Từ đầu năm 2024 đến nay, giá cà phê nhân liên tục tăng vượt qua mốc 100.000 đồng/kg. Đây được xem là mức giá cao nhất từ trước đến nay. Mức giá này khiến người trồng cà phê trên địa bàn tỉnh Đắk Nông rất phấn khởi vì đã làm cho đời sống của họ được nâng lên.
Gia đình ông Hồ Văn Hoan, ở xã Đắk Lao, huyện Đắk Mil đã gắn bó với cây cà phê hơn 20 năm nay. Với 4 héc ta cà phê, nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăm sóc, bón phân hợp lý nên năm nào năng suất cũng đạt khoảng 4 tấn nhân/ha. Đặc biệt, niên vụ năm 2024 này hữa hẹn sẽ là năm bội thu nhất với gia đình ông Hoan khi giá cà phê tăng gấp đôi so với những năm trước.
Không chỉ phấn khởi từ việc giá cà phê tăng cao mà những năm gần đây để nâng cao chất lượng và giá trị của cây cà phê, ông Hồ Văn Hoan đã thay đổi quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, thu hoạch cà phê chín tỉ lệ cao, xay ướt và phơi trên sàn lưới. Tiếp đó, ông Hoan còn đầu tư máy móc, rang xay, chế biến thành công sản phẩm cà phê bột.
Ông Hồ Văn Hoan cho biết: "Năm nay, với hơn 16 tấn cà phê nhân thu hoạch được, ngoài bán cà phê nhân thô, gia đình đã tuyển chọn 9 tấn cà phê có tỉ lệ quả chín cao để chế biến cà phê bột chất lượng cao bán ra thị trường. Với việc giá cà phê tăng cộng với việc đầu tư nâng cao chất lượng cà phê để chế biến cà phê bột, ước tính năm 2024 gia đình tôi thu nhập hơn 1 tỷ đồng từ cây cà phê, cao gấp đôi so với những năm trước đây”.
Để nâng cao chất lượng và giá trị của cây cà phê, trong nhưng năm gần đây các Hợp tác xã (HTX) và người dân trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đã và đang chú trọng đầu tư công nghệ vào chăm sóc, thu hoạch và chế biến cà phê. Nhờ vậy, không chỉ năng suất, chất lượng mà giá trị cà phê của tỉnh Đắk Nông đang dần được nâng cao.
Được thành lập từ tháng 5/2021, HTX nông sản hữu cơ Bechamp Đắk Nông là một trong những đơn vị ở tỉnh Đắk Nông đi đầu trong việc sản xuất cà phê hữu cơ, an toàn.
Với khát vọng mang những sản phẩm nông nghiệp hữu cơ đến tay người tiêu dùng và góp phần cải thiện môi trường sống từ 8 thành viên khi mới thành lập, đến nay HTX nông sản hữu cơ Bechamp Đắk Nông đã có 43 thành viên sản xuất với diện tích hơn 70 ha cà phê.
Ông Hà Công Xã, Giám đốc HTX nông sản hữu cơ Bechamp Đắk Nông cho biết, hiện nay sản phẩm cà phê của HTX đều được sản xuất theo quy trình hữu cơ nghiêm ngặt, không sử dụng hóa chất, thuốc trừ sâu. HTX đã thành công trong việc liên kết các hộ nông dân, tạo ra một chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ.
Do vậy, niên vụ cà phê năm 2024 này, tất cả các thành viên của HTX nông sản hữu cơ Bechamp Đắk Nông không chỉ phấn khởi vì giá cà phê tăng cao mà sản phẩm cà phê nhân của các thành viên sẽ được HTX thu mua cao hơn giá thị trường khoảng 15%. Đối với những sản phẩm đạt tiêu chuẩn Hữu cơ Việt Nam thì được thu mua cao hơn 30%. Nhờ đó, tất cả thành viên của HTX rất yên tâm đầu tư vào sản xuất hữu cơ, nâng cao thu nhập và ổn định cuộc sống.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông, diện tích sản xuất cà phê năm 2024 toàn tỉnh khoảng 143 nghìn ha, trong đó diện tích cho thu hoạch khoảng 131.000 ha. Năm 2024, năng suất cà phê bình quân chung toàn tỉnh ước đạt 26,2 tạ/ha, tổng sản lượng ước đạt 343.540 tấn, so với năm 2023 năng suất cà phê giảm 1,51 tạ/ha và sản lượng giảm 16.000 tấn. Nguyên nhân là do ảnh hưởng của đợt nắng nóng, thiếu nước tưới kéo dài xảy ra vào những tháng đầu năm 2024, trùng vào thời điểm cây cà phê ra hoa, đậu quả đã làm cho một số vườn cà phê bị héo lá, khô hoa, quả non, gây giảm năng suất, sản lượng.
Mặc dù năng suất và sản lượng cà phê năm 2024 có giảm nhẹ nhưng đổi lại từ đầu năm 2024 đến nay giá cà phê nhân liên tục tăng và chất lượng cà phê cũng được nâng lên. Nhờ đó, người trồng cà phê trên địa bàn tỉnh Đắk Nông có của ăn của để, tái đầu tư cho cà phê tốt hơn và không chạy theo những cây trồng khác.
Ông Phạm Tuấn Anh, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Nông cho biết, trong những năm qua, tỉnh Đắk Nông đang tập trung triển khai các giải pháp phù hợp nâng cao chất lượng cà phê, hướng đến tái canh cà phê bền vững. Đến nay, diện tích cà phê sản xuất theo các tiêu chuẩn chứng nhận của Ðắk Nông đạt gần 23.000 ha, sản lượng ước khoảng 82.000 tấn/năm, một số HTX và người dân đã và đang chủ động sản xuất cà phê vối theo hướng đặc sản, chất lượng cao với tổng diện tích ước khoảng 225 ha, sản lượng cà phê nhân đặc sản đạt khoảng 251 tấn cũng đã nâng cáo giá trị và khẳng định thương hiệu cà phê trên thị trường trong nước và quốc tế.
Có thể thấy trong năm 2024 việc cà phê tăng giá kỷ lục đã có tác động tích cực làm cho đời sống của người sản xuất cà phê ở Đắk Nông nói riêng và Tây Nguyên nói chung rất phấn khởi. Tuy nhiên, khi thấy lợi nhuận cao từ cây cà phê đem lại, thì nhiều người dân không ngần ngại phá bỏ các loại cây trồng khác để trồng cà phê.
Trước tình hình đó, để đảm bảo phát triển theo quy hoạch, nâng cao chất lượng và giá trị của cây cà phê, đảm bảo yếu tố cung cầu được cân bằng trong thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh Đắk Nông khuyến cáo người dân không phá vỡ quỹ hoạch, không trồng mới trên các vùng đất không phù hợp. Đầu tư sản xuất theo hướng bền vững, đẩy mạnh cải tạo, tái canh vườn cây xuống cấp bằng các giống phù hợp cho năng suất, chất lượng cao. Phát triển sản xuất cà phê đặc sản phù hợp với điều kiện từng vùng.
