Khi giới trẻ say mê bảo tồn di sản văn hóa

Chạm vào di sản

Từ đầu tháng 6 đến nay, chương trình “Nét đẹp Việt mùa 3” với chủ đề “Chạm vào di sản” với sự tham gia của nhiều gương mặt trẻ là các nhà sáng tạo nội dung số trên TikTok đã tạo nên một làn sóng yêu di sản trong giới trẻ. Theo đó, chương trình là một hành trình đưa khán giả xuyên suốt nhiều địa danh văn hóa trải dài từ Bắc vào Nam, khởi đầu là đất Tổ Phú Thọ, rồi đến Ninh Bình, Thanh Hóa, Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến và cố đô Huế…

Đồng hành cùng chương trình là các nhà sáng tạo nội dung nổi bật trên TikTok như Lý Thế Hương, Dung Hoàng Phạm, Minh Thắng, K-ICM, Mạnh Tiến Khôi, Duy Khương… Không chỉ đơn thuần là hành trình du lịch, “Nét đẹp Việt mùa 3” còn đưa khán giả tiếp cận với nhiều di sản văn hóa độc đáo qua các phiên livestream trên nền tảng TikTok không cắt dựng kéo dài 8 tiếng.

Tại điểm dừng chân đầu tiên của chương trình là khu di tích đền Hùng, vườn Quốc gia Xuân Sơn, thông qua các thử thách độc đáo như bịt mắt gói bánh chưng, thi kể chuyện Lang Liêu, hát Xoan của nghệ nhân, chương trình mang nét đẹp di sản lan tỏa rộng rãi đến với nhiều khán giả.

Tại Ninh Bình, khán giả theo chân các nhà sáng tạo nội dung số đến cố đô Hoa Lư, ngắm vẻ đẹp quyến rũ của Tràng An, Hang Múa. Tại Hà Nội, chương trình đưa khán giả đi qua khu di tích Hoàng thành Thăng Long, Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam, sân khấu múa rối nước truyền thống, đền Ngọc Sơn, Hồ Gươm, cột cờ Hà Nội…

Đáng chú ý, phiên livestream tại Hà Nội của chương trình “Nét đẹp Việt mùa 3: Chạm vào di sản" chứng kiến lượt người xem kỷ lục trên 420.000 lượt trên nền tảng TikTok nhờ trải nghiệm thú vị và cách dẫn dắt của các nhà sáng tạo nội dung số như Mạnh Tiến Khôi, Hương Lý và Minh Thắng. TikToker Hương Lý chia sẻ: “Đã là một nhà sáng tạo nội dung số thì cần đưa thông tin đúng, thật nhất đến công chúng, có thể thông qua lăng kính nhẹ nhàng. Đi qua hành trình livestream các địa danh văn hóa lịch sử, chúng tôi có cơ hội hiểu hơn, chạm vào di sản, nhận thấy đất nước Việt Nam quá tuyệt vời, hãy xách vali và đi khám phá”.

Hay mới đây, cuộc thi vẽ minh họa “Chất địa phương” do UNESCO, Sở VH&TT Hà Nội và một số đơn vị tổ chức đã thu hút đông đảo họa sĩ trẻ tham gia. Từ những chi tiết đậm đà bản sắc đến cách kể chuyện bằng hình giàu tinh thần trải nghiệm, hơn 400 họa sĩ đã gửi về Ban Tổ chức 550 tác phẩm, tạo nên một tấm bản đồ văn hóa sống động, phong phú và đầy bất ngờ về Việt Nam trong mắt người trẻ.

Trong đó 3 tác phẩm đoạt giải Xuất sắc là “Hồn gốm Chu Đậu" (Triệu Tường Vy), “Chọc chó ngõ hẻm” (Nguyễn Hoàng Tuấn Anh), “Hà Nội thức giấc” (Nguyễn Mai Hương) đều mang tới góc nhìn rất mới mẻ về văn hóa, di sản của địa phương. Đúng như Ban Tổ chức kỳ vọng khơi dậy niềm tự hào địa phương và lan tỏa giá trị văn hóa bản địa qua tranh minh họa, cuộc thi đã trở thành một cuộc hội ngộ thú vị của nhiều vùng đất khác nhau, dưới góc nhìn sáng tạo và tình cảm mộc mạc của các họa sĩ trẻ.

