Doanh nghiệp thép, nhôm Việt giữ phong độ trước căng thẳng thuế quan

Doanh nghiệp Việt thích ứng linh hoạt với “sóng” thuế quan

Ngày 30/5/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ tăng thuế nhập khẩu đối với thép và nhôm từ mức 25% hiện tại lên 50%. Thông tin được ông đưa ra tại một buổi vận động tranh cử ở bang Pennsylvania, nhằm xây dựng một “hàng rào thuế quan” bảo vệ ngành sản xuất kim loại trong nước. Mức thuế mới sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 04/6/2025 (giờ Hoa Kỳ).

Trước đó, từ tháng 3/2025, chính quyền Hoa Kỳ đã áp mức thuế 25% đối với phần lớn sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu, dựa trên Điều 232 của Luật An ninh Quốc gia Hoa Kỳ.

Trái với lo ngại về tác động tiêu cực, nhiều doanh nghiệp Việt Nam trong ngành kim loại màu cho thấy khả năng ứng phó đáng kể.

Liên quan đến tác động của chính sách thuế mới, Tập đoàn Hoa Sen cho biết biện pháp này sẽ không gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh trong thời gian tới. Lý do là từ tháng 9/2024, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với các sản phẩm tôn mạ kẽm, mạ lạnh và mạ màu xuất khẩu từ Việt Nam. Do ảnh hưởng của cuộc điều tra và tâm lý thận trọng từ phía khách hàng, hoạt động xuất khẩu tôn mạ sang thị trường Hoa Kỳ đã tạm ngừng từ thời điểm đó đến nay.

Mặc dù tạm gián đoạn hoạt động xuất khẩu sang Hoa Kỳ kể từ tháng 9/2024, các kết quả kinh doanh tích cực trong 7 tháng đầu niên độ tài chính 2024 - 2025 cho thấy Tập đoàn Hoa Sen có khả năng vượt trội trong việc thích ứng với các biến động của thị trường. Cụ thể, lũy kế 7 tháng đầu niên độ tài chính 2024 - 2025, HSG đã hoàn thành 57% về kế hoạch sản lượng; 58% về kế hoạch doanh thu và 92% về kế hoạch lợi nhuận sau thuế theo phương án cao

Chuyển hướng về thị trường nội địa, đa dạng hoá hoạt động xuất khẩu

Thuế quan đang là một thách thức lớn với các doanh nghiệp nhôm, thép Việt. Ngoài Hoa Sen, các doanh nghiệp thép Việt Nam khác như Nam Kim và Tôn Đông Á cũng đang đối mặt với thách thức từ chính sách thuế mới của Mỹ. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này đã có những chiến lược ứng phó linh hoạt như chuyển hướng sớm sang chiến lược nội địa hóa, giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Đồng thời, các doanh nghiệp tăng cường tìm kiếm cơ hội xuất khẩu sang các khu vực khác như Đông Nam Á, Trung Đông và châu Phi.

Chiến lược này không chỉ giúp giảm thiểu tác động từ hàng rào thương mại của Mỹ, mà còn thúc đẩy sự tự chủ và bền vững của ngành kim loại Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động.

Dữ liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho thấy, trong quý I/2025, sản lượng thép thành phẩm trong nước đạt 7,5 triệu tấn, tăng 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, lượng thép xuất khẩu lại giảm mạnh 37,2%, chỉ còn 1,4 triệu tấn.

Dù xuất khẩu giảm, ngành thép vẫn giữ được các thị trường trọng điểm. Campuchia là khách hàng lớn nhất, với 494.708 tấn trị giá 282,5 triệu USD, tăng 36,67% về lượng và tăng 21,68% kim ngạch. Giá xuất khẩu bình quân sang Campuchia đạt 571,15 USD/tấn.

Mỹ là thị trường lớn thứ hai với với 387.884 tấn thép nhập khẩu từ Việt Nam, tương đương 242 triệu USD. Tuy sản lượng giảm 31,23% và giá trị giảm 51,23%, Mỹ vẫn duy trì vai trò là thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam. Giá xuất khẩu sang Mỹ hiện ở mức 598 USD/tấn, giảm khoảng 29,09% so với cùng kỳ năm trước. Mức giá thấp phản ánh rõ áp lực cạnh tranh và xu hướng giảm giá toàn cầu, nhưng sự ổn định về thị phần cho thấy sức chống chịu của ngành Thép.

Hiện tại, nhôm và thép Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ đang chịu mức thuế lần lượt là 10% và 25%.

Theo các chuyên gia, bất cứ điều chỉnh chính sách về thuế cũng sẽ tác động đến thị trường xuất khẩu. Do đó, doanh nghiệp Việt Nam cần đánh giá tình hình để có chiến lược kinh doanh phù hợp, mở rộng xuất khẩu sang các thị trường có FTA với Việt Nam, tránh phụ thuộc vào một thị trường. Đồng thời, tuân thủ các quy định của Mỹ về nguồn gốc xuất xứ và luôn sẵn sàng tham gia đầy đủ quá trình giải trình của cơ quan điều tra Mỹ các vụ việc phòng vệ thương mại.