Khát vọng lớn, hành động lớn cho kỷ nguyên phát triển mới

Tinh thần chung được nhấn mạnh là phát huy sức mạnh dân tộc và thời đại, xây dựng Đảng văn minh, hành động quyết liệt để đưa đất nước bứt phá trong kỷ nguyên mới…

Tư duy và khát vọng lớn của thời đại đổi mới

Tại Tọa đàm “Phát huy sức mạnh dân tộc và thời đại, vững bước trong kỷ nguyên vươn mình” do Báo Hànộimới phối hợp với Đảng ủy phường Tây Hồ tổ chức, các đại biểu đã tập trung phân tích sâu sắc nội dung, tư tưởng và tinh thần đổi mới được thể hiện trong Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng.

PGS.TS Trần Viết Lưu – nguyên Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đánh giá, Dự thảo lần này thể hiện rõ “tư duy lớn, hành động lớn và khát vọng lớn”. Theo ông, tư duy lớn là dám nghĩ, dám làm; hành động lớn là chủ động bắt kịp thời đại; còn khát vọng lớn là quyết tâm đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.

Liên quan đến chủ đề Đại hội, PGS.TS Trần Viết Lưu đề xuất nên thể hiện ngắn gọn, khái quát hơn, không cần sử dụng thêm từ “chiến lược” hay “tự tin” vì khái niệm “tự chủ, tự cường” đã bao hàm ý đó.

Đồng tình với quan điểm này, nhà báo Hồ Quang Lợi – nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, chủ đề Đại hội nên thay cụm “chung sức, đồng lòng” bằng “đoàn kết”, bởi “đoàn kết” là chân lý phát triển của dân tộc Việt Nam. “Mỗi kỳ Đại hội đều mang dấu ấn lịch sử, nhưng Đại hội XIV mang dấu ấn đặc biệt – kết thúc 40 năm đổi mới, mở ra kỷ nguyên phát triển mới của đất nước” - nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh.

Trong khi đó, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng (Ban Tổ chức Trung ương) Nguyễn Đức Hà cũng cho rằng, chủ đề Đại hội là tuyên ngôn chính trị của Đảng, phải thể hiện đầy đủ năm thành tố cốt lõi: nói về Đảng, về dân tộc, về đổi mới, bảo vệ Tổ quốc và mục tiêu phát triển. Theo ông Nguyễn Đức Hà, “chủ đề cần được kế thừa, phát triển từ thực tiễn và nâng lên thành lý luận”.

Đột phá thể chế, tạo động lực phát triển mạnh mẽ

Tại Tọa đàm “Hành động hôm nay - Thịnh vượng ngày mai” do Báo Tiền Phong tổ chức, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương Bùi Văn Thạch nhấn mạnh, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng có nhiều điểm mới, thể hiện khát vọng lớn và yêu cầu rất cao về tầm nhìn phát triển đất nước.

Theo ông Bùi Văn Thạch, Dự thảo lần này được rút gọn và tinh giản nhưng mang tính hành động cao, dễ hiểu, dễ làm, thể hiện quan điểm chỉ đạo của Bộ Chính trị và Tổng Bí thư Tô Lâm: “Những gì có thể làm được thì mới viết; những gì yêu cầu mới thì mới viết; còn những gì có sẵn thì thôi”.

Ngay trong quá trình chuẩn bị, nhiều vấn đề quan trọng đã được thể chế hóa thành nghị quyết như các nghị quyết (Nghị quyết 57-NQ/TW đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết 66-NQ/TW đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân; Nghị quyết 70-NQ/TW bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết 72-NQ/TW về giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân). Các nghị quyết này tạo thành bộ nghị quyết mang tính hành động rất cao, rõ các nội dung phải làm để bứt phá, tăng trưởng mạnh mẽ.

Ông Bùi Văn Thạch cho biết, Dự thảo xác định 18 vấn đề mới, căn cốt, là “hệ thống chủ lực” thúc đẩy quá trình phát triển đất nước trong tương lai. Trong đó, điểm mới quan trọng nhất là việc Đảng xác định lý luận về đường lối đổi mới là nền tảng tư tưởng của Đảng, bên cạnh chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Một bước tiến quan trọng khác là việc xác định môi trường cùng với kinh tế và xã hội trở thành nhiệm vụ trung tâm; đối ngoại cùng với an ninh, quốc phòng trở thành nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên; đặc biệt là xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực trung tâm.

