Lý giải cơn sốt vàng và bạc trên thị trường toàn cầu

Giá vàng và bạc đang trải qua một giai đoạn bứt phá hiếm thấy, khi đồng loạt lập các mức cao kỷ lục trong bối cảnh thế giới đối mặt với nhiều bất ổn chồng chất. Căng thẳng địa chính trị leo thang, kỳ vọng Mỹ sớm hạ lãi suất và sự suy yếu của đồng USD đã đẩy dòng tiền toàn cầu tìm đến những tài sản được coi là an toàn, trong đó vàng và bạc nổi lên như lựa chọn hàng đầu.

Trong phiên giao dịch đầu tuần, giá vàng có thời điểm vượt 4.440 USD/ounce, tăng mạnh chỉ trong vài giờ. Bạc cũng không kém cạnh khi chạm gần 69,5 USD/ounce, mức cao nhất từ trước đến nay. Tính từ đầu năm, vàng đã tăng gần 70%, còn bạc tăng hơn 130%, đưa cả hai kim loại quý này tiến tới mức tăng theo năm lớn nhất kể từ cuối thập niên 1970, thời kỳ thị trường toàn cầu rung chuyển bởi khủng hoảng dầu mỏ và bất ổn chính trị tại Trung Đông.

Theo ông Arun Sai, chiến lược gia đa tài sản cấp cao tại Pictet Asset Management, tập đoàn quản lý tài sản toàn cầu của Thụy Sĩ, những lo ngại về địa chính trị và sự mất giá tiền tệ thường có chung một “liều thuốc phòng ngừa”, đó là vàng. Trong bối cảnh rủi ro gia tăng, nhà đầu tư không rút khỏi thị trường mà điều chỉnh danh mục, chuyển hướng sang các tài sản có khả năng bảo toàn giá trị tốt hơn, khiến dòng tiền đổ mạnh vào kim loại quý.

Động lực quan trọng nhất phía sau đà tăng này đến từ những lo ngại địa chính trị ngày càng rõ nét. Việc Mỹ gia tăng sức ép đối với Venezuela, bao gồm các biện pháp phong tỏa liên quan đến dầu mỏ, đã làm dấy lên nguy cơ gián đoạn nguồn cung năng lượng. Điều đó không chỉ ảnh hưởng đến giá dầu mà còn lan sang các thị trường khác, khiến nhà đầu tư tìm kiếm kênh phòng ngừa rủi ro.

Những phát biểu và động thái cứng rắn của Tổng thống Donald Trump trong chính sách đối ngoại, cùng các tranh cãi liên quan đến vai trò độc lập của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), càng làm gia tăng tâm lý bất an trên thị trường tài chính.

Trong bối cảnh đó, vàng tiếp tục khẳng định vị thế là “tài sản trú ẩn” quen thuộc. Giới phân tích cho rằng khi rủi ro địa chính trị, lạm phát và biến động tiền tệ cùng lúc gia tăng, vàng thường được xem là công cụ bảo toàn giá trị hiệu quả.

Đồng USD đã suy yếu đáng kể trong năm nay, với mức giảm hai chữ số trong nửa đầu năm, một diễn biến hiếm thấy trong nhiều thập kỷ.

Theo đánh giá của Morgan Stanley, xu hướng này phản ánh sự dịch chuyển dần của dòng vốn toàn cầu khỏi sự phụ thuộc tuyệt đối vào đồng USD, trong bối cảnh chính sách kinh tế Mỹ đối mặt nhiều thách thức.

Kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang sẽ cắt giảm lãi suất trong năm tới cũng đóng vai trò then chốt. Lãi suất thấp làm giảm sức hấp dẫn của trái phiếu, khiến nhà đầu tư tìm đến các tài sản khác. Dù không sinh lãi, vàng trở nên hấp dẫn hơn khi lãi suất thấp làm giảm lợi ích của các kênh đầu tư khác. Ông Hamad Hussain, chuyên gia kinh tế về khí hậu và hàng hóa tại Capital Economics - tổ chức nghiên cứu kinh tế vĩ mô có trụ sở tại London - cho rằng căng thẳng địa chính trị chỉ là yếu tố hỗ trợ một phần, trong khi tâm lý phòng thủ lan rộng trên thị trường mới là động lực chính đẩy giá vàng đi lên.

So với vàng, bạc còn được hỗ trợ bởi yếu tố nhu cầu công nghiệp. Kim loại này ngày càng được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thiết bị điện tử, công nghệ số và năng lượng sạch. Các tổ chức trong ngành nhận định bạc đang dần trở thành “kim loại của tương lai”, gắn với quá trình chuyển đổi xanh và số hóa toàn cầu. Nhu cầu công nghiệp ổn định, trong khi nguồn cung không tăng tương ứng, đã góp phần đẩy giá bạc tăng nhanh hơn vàng trong thời gian gần đây.

Đọc thêm: Đàm phán Ukraine - Mỹ tiến gần kết quả, ông Zelensky bày tỏ lạc quan

Không chỉ kim loại quý, nhiều loại hàng hóa khác cũng phản ánh bức tranh bất ổn chung của kinh tế thế giới. Giá đồng - thường được coi là thước đo sức khỏe kinh tế toàn cầu - đã leo lên gần 12.000 USD/tấn, do lo ngại thiếu hụt nguồn cung và dòng hàng lớn đổ vào Mỹ trước khả năng nước này áp thêm thuế nhập khẩu trong tương lai.

Giá dầu thô Brent cũng tăng hơn 2%, vượt mốc 61 USD/thùng, khi thị trường đánh giá rủi ro địa chính trị tại Mỹ Latinh có thể ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn cung năng lượng.

Dù vậy, các chuyên gia cảnh báo vàng và bạc không hoàn toàn miễn nhiễm với biến động. Ông Jim Wyckoff, nhà phân tích thị trường cấp cao tại Kitco Metals, một đơn vị chuyên theo dõi và phân tích thị trường kim loại quý toàn cầu, cho rằng thị trường hàng hóa thường vận động theo chu kỳ rõ rệt, với những giai đoạn tăng nóng xen kẽ các đợt điều chỉnh mạnh. Đợt tăng hiện nay có thể đang bước vào giai đoạn cuối của chu kỳ, song triển vọng ngắn hạn vẫn rất khó dự báo.