Giới trẻ – cầu nối kế thừa và lan tỏa giá trị di sản

Có thể nhận thấy, thời gian qua việc bảo tồn di sản văn hóa dân tộc nhận được sự quan tâm của rất nhiều bạn trẻ ở các lĩnh vực khác nhau. Với việc ứng dụng công nghệ số, mạng xã hội và góc nhìn mới mẻ, nhiều bạn trẻ đã đưa di sản đến gần hơn với công chúng một cách sống động, hấp dẫn.

Từ thực tế đơn vị, TS Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cho biết, trong thời gian qua, lượng khách đến với bảo tàng tăng nhiều so với những năm trước đây. Thông qua khảo sát cho thấy, công chúng biết đến Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam bên cạnh những kênh thông tin truyền thống, có sự đóng góp rất lớn của các kênh mạng xã hội như: Facebook, TikTok, Instagram... của bảo tàng và qua những video clip của các bạn trẻ đến thăm bảo tàng đăng tải. “Các bạn trẻ chính là cầu nối giúp bảo tàng kết nối rộng rãi hơn đến với đông đảo công chúng trong và ngoài nước” – TS Nguyễn Anh Minh khẳng định.

TikToker Dung Hoàng Phạm chia sẻ: “Văn hóa còn thì dân tộc còn nên qua chương trình “Nét đẹp Việt”, chúng tôi mong muốn nhiều bạn trẻ, nhất là gen Z tiếp cận được với di sản văn hóa Việt Nam”.

Phó Giám đốc Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hường cũng nhìn nhận, các bạn trẻ chính là những người, một khi đã hiểu, sẽ nuôi được ngọn lửa của lòng yêu nước, yêu di sản Việt Nam. Vì vậy, chủ đề “Chạm vào di sản” với những hình thức thể hiện và khám phá đầy mới mẻ, thông qua những đại sứ gen Z sẽ là cách tốt nhất để tiếp cận các bạn trẻ. “Hiểu về di sản, về các giá trị văn hóa truyền thống, trân trọng và bảo tồn là cách phát triển bền vững đến muôn đời sau, định vị được giá trị Việt Nam trong lòng bạn bè quốc tế” – bà Nguyễn Thị Thu Hường nói.

Đáng chú ý, mới đây, Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam đã ký kết hợp tác với Khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội nhằm thiết lập các phương án và định hướng triển khai hiệu quả trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hoá Việt Nam. Việc hợp tác này đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực kết nối giới học thuật, cộng đồng và thế hệ trẻ với công tác bảo tồn di sản trong bối cảnh mới.

Các thoả thuận hợp tác hướng đến việc đổi mới cách tiếp cận đối với di sản văn hoá, xây dựng các phương án triển khai hiệu quả. Một trong những mục tiêu cốt lõi là khuyến khích sự tham gia sâu rộng của cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ – những người giữ vai trò cầu nối trong việc kế thừa và lan tỏa giá trị di sản đến các thế hệ sau.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cũng đánh giá rất cao nỗ lực của các bạn trẻ trong việc sáng tạo ra các sản phẩm mới từ chất liệu văn hóa truyền thống của dân tộc, hình thành nên ngành công nghiệp văn hóa mang bản sắc Việt nam thời gian qua. Họ đem lại sự tươi mới, sáng tạo, đẩy mạnh sự đa dạng và sự phong phú trong lĩnh vực này.

“Bên cạnh đó, những sản phẩm của các nhà sáng tạo trẻ thường kết hợp giữa văn hóa truyền thống và xu hướng hiện đại, từ đó giúp thúc đẩy du lịch văn hóa và tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho du khách. Điều này không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương mà còn giữ gìn và phát triển di sản văn hóa” - PGS.TS Bùi Hoài Sơn bày tỏ.