Trong bản đánh giá thường niên vừa được IMF công bố, cơ quan này đã nêu bật những thành công kinh tế của Việt Nam trong thời kỳ đại dịch Covid-19, đồng thời cũng tư vấn thêm về các ưu tiên chính sách để Việt Nam gặt hái thành quả tốt hơn trong năm nay.
Theo bản đánh giá của IMF, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế, nhưng Việt Nam đã thực hiện những bước quyết liệt để hạn chế suy giảm kinh tế và y tế. Việc sớm thực thi các biện pháp ngăn chặn, kết hợp với truy vết tiếp xúc, xét nghiệm chọn lọc và cách ly các trường hợp nghi nhiễm đã giúp Việt Nam giữ được tỷ lệ nhiễm Covid-19 và tử vong rất thấp tính theo đầu người.
Ngăn chặn dịch Covid-19 hiệu quả cùng với hỗ trợ chính sách kịp thời cũng giúp giảm thiểu suy thoái kinh tế và quy mô gói phản ứng khẩn cấp.
Trong năm 2020, kinh tế Việt Nam tăng 2,9%, nằm trong top những nước tăng trưởng cao nhất trên thế giới, nhờ đà phục hồi nhanh chóng của các hoạt động kinh tế trong nước cùng với năng lực xuất khẩu tốt, đặc biệt là các mặt hàng điện tử công nghệ cao.
Đánh giá của IMF cho biết, Việt Nam bước vào đại dịch Covid-19 với các nền tảng kinh tế và vùng đệm chính sách vững chắc, mặc dù vẫn còn một số thách thức về cơ cấu cần phải giải quyết.
Đầu tư nước ngoài mạnh và thặng dư tài khoản vãng lai đã tăng cường năng lực phục hồi của kinh tế. Mặc dù vẫn còn một số điểm yếu, “sức khỏe” của hệ thống ngân hàng được cải thiện, đặc biệt là khả năng sinh lời, thanh khoản cao hơn và ít nợ xấu hơn.
Việt Nam cũng đạt được tiến bộ đáng kể trong việc củng cố tài chính công trước khi Covid-19 bùng phát. Việc xây dựng các vùng đệm về tài khóa và tài chính trước đại dịch đã giúp Việt Nam chống đỡ tốt hơn trước các cú sốc.
Tuy nhiên, IMF đánh giá rằng hiện Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để thúc đẩy năng suất và cải thiện khả năng phục hồi kinh tế. Bản đánh giá của IMF nêu rõ, các chính sách kinh tế vĩ mô sẽ cần được duy trì vào năm 2021 để đảm bảo phục hồi một cách bền vững và toàn diện.
Thị trường lao động Việt Nam chịu tác động lớn trong quý II/2020, đặc biệt là khu vực kinh tế phi chính thức. IMF cho rằng điểm yếu vẫn tồn tại dù đã có sự phục hồi về việc làm. Theo IMF, các chính sách ngắn hạn của Việt Nam cần tập trung vào duy trì việc làm và tạo thuận lợi tái phân bổ các nguồn lực.
Sự phục hồi bền vững cũng phụ thuộc vào việc đảm bảo ổn định tài chính. Các doanh nghiệp ở Việt Nam bước vào cuộc khủng hoảng với bảng cân đối kế toán tương đối yếu, đặc biệt các doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đa số trong các lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Đại dịch Covid-19 đã làm suy giảm khả năng thanh toán và thanh khoản, điều này gia tăng lo ngại về sự ổn định tài chính thông qua các rủi ro ngân hàng.
Các chính sách về tiền tệ, tài khóa và tài chính do chính phủ thực hiện đã giúp giảm thiểu nguy cơ gia tăng các vụ vỡ nợ và sa thải hàng loạt của các công ty trong thời gian trước mắt. Những hỗ trợ như vậy cần nhằm đúng đối tượng, hướng đến các doanh nghiệp kém thanh khoản nhưng khả thi cho đến khi khả năng phục hồi vững chắc hơn.
Tiếp tục giám sát chặt chẽ, cùng với những nỗ lực giải quyết các khoản vay có vấn đề, tăng cường khuôn khổ quản lý và giám sát kịp thời sẽ giúp giải quyết các rủi ro đối với hệ thống tài chính.
Trong bản đánh giá mới nhất, IMF khuyến nghị Việt Nam cần thực hiện việc cải cách quyết liệt hơn để tận dụng tối đa tiềm năng tăng trưởng to lớn của Việt Nam. Điều này đòi hỏi phải giải quyết các vấn đề khiến năng suất thấp.
Theo IMF, Việt Nam nên ưu tiên cải thiện môi trường kinh doanh và đảm bảo sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cải cách hướng tới giảm bớt gánh nặng pháp lý mà các doanh nghiệp phải đối mặt, cải thiện khả năng tiếp cận các nguồn lực của họ, đổi mới, tăng cường quản trị và tiếp cận công nghệ. IMF cho rằng những cải cách trong lĩnh vực này sẽ giúp Việt Nam gặt hái được nhiều thành tựu hơn nữa từ việc tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu trong một thế giới hậu đại dịch Covid-19.
