thông qua sau khi tám Thượng nghị sĩ Dân chủ bỏ phiếu cùng phía Cộng hòa. Hạ viện sẽ nhóm họp trở lại vào ngày 12/11 (giờ địa phương) để xem xét và bỏ phiếu thông qua dự luật này.

Trong suốt thời gian chính phủ đóng cửa, Đảng Dân chủ luôn yêu cầu gia hạn các khoản tín dụng thuế trong Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA), dự kiến hết hạn vào cuối năm nay.

Mặc dù dự luật ngân sách hiện tại không đề cập đến việc gia hạn, nhưng phía Đảng Cộng hòa tại Thượng viện đã đồng ý tổ chức một cuộc bỏ phiếu riêng về vấn đề này.

Theo thỏa thuận, cuộc bỏ phiếu sẽ diễn ra trong tuần thứ hai của tháng 12. Nếu các khoản tín dụng này không được gia hạn, giá bảo hiểm y tế sẽ tăng mạnh, trong đó người trên 65 tuổi có thu nhập khoảng 60.000 USD/năm có thể phải trả thêm khoảng 920 USD mỗi tháng.

Tuy nhiên, do đa số Thượng nghị sĩ Cộng hòa phản đối chương trình y tế “ObamaCare”, khả năng đề xuất gia hạn ACA được thông qua là rất thấp.

Nội dung “minibus” và nguồn tài trợ tạm thời

Thỏa thuận mới bao gồm ba dự luật chi tiêu dài hạn, được gọi chung là “minibus”, trong đó bao gồm:

Một dự luật tài trợ toàn bộ cho Bộ Nông nghiệp, bao gồm chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP), còn gọi là phiếu thực phẩm; một dự luật khác tài trợ cho các dự án xây dựng quân sự và Bộ Cựu chiến binh và dự luật còn lại đảm bảo ngân sách lương và phụ cấp cho Quốc hội.

Đồng thời, thỏa thuận bao gồm quyết nghị chi tiêu tạm thời cho phép chính phủ tiếp tục được tài trợ đến ngày 30/1, thêm thời gian cho các nhà lập pháp soạn thảo ngân sách đầy đủ cho cả năm tài khóa.

Khi chính phủ mở cửa trở lại, nhân viên liên bang bị tạm nghỉ việc sẽ được quay lại làm việc và nhận lương truy lĩnh. Điều này áp dụng cho cả những người vẫn tiếp tục làm việc không lương trong thời gian đóng cửa.

Thỏa thuận cũng đảo ngược các lệnh sa thải do chính quyền Tổng thống Trump ban hành trong thời gian đóng cửa và nêu rõ: cấm sử dụng ngân sách liên bang để thực hiện hoặc thông báo cắt giảm nhân sự tại bất kỳ cơ quan hay bộ phận nào cho đến ngày 30/1.

Trước đó, một thẩm phán liên bang đã ra phán quyết ngăn chính quyền Tổng thống Trump sa thải nhân viên trong thời gian chính phủ đóng cửa hồi đầu tháng 10. Nghị quyết hiện hành yêu cầu mọi nhân viên liên bang bị sa thải phải được khôi phục vị trí làm việc tính từ ngày 30/9/2025, không bị gián đoạn.

Thỏa thuận này được kỳ vọng sẽ chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa kéo dài kỷ lục là 42 ngày. Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ “tuân thủ thỏa thuận” khi dự luật được gửi tới bàn làm việc.

Tuy nhiên, Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries tuyên bố phản đối và cho rằng dự luật không bảo vệ được người dân trước chi phí y tế tăng cao.

Trong diễn biến liên quan, các chuyên gia cho rằng ngành hàng không Mỹ sẽ mất nhiều thời gian để phục hồi ngay cả khi dự luật giúp mở cửa chính phủ trở lại. Theo CNN, việc cắt giảm các chuyến bay tại 40 sân bay đông nhất nước Mỹ tăng lên mức 6% trong ngày 11/11. Các kiểm soát viên không lưu đã không được trả kỳ lương thứ 2 liên tiếp kể từ khi chính phủ ngừng cấp ngân sách hoạt động.