Giá dầu thế giới lao dốc xuống mức thấp nhất trong gần 5 tháng

Thị trường dầu Brent hiện rơi vào trạng thái giá giao hàng trong tương lai cao hơn giá bán hiện tại, phản ánh tình trạng dư cung trên thị trường. Khi nguồn cung vượt cầu, giá giao ngay thường giảm, trong khi các hợp đồng giao sau được định giá cao hơn do kỳ vọng giá sẽ phục hồi. Điều này khiến việc mua dầu, lưu trữ và bán lại sau trở thành chiến lược có lợi. Mức chênh lệch giữa hai loại hợp đồng đã đạt mức cao nhất kể từ tháng 12/2023.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), tổng nguồn cung toàn cầu có thể tăng thêm 3 triệu thùng/ngày trong năm 2025 và 2,4 triệu thùng/ngày vào năm 2026, chủ yếu đến từ Mỹ, Brazil và Canada. Trong khi đó, nhu cầu chỉ được dự báo tăng khoảng 0,7 triệu thùng/ngày mỗi năm, mức thấp hơn nhiều so với xu hướng lịch sử trước đại dịch.

Ngày 21/10, giá dầu tiếp tục giảm phiên thứ hai liên tiếp, khi dầu Brent rơi xuống 60,84 USD/thùng và WTI còn 57,22 USD/thùng. Nguyên nhân được cho là do sản lượng khai thác cao và lượng dầu tồn kho tại Mỹ tăng lên trong những tuần gần đây.

Ba yếu tố chính đang gây áp lực lên giá dầu gồm: nguồn cung tăng nhanh do OPEC+ nới lỏng hạn ngạch cắt giảm, nhu cầu yếu vì tăng trưởng toàn cầu chậm lại và xu hướng chuyển sang năng lượng sạch, cùng với lượng dầu “trên biển” tăng mạnh.

IEA cho biết lượng dầu đang được vận chuyển hoặc lưu trữ trên tàu đã tăng thêm khoảng 102 triệu thùng trong tháng 9, mức cao nhất kể từ năm 2021.

Giá dầu suy yếu đã tác động đến nhiều nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng. Theo nhiều báo cáo, cổ phiếu năng lượng tại các sàn giao dịch Trung Đông giảm điểm trong phiên 20/10 do lo ngại lợi nhuận suy giảm.

Với mức giá dưới ngưỡng 60–65 USD/thùng, các quốc gia xuất khẩu dầu có thể đối mặt với thâm hụt ngân sách và áp lực tài chính, buộc phải xem xét lại kế hoạch chi tiêu công.

Theo dự báo của Goldman Sachs, nếu tình trạng dư cung tiếp diễn, giá dầu Brent có thể giảm xuống khoảng 52 USD/thùng vào cuối năm 2026. Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Saudi Aramco cảnh báo rằng nếu đầu tư vào lĩnh vực dầu khí không được tăng cường, thị trường có thể rơi vào tình trạng thiếu cung trong dài hạn, đẩy giá tăng trở lại.

Báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết có sự chênh lệch trong thống kê nguồn cung toàn cầu, khi khoảng 1,47 triệu thùng dầu mỗi ngày trong dữ liệu tháng 8 không được xác định rõ nguồn. Sai số này cho thấy tình trạng thiếu nhất quán giữa các báo cáo sản lượng và tiêu thụ thực tế, khiến việc đánh giá cân bằng cung - cầu trên thị trường trở nên khó chính xác.

Cùng lúc, các yếu tố địa chính trị vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây biến động mạnh về giá. Căng thẳng ở Trung Đông, các lệnh trừng phạt đối với Nga hay gián đoạn tại những tuyến hàng hải trọng yếu có thể bất ngờ khiến thị trường đảo chiều.

Giá dầu giảm giúp người tiêu dùng được hưởng lợi ngắn hạn nhờ chi phí nhiên liệu thấp hơn, qua đó giảm áp lực lạm phát và hỗ trợ tiêu dùng. Tuy nhiên, với các nước xuất khẩu dầu, xu hướng này đe dọa ổn định tài khóa và nguồn thu ngân sách, có thể kéo giảm đầu tư công và tăng trưởng.

Thị trường dầu đang chuyển từ nỗi lo thiếu cung sang nỗi lo dư cung. Khi sản lượng tăng nhanh, tồn kho ở mức cao và nhu cầu yếu, áp lực giảm giá tiếp tục hiện hữu. Trong bối cảnh đó, các quốc gia và doanh nghiệp năng lượng cần thích ứng linh hoạt để duy trì đầu tư dài hạn và ổn định tài chính, trong khi người tiêu dùng không nên kỳ vọng giá nhiên liệu “rẻ mãi mãi”.