Malaysia đang khôi phục kế hoạch xây dựng tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên của nước này nối Thủ đô Kuala Lumpur với nước làng giềng Singapore, dù trước đó chính phủ hai bên đã không đạt được sự đồng thuận đối với một số nội dung trong phương án triển khai.
Theo một số nguồn tin, dự án này đã nhận được bảy đề xuất tham gia đấu thầu của các tập đoàn xây dựng lớn như: Công ty Xây dựng Đường sắt Trung Quốc, công ty Hyundai Rotem từ Hàn Quốc – một đơn vị của Hyundai Motor tập trung vào đường sắt và quốc phòng, cũng như các tập đoàn của Malaysia như: MMC, Gamuda, YTL, WCT Holding và Berjaya.
MyHSR, đơn vị thuộc sở hữu của Bộ Tài chính Malaysia, sẽ lựa chọn hồ sơ của 3-4 tập đoàn cho vòng tiếp theo, sớm nhất là trong tháng này và trình bày quy trình xem xét hồ sơ dự thầu cho nội các. Chính phủ Malaysia dự kiến sau đó sẽ chuyển đề xuất này tới Singapore để xác định xem quốc gia này còn muốn tham gia dự án hay không.
Một số nguồn tin cho biết các tập đoàn Trung Quốc, gồm: Công ty Xây dựng Đường sắt Trung Quốc, Công ty Xây dựng Truyền thông Trung Quốc và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc đang là ứng cử viên nặng ký cho bản danh sách rút gọn, dựa trên đề xuất tài chính của họ.
Về phía Singapore, Quyền Bộ trưởng Giao thông lúc đó là ông Chee Hong Tat khẳng định nước này sẵn sàng thảo luận công khai, minh bạch đối với những đề xuất từ Malaysia. Tuy nhiên, chính quyền Singapore cũng cho biết họ chưa nhận được bất kỳ đề xuất nào từ nước láng giềng.
Được đề xuất lần đầu tiên vào năm 2013 dưới thời chính quyền cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak, tuyến đường dài 350 km này dự kiến sẽ thông xe vào năm 2026, giúp giảm thời gian di chuyển giữa Kuala Lumpur và Singapore từ 4 giờ đi ô tô xuống còn khoảng 90 phút.
Dự án cũng được kỳ vọng sẽ giúp thúc đẩy hoạt động kinh doanh xuyên biên giới và các khu vực dọc tuyến. Malaysia và Singapore có mối quan hệ mật thiết về kinh tế, với việc tuyến đường hàng không nối Singapore và Kuala Lumpur luôn là một trong tuyến đường bận rộn nhất thế giới.
Vào thời điểm đó, dự án ước tính tiêu tốn khoảng 17 tỷ USD đã thu hút đươc sự chú ý của nhiều công ty từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu, với các mối quan tâm dành cho hợp đồng xây dựng, vận hành và vấn đề tài trợ cho các đoàn tàu và trang thiết bị đường sắt.
Tuy nhiên, dự án đã bị trì hoãn nhiều lần do chi phí leo thang và thay đổi phương án. Kế hoạch gần đây nhất đã bị hủy bỏ là vào năm 2021. Malaysia đã phải trả hơn 100 triệu đô la Singapore (74 triệu USD) liên quan đến chấm dứt hợp đồng với phía Singapore.
Hiện kế hoạch đang được khôi phục trong bối cảnh Malaysia muốn tăng cường hệ thống giao thông, đưa Johor, một bang của nước này, trở thành điểm đến đầu tư hàng đầu trong khu vực. Chính phủ Malaysia cũng đã ký một biên bản ghi nhớ với Singapore vào tháng 1 để cùng nhau nỗ lực phát triển một đặc khu kinh tế tại bang miền nam này.
Quốc vương Malaysia Sultan Ibrahim, từng là người đứng đầu bang Jonor, khẳng định mong muốn khôi phục kế hoạch trở lại, tuy nhiên cho biết chính phủ sẽ không cấp vốn cho dự án mà thay vào đó tìm kiếm các nguồn hỗ trợ từ tư nhân.
Trả lời phỏng vấn của Nikkei Asia, một quan chức nước này cho biết do những hạn chế về tài chính, chính phủ nước này ủng hộ các đề xuất hỗ trợ tài chính toàn diện.
Nỗ lực khôi phục dự án của Malaysia diễn ra trong bối cảnh nhiều tuyến đường sắt cao tốc mới đã được hình thành tại Đông Nam Á. Vào tháng 10, Indonesia chính thức khai trương tuyến đường sắt cao tốc dài 140 km nối Jakarta và Bandung, tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên tại Đông Nam Á. Dự án này nhận được sự hỗ trợ của Chính phủ Trung Quốc và tập đoàn liên doanh Indonesia-Trung Quốc PT Kereta Cepat (PT KCI).
