Theo Reuters, ngày 26/3, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã chỉ trích kế hoạch bố trí vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga ở Belarus, gọi đó là “nguy hiểm và vô trách nhiệm”.
Người phát ngôn của NATO, bà Oana Lungescu, nói với Reuters hôm 26/3: “Việc Nga viện dẫn câu chuyện chia sẻ hạt nhân của NATO là hoàn toàn sai lầm. Các đồng minh NATO hành động với sự tôn trọng đầy đủ các cam kết quốc tế về hạt nhân”.
Quan chức NATO lưu ý thêm rằng Nga đã liên tục phá vỡ các cam kết của nước này về kiểm soát vũ khí hạt nhân, gần đây nhất là đình chỉ tham gia Hiệp ước Cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START).
New START là hiệp ước giữa Mỹ và Nga nhằm giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân chiến lược mà 2 nước có thể triển khai. Hồi tháng 2, Tổng thống Putin đã đã đình chỉ tham gia hiệp ước này.
Theo bà Lungescu, hiện không có sự thay đổi nào trong tư thế hạt nhân của Nga khiến NATO phải điều chỉnh tư thế hạt nhân của liên minh.
Trong khi đó, Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell tuyên bố khối này sẽ đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt bổ sung nếu Minsk triển khai vũ khí hạt nhân của Nga trên lãnh thổ Belarus.
“Việc Belarus triển khai vũ khí hạt nhân của Nga là một sự leo thang vô trách nhiệm và là mối đe dọa đối với an ninh châu Âu” - đài RT dẫn tuyên bố của ông Borrell viết trên Twitter ngày 26/3.
Ông Borrell nhấn mạnh thêm: “Belarus vẫn có thể ngăn chặn điều đó, đó là sự lựa chọn của họ. EU sẵn sàng đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt tiếp theo”.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Ukraine cũng đã chỉ trích gay gắt kế hoạch của Tổng thống Putin, kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Nhóm G7 và EU họp khẩn về vấn đề này.
Bộ Ngoại giao Ukraine tuyên bố, kế hoạch hạt nhân của Moscow là “một bước đi khiêu khích”, làm suy yếu “toàn bộ hệ thống an ninh quốc tế”.
Thông báo của Bộ này nêu rõ: “Nga một lần nữa cho thấy nước này không có khả năng quản lý vũ khí hạt nhân một cách có trách nhiệm. Vũ khí hạt nhân là biện pháp răn đe và phòng ngừa chiến tranh, chứ không phải là một công cụ để đe dọa”.
Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh quốc gia Ukraine, ông Oleksiy Danilov, ngày 26/3 bình luận về kế hoạch của ông Putin trên Twitter: “Điện Kremlin đã bắt Belarus làm con tin hạt nhân”. Ông Danilov nói rằng động thái này là “một bước dẫn tới sự bất ổn trong nội bộ Belarus”.
Các tuyên bố trên được NATO, EU và Ukraine đưa ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 25/3 công bố kế hoạch bố trí vũ khí hạt nhân chiến thuật ở nước láng giềng Belarus.
Trước đó, hôm 25/3, Tổng thống Putin cho biết, vũ khí hạt nhân chiến thuật sẽ được đưa đến Belarus sớm nhất là vào mùa hè này. Quyết định được đưa ra sau khi Vương quốc Anh tuyên bố sẽ chuyển vũ khí uranium nghèo cho Ukraine, động thái mà ông Putin mô tả là dấu hiệu cho thấy “sự liều lĩnh tuyệt đối” của London.
Người đứng đầu Điện Kremlin nhấn mạnh, bất kỳ vũ khí hạt nhân nào được chuyển đến Belarus sẽ vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Theo Tổng thống Putin, không có gì bất thường khi Nga triển khai vũ khí hạt nhân ở Belarus. Mỹ đã làm như vậy trong nhiều thập kỷ bằng cách giữ vũ khí hạt nhân của họ ở Bỉ, Đức, Italia, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ.
“Từ lâu Mỹ đã triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật trên lãnh thổ của các đồng minh. Chúng tôi sẽ làm điều tương tự mà không vi phạm các nghĩa vụ quốc tế về việc không phổ biến vũ khí hạt nhân” - ông Putin tuyên bố.
Belarus đã bị EU và Mỹ trừng phạt rộng rãi kể từ khi Nga bắt đầu hoạt động quân sự ở Ukraine vào tháng 2/2022. Brussels đã đưa hơn 20 quan chức Belarus vào danh sách đen, loại 5 ngân hàng của quốc gia này khỏi hệ thống SWIFT và áp đặt nhiều hạn chế thương mại.
