Giới chức Mỹ và Nhật Bản hôm 7/1 đã lên tiếng bày tỏ quan ngại mạnh mẽ về sức mạnh gia tăng của Trung Quốc trong khu vực, đồng thời cam kết hợp tác trước những đe dọa gây mất ổn định khu vực, trong đó có các vấn đề quốc phòng mới nổi gần đây.
Khẳng định trên được đưa ra trong tuyên bố chung sau cuộc họp trực tuyến "2+2" giữa hai bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng hai nước. Theo đó, các quan chức Mỹ - Nhật nhấn mạnh mức độ cảnh báo ngày càng sâu sắc về Trung Quốc – đẩy vai trò an ninh của Nhật Bản vào tầm tập trung mạnh mẽ hơn.
Trong cuộc họp, các bộ trưởng bày tỏ lo ngại rằng những nỗ lực của Trung Quốc "nhằm phá hoại trật tự dựa trên luật lệ" đã đưa ra "những thách thức chính trị, kinh tế, quân sự và công nghệ đối với khu vực và thế giới", tuyên bố chung cho biết. "Họ [Mỹ và Nhật Bản] quyết tâm phối hợp để ngăn chặn và, nếu cần thiết, ứng phó với các hoạt động gây mất ổn định trong khu vực," tuyên bố chung có đoạn.
Daniel Russel, nhà cựu ngoại giao hàng đầu của Mỹ về châu Á dưới thời Obama và hiện đang ở với Viện Chính sách Xã hội Châu Á nhận định: Tuyên bố này "thể hiện quyết tâm chung để ứng phó nếu cần thiết đối với các hoạt động gây mất ổn định - là một biểu hiện mạnh mẽ của sự đoàn kết và quyết tâm của liên minh Mỹ - Nhật."
Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết hai nước sẽ ký một thỏa thuận hợp tác quốc phòng mới trong nỗ lực đối phó các mối đe dọa đang nổi lên, bao gồm cả vũ khí siêu thanh và năng lực phát triển ngoài không gian.
Công cụ mới
Ngoại trưởng Mỹ Blinken cho biết liên minh Mỹ - Nhật "không chỉ nhằm củng cố các công cụ hai bên đã có mà còn nhằm phải phát triển những công cụ mới", đồng thời dẫn việc Nga xây dựng quân đội chống lại Ukraine cũng như các hành động "khiêu khích" của Bắc Kinh đối với vụ phóng tên lửa mới nhất của Đài Loan và Triều Tiên.
Hãng thông tấn nhà nước Triều Tiên trong tuần này khẳng định, Bình Nhưỡng đã bắn một "tên lửa siêu thanh" trúng mục tiêu thành công.
Sau cuộc họp, Ngoại trưởng Nhật Bản, Yoshimasa Hayashi, cho biết Tokyo đã trình bày kế hoạch sửa đổi chiến lược an ninh quốc gia để tăng cường năng lực quốc phòng và nhận được sự ủng hộ từ các đối tác Mỹ.
Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida hồi tháng 10 cũng cam kết sẽ điều chỉnh lại chiến lược an ninh để cân nhắc "tất cả các lựa chọn bao gồm khả năng tấn công kẻ thù". Bên cạnh đó, chính phủ Kishida phê duyệt chi tiêu quốc phòng kỷ lục, với mức tăng hàng năm thứ 10 liên tiếp vào năm 2022.
Jeffrey Hornung, chuyên gia về chính sách an ninh Nhật Bản tại Rand Corporation cho rằng thông điệp mà Mỹ và Nhật Bản đưa ra lần này khá rõ ràng. "Trung Quốc là thách thức và họ đã nhiều lần khẳng định, và nêu chi tiết những hành động liên minh quyết tâm thực hiện để chống lại các hoạt động gây bất ổn."
