Moscow “miễn nhiễm” với lệnh trừng phạt dầu mỏ?
Các nhà phân tích tại công ty tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group cảnh báo rằng, lệnh cấm vận mới với dầu mỏ Nga của Liên minh châu Âu (EU) có hiệu lực từ ngày 5/2 “có thể sẽ gây ra tình trạng gián đoạn nguồn cung tại châu Âu”.
Họ cho rằng gói trừng phạt mới này (gồm cả diesel) sẽ gây tác động lớn hơn đối với thị trường năng lượng châu Âu so với lệnh cấm hồi tháng 12/2022 vì gần 1/2 lượng dầu diesel nhập khẩu của EU đến từ Nga
Lệnh cấm vận của EU đối với các sản phẩm dầu tinh chế từ Nga được vận chuyển bằng đường biển chính thức có hiệu lực từ ngày 5/2. Bên cạnh đó, EU, nhóm 7 nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) và Australia cũng thông báo sẽ áp mức giá trần toàn cầu lên các sản phẩm dầu tinh chế của Nga. Cụ thể ở mức 100 USD/thùng đối với các sản phẩm cao cấp như diesel và 45 USD/thùng với dầu nhiên liệu.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho rằng việc áp giá trần nhằm cắt giảm nguồn thu từ dầu của Nga, đồng thời bảo đảm thị trường năng lượng toàn cầu ổn định. Theo Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen, các biện pháp trừng phạt đang khiến Điện Kremlin gặp khó khăn trong việc trang bị vũ khí cho quân đội và tiếp tục chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Tuy nhiên, theo hãng thông tấn Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ, các biện pháp trừng phạt cho đến nay vẫn chưa có tác động lên Nga như dự báo vì giá thị trường đối với dầu Nga vẫn thấp hơn đáng kể so với mức giá trần.
Chuyên gia thị trường dầu mỏ Julien Mathonniere tại Energy Intelligence Group, nói rằng dầu thô của Nga đang được giao dịch ổn định ở mức giá cố định 60 USD/thùng. Đây là giá thực tế trên thị trường, do đó giá dầu Urals của Nga chắc chắn sẽ không bị ảnh hưởng từ biện pháp hạn chế mới nhất của phương Tây.
Bà Carole Nakhle - Giám đốc điều hành của công ty nghiên cứu và đào tạo Crystol Energy, cho biết lệnh cấm vận và biện pháp áp giá trần nhằm cắt giảm doanh thu của Nga chỉ có thể được đánh giá là thành công nếu chúng ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng kinh tế của nước này.
Trong khi đó, IMF dự báo nền kinh tế Nga sẽ tăng trưởng 0,3% trong năm nay bất chấp một loạt lệnh trừng phạt của phương Tây. “Đây là một bước nhảy vọt so với mức giảm 2,3% được IMF đưa ra trong báo cáo hồi tháng 10/2022” - bà Nakhle nói thêm.
Châu Âu đối mặt tình trạng thiếu hụt dầu mỏ
Nga đã trả đũa phương Tây bằng cách cấm bán dầu cho các quốc gia tuân thủ cơ chế giá trần. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định, việc phương Tây áp giá trần đối với dầu Nga sẽ không ảnh hưởng đến khả năng duy trì “hoạt động quân sự đặc biệt” ở Ukraine.
Chuyên gia Mathonniere cảnh báo châu Âu có thể đối mặt tình trạng thiếu hụt dầu diesel, cùng nguy cơ giá tăng cao hơn trong thời gian dài hơn, tác động trực tiếp đến các tài xế, doanh nghiệp và nông nghiệp châu Âu.
Theo chuyên gia Mathonniere, EU đang nhập khoảng 500.000 thùng dầu/ngày từ Nga, bao gồm dầu diesel có hàm lượng lưu huỳnh cực thấp (ULSD), đây chính là "gót chân Achilles" của khối này khi áp lệnh cấm vận dầu mỏ Nga.
Dầu diesel nhập từ Nga chiếm gần một nửa lượng nhập khẩu của 27 nước thành viên EU trong năm 2022.
Bày tỏ quan ngại tương tự, bà Nakhle nói rằng, nếu Nga trả đũa bằng cách giảm mạnh nguồn cung ra thị trường thì giá “vàng đen” thế giới cũng như tại châu Âu có thể tăng đột biến.
Trong khi đó, Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Saudi Abdulaziz bin Salman cảnh báo, các biện pháp trừng phạt năng lượng của phương Tây cộng với đầu tư thấp vào lĩnh vực năng lượng có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung trong tương lai.
Trả lời phỏng vấn tại một Hội nghị năng lượng ở thủ đô Riyadh hôm 5/2, Bộ trưởng Abdulaziz bin Salman nhấn mạnh, tất cả những cái gọi là trừng phạt, cấm vận, thiếu đầu tư, sẽ có tác động duy nhất: đó là thiếu nguồn cung tất cả các loại năng lượng vào thời điểm cần nhất.
