Để tuổi già không cô đơn

Trong bối cảnh ấy, việc xây dựng và mở rộng các mô hình chăm sóc người cao tuổi không chỉ đơn thuần là phản ứng với một nhu cầu xã hội đang hiện hữu, mà còn là một bước đi mang tính chiến lược, bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững ổn định và hướng đến phát triển bền vững.

Tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị ngày 16/9 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng các trung tâm chăm sóc người cao tuổi, không chỉ chú trọng đến sức khỏe thể chất mà còn quan tâm sâu sắc đến đời sống tinh thần và nhu cầu kết nối cộng đồng. “Một người già 70 - 80 tuổi, hằng ngày con đi làm, cháu đi học, ở nhà rất cô đơn, có khi không vận động gì cả. Nếu có trung tâm dưỡng lão chăm sóc người già, sáng ô tô đón đi, chiều ô tô đưa về, họ được gặp bạn bè, đồng nghiệp cũ tâm sự, thể thao, học âm nhạc, văn hóa, văn nghệ thì rất hay”, Tổng Bí thư chia sẻ. Đồng thời, Tổng Bí thư đề xuất Bộ Y tế, Bộ Nội vụ và Hội Người cao tuổi phối hợp xây dựng mô hình thí điểm cho sáng kiến này.

Đây không chỉ là một chủ trương mang tính nhân văn sâu sắc, mà còn phản ánh tầm nhìn chiến lược về phát triển con người trong bối cảnh dân số già hóa nhanh chóng. Thực tế cho thấy, mô hình chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam hiện còn khá manh mún, chủ yếu do các tổ chức tư nhân hoặc cơ sở từ thiện tự phát đảm nhận. Hệ thống các trung tâm dưỡng lão công lập còn hạn chế về số lượng, chất lượng dịch vụ chưa đồng đều, chi phí đôi khi vượt quá khả năng của nhiều gia đình. Đặc biệt, khía cạnh chăm sóc tinh thần và kết nối xã hội cho người già thường bị xem nhẹ, trong khi đây lại là yếu tố quyết định chất lượng cuộc sống ở tuổi xế chiều.

Trong khi đó, Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đặt ra những mục tiêu rất cụ thể: đến năm 2030, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam sẽ đạt 75,5 tuổi, trong đó ít nhất 68 năm sống khỏe mạnh. Tầm nhìn đến năm 2045 là tuổi thọ trung bình trên 80 tuổi, với hơn 71 năm sống khỏe mạnh. Đây là những con số không thể đạt được nếu thiếu một hệ thống chăm sóc người cao tuổi toàn diện, bao gồm cả y tế, dinh dưỡng, tâm lý, thể chất và đời sống văn hóa.

Việc chăm sóc người cao tuổi không còn là trách nhiệm riêng của từng gia đình, mà đã trở thành một phần trong chiến lược phát triển quốc gia. Để hiện thực hóa mục tiêu này, chính sách về tài chính, đất đai và nhân lực cho lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi rất cần được đổi mới.

Mô hình trung tâm dưỡng lão bán trú theo gợi ý của Tổng Bí thư phù hợp với văn hóa Việt Nam, cần được thí điểm và từng bước nhân rộng. Cùng với đó, việc xây dựng đội ngũ chuyên môn, từ y tá, điều dưỡng đến chuyên gia tâm lý và nhân viên xã hội cũng đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc.

Già hóa dân số là quy luật tự nhiên mà mọi quốc gia đều phải đối mặt. Việc chăm sóc người cao tuổi không chỉ thể hiện đạo lý “kính lão” của dân tộc, mà còn là một định hướng chiến lược cho tương lai, hướng đến bảo đảm an sinh, nâng cao chất lượng sống và xây dựng một xã hội phát triển bền vững.