Giảm thuế không còn là đũa thần

Đã đến lúc Việt Nam cần nhìn nhận lại chiến lược thu hút FDI. "Từ những chính sách thu hút FDI tương đối tập trung vào những tập đoàn lớn, tập trung vào các biện pháp giảm thuế, giãn thuế..., tất cả có thể sẽ không còn phù hợp trong thời gian tới" - TS Nguyễn Đình Cung nhận định và cho rằng, điều đó là bởi vì mức thuế tối thiểu 15% toàn cầu sẽ khiến Việt Nam mất đi những lợi thế đó.

Ông Cung cho rằng, Việt Nam phải chuyển nhanh trên cái mức thang giá trị của chuỗi sản xuất và chiến lược thu hút FDI của Việt Nam cũng sẽ phải thay đổi.

Ông Cung chia sẻ thêm, trong khu vực kinh tế tư nhân, Việt Nam đang thiếu nhất là DN vừa. Việt Nam có tới 5 triệu hộ kinh tế gia đình và khoảng 800.000 các DN siêu nhỏ và nhỏ, trong khi đó DN vừa chiếm rất ít. Vậy cần tập trung các chính sách hỗ trợ các DN ở quy mô này.

Ngoài ra, định hướng chiến lược giúp DN nội địa được nâng tầm, “bắt tay” bình đẳng với DN nước ngoài, hay những nỗ lực từ phía Chính phủ trong việc nắm bắt yêu cầu của nhà đầu tư và chính quyền địa phương để từ đó đưa ra các hướng dẫn, tư vấn kết nối phù hợp giữa hai bên là hết sức cần thiết.

Đề xuất thay đổi tư duy tiếp cận thu hút FDI chất lượng cao, ông Cung cho rằng cần bỏ cách tiếp cận ưu đãi thuế trong chiến lược thu hút FDI, tạo lập môi trường cạnh tranh công bằng và bình đẳng. Bên cạnh đó tập trung đầu tư vốn nhân lực, nâng chất cơ sở hạ tầng, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh…

Theo TS Nguyễn Đình Cung, chất lượng môi trường đầu tư quan trọng hơn cả những ưu đãi. Không thể lấy ngân sách ra để ưu đãi mãi cho nhà đầu tư nước ngoài, thay vào đó nên tăng chất lượng hấp dẫn bằng hạ tầng, sự minh bạch trong quyết định.

“Trong bài toán này, Việt Nam không có quyền lựa chọn, dù muốn hay không cũng phải tham gia một cách khôn khéo. Nếu đủ khôn khéo để thiết kế lại hệ thống chính sách ưu đãi thu hút đầu tư thì chúng ta có vô số cơ hội” - ông Cung nhận xét.