Fentanyl đang là mối bận tâm thường xuyên trong các cuộc trao đổi cấp cao giữa Mỹ và Trung thời gian gần đây.
Vào tháng 8, trong chuyến đi tới Bắc Kinh, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo xác định rằng nhiệm vụ liên quan đến fentanyl là vấn đề cấp bách nhất cần hợp tác với Trung Quốc, tương tự như trí tuệ nhân tạo và biến đổi khí hậu.
Các chuyên gia Mỹ kỳ vọng rằng hợp tác Mỹ-Trung trong việc giảm dòng chảy fentanyl từ quốc gia tỷ dân sẽ là ưu tiên hàng đầu trong các cuộc gặp mặt giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Joe Biden bên lề Hội nghị hợp tác kinh tế châu Á- Thái Bình Dương tại San Francisco trong tháng này.
Giới quan chức Mỹ đã nhiều lần thiếu kiên nhẫn, thậm chí là thất vọng đối với Trung Quốc trong giải quyết fentanyl, nhất là khi cựu Tổng thống Donald Trump đã nêu vấn đề này từ tháng 11/2017.
Fentanyl là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho các công dân Mỹ từ 18-45 tuổi, ảnh hướng xấu đến sức khỏe của một bộ phận lớn người dân. Mặc dù được sản xuất vào cuối những năm 1950 nhằm mục đích phục vụ cho y học lâm sàng, việc sử dụng fentanyl bất hợp pháp trong thời gian gần đây đang hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhiều người, cũng như đặt ra thách thức buộc chính quyền phải ưu tiên giải quyết.
Tuy vậy, các nhà ngoại giao Mỹ đã nhận định rằng mọi việc sẽ trở nên đơn giản hơn nếu Trung Quốc chấp nhận hợp tác.
Kể từ ngày 1/5/2019, Trung Quốc đã đưa tất cả các chất liên quan đến fentany vào danh sách chất gây nghiện bị kiểm soát. Điều này làm cho việc quản lý thuốc của Bắc Kinh, bao gồm việc cấm xuất khẩu, trở thành một trong những chính sách nghiêm ngặt nhất thế giới. Ngược lại, mặc dù việc lập kế hoạch sử dụng loại chất này ở Mỹ được nhiều người công nhận là hiệu quả, đây vẫn là vấn đề riêng biệt của các tiểu bang.
Tuy vậy, bất chấp những nỗ lực ngăn chặn fentanyl từ Trung Quốc, nhiều người cho rằng dòng chất gây nghiện này từ các tập đoàn ma túy ở Mexico tràn vào Mỹ có liên quan đến quốc gia tỷ dân.
Về phía Trung Quốc, quốc gia này khẳng định rằng họ đã hợp tác với Mỹ đề giải quyết việc sử dụng tràn lan fentanyl và cho rằng đó là vấn đề cốt lõi của riêng nền kinh tế số một thế giới.
Đáp trả lại các lệnh trừng phạt fentanyl hướng vào các công ty và cá nhân Trung Quốc vào tháng 5/2022, đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ cho rằng Washington đang cố đổ lỗi cho Bắc Kinh về vấn đề fentanyl của chính mình bất chấp những nỗ lực hỗ trợ của nền kinh tế số hai thế giới. Vào tháng 7, đại sứ quán Trung Quốc tại Mexico tuyên bố bác bỏ cáo buộc những loại chất fentanyl mà các tập đoàn tại quốc gia Bắc Mỹ này đang sở hữu có nguồn gốc từ Bắc Kinh.
Để thu được một kết quả tích cực từ các cuộc thảo luận fentanyl giữa Mỹ-Trung trong sự kiện sắp tới, các chuyên gia khẳng định rằng hai bên phải đặt trọng tâm vào giải quyết những căng thẳng ngoại giao.
Họ cũng yêu cầu các bên trước tiên phải công nhận đúng đắn những thách thức mà fentanyl đặt ra. Việc xử lý fentanyl vô cùng khó khăn do loại chất này có nguồn gốc tổng hợp, không giống như heroin hay cocaine đều có nguồn gốc từ thực vật. Mặc dù tích cực ứng phó, các cơ quan thực thi pháp luật và y tế vẫn chưa tìm cách giải quyết hiệu quả cho loại chất nguy hiểm này.
Theo chuyên gia, do thị trường ma túy có khả năng phục hồi đáng kinh ngạc, các bên bắt buộc phải hợp tác chặt chẽ nhằm ứng phó nếu như không muốn bất kỳ hậu quả đáng tiếc nào xảy ra.
Họ cũng yêu cầu rằng Mỹ cần ngay lập tức loại bỏ những quan niệm về việc Trung Quốc đang bao che cho những thế lực buôn bán ma túy phá hoại người dân mình hay việc Bắc Kinh nghĩ rằng nước này đang trở thành công cụ để giúp Washington loại bỏ mối đe dọa trong nước. Hơn bao giờ hết, các chuyên gia mong muốn hai bên phải hợp tác chân thành, cởi mở và hoàn toàn dựa trên sự thật khách quan.
Họ cũng hi vọng về một viễn cảnh Mỹ và Trung Quốc sẽ quay lại hợp tác y tế công cộng toàn diện, quan chức hai bên sẽ tạo điều kiện để các nhà khoa học, quan chức y tế thực hiện đầy đủ nhiệm vụ của mình.