Theo ông Bùi Văn Thạch, muốn đạt tốc độ tăng trưởng trên 10%/năm trong giai đoạn 2025–2030, Việt Nam phải tạo ra môi trường thể chế đồng bộ, bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đất nước đang thực hiện một cuộc cách mạng lịch sử trong tổ chức bộ máy. Đặc biệt, lần này các chương trình hành động được xây dựng song song với nghị quyết để triển khai ngay sau Đại hội. “Nếu không có bộ máy mới, hệ thống thể chế mới, chúng ta sẽ bị kéo tụt bởi thể chế cũ, giống như toa tàu quá nặng rất khó chạy” - ông Bùi Văn Thạch bày tỏ.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Vũ Thị Ngọc Loan cũng nhận định, Dự thảo văn kiện lần này “ngắn gọn, khoa học, cụ thể và có tính thực tiễn cao”, thể hiện sự đổi mới rõ nét trong tư duy chỉ đạo và tổ chức thực hiện.

Thể chế – then chốt của đổi mới và phát triển

Đóng góp ý kiến tại tọa đàm “Hành động hôm nay - Thịnh vượng ngày mai”, TS Nguyễn Sĩ Dũng – nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, Đại hội XIV của Đảng là “Đại hội của thể chế”, khi các văn kiện tập trung tháo gỡ những “điểm nghẽn của điểm nghẽn” để tạo động lực mới cho phát triển.

TS Nguyễn Sĩ Dũng phân tích, Việt Nam có nguồn lực, có trí tuệ nhưng nhiều phát minh, sáng kiến vẫn chưa được ứng dụng hiệu quả vì vướng mắc về thể chế. Do đó, nhiệm vụ của Đại hội XIV là “tháo gỡ triệt để điểm nghẽn thể chế”, làm sao để mọi chính sách, pháp luật được thực thi nhanh, thông suốt.

TS Nguyễn Sĩ Dũng cho rằng, mô hình tăng trưởng mới phải dựa trên tri thức và trí tuệ con người thay vì chỉ dựa vào tài nguyên, lao động giá rẻ hay đầu tư nước ngoài. “Phải thay đổi mô hình tăng trưởng, gắn với đổi mới tư duy thể chế và quản trị dữ liệu quốc gia” - TS Nguyễn Sĩ Dũng nói.

Một đề xuất đáng chú ý của TS Nguyễn Sĩ Dũng là cần dữ liệu hóa hệ thống pháp luật, để các văn bản được liên kết, thống nhất, tránh chồng chéo. TS Nguyễn Sĩ Dũng nêu ví dụ: “với trí tuệ nhân tạo, máy có thể đọc và hiểu được hết, phát hiện ngay những xung đột giữa các văn bản. Như thế, chúng ta sẽ không còn tình trạng pháp luật chồng chéo, cản trở phát triển”.

Bên cạnh đó, TS Nguyễn Sĩ Dũng nhấn mạnh yêu cầu trọng dụng nhân tài, bởi muốn đất nước phát triển nhanh, phải có thể chế chọn và dùng người tài thực sự, dựa vào cạnh tranh công bằng và đánh giá hiệu quả công việc bằng các chỉ số cụ thể (KPI). 

Từ các ý kiến tâm huyết, có thể thấy Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng là kết tinh của tư duy mới, hành động mới và khát vọng lớn. Văn kiện thể hiện rõ tinh thần “ngắn gọn, dễ hiểu, dễ làm, hành động cao”, hướng đến mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Như nhận định của các đại biểu, Đại hội XIV của Đảng không chỉ đánh dấu chặng đường 40 năm đổi mới mà còn mở ra kỷ nguyên phát triển mới của đất nước – kỷ nguyên của Đảng văn minh, thể chế hiện đại, Nhân dân đoàn kết, hành động vì khát vọng Việt Nam hùng cường và thịnh vượng.