Một kỳ nghỉ Hè đã biến thành cơn ác mộng sau khi hàng nghìn người phải sơ tán khỏi các hòn đảo của Hy Lạp đang bị cháy rừng - lời nhắc nhở mới nhất rằng ngành du lịch châu Âu đang đối mặt với biến đổi khí hậu và cần phải thích nghi nhanh chóng.
Mùa Hè đang trở nên khắc nghiệt hơn ở Nam Âu và những trận hỏa hoạn khốc liệt ở Hy Lạp là hệ quả nghiệt ngã gây ra bởi những người tàn phá đất nước này vào năm 2021.
Sức nóng khốc liệt vào năm 2023 đã buộc chính quyền phải đóng cửa Acropolis và khách du lịch trên đảo Sardinia của Italia phải ở trong nhà. Đây chỉ là mức tăng nhiệt trung bình trên toàn cầu 1,2 độ C so với thời điểm tiền công nghiệp. Các nhà khoa học cho biết điều này sẽ còn trở nên tồi tệ hơn ngay cả khi kiềm chế được mức tăng nhiệt độ theo mục tiêu của Thỏa thuận Paris là 2 độ C.
Một nghiên cứu năm 2019 dự đoán rằng khí hậu của Madrid vào năm 2050 sẽ giống với thành phố Marrakesh ở Bắc Phi; London sẽ giống Barcelona và Stockholm giống Budapest hơn.
Đây sẽ là một sự thay đổi mang tính kiến tạo đối với ngành du lịch và lữ hành của châu Âu, ngành đã đóng góp 1,9 nghìn tỷ euro cho nền kinh tế khu vực vào năm 2022 và việc buộc thay đổi các mô hình du lịch do thời tiết khốc liệt có thể sẽ giáng một đòn mạnh vào một số quốc gia ở Nam Âu.
Nhưng ngành công nghiệp không khói có thể chưa tính đến điều đó một cách đầy đủ. Bà Catharina Martinez-Pardo, chuyên gia về khí hậu và tính bền vững trong lĩnh vực khách sạn, cho biết: “Vẫn còn một phần lớn trong ngành mới thức dậy theo đúng nghĩa đen sau giai đoạn đại dịch. Tôi không nghĩ họ đã thực sự sẵn sàng.”
Vào cuối tuần, khoảng 19.000 người đã phải sơ tán khỏi đảo Rhodes của Hy Lạp khi cháy rừng tiếp tục bùng phát và các chuyến bay bị hủy.
Cuối tuần, nhiều du khách đi trong ngày không thể về khách sạn lấy hộ chiếu, tư trang.
Ở những nơi khác, khách du lịch được cho lưu trú tạm trong các cơ sở thể thao, trung tâm hội nghị, khách sạn và các tòa nhà công cộng đã được cung cấp thức ăn và nước uống.
Bộ Bảo vệ Dân sự Hy Lạp cho biết một khu vực đặc biệt đã được thiết lập tại sân bay Rhodes với các giường gấp cho các gia đình có trẻ em và những người có nhu cầu đặc biệt.
Ông Tom Jenkins, giám đốc điều hành của Hiệp hội Du lịch châu Âu cho biết, ngành du lịch của khu vực khó có thể đưa ra các quyết định thương mại dài hạn dựa trên các diễn biến khó lường diễn ra vào mùa hè năm nay. “Liệu ngành du lịch có phải thay đổi trước hành vi của khách hàng không?”, ông băn khoăn.
TUI, một công ty du lịch của Đức và hãng hàng không EasyJet đều cho biết chưa có phản ứng rõ rệt trước cái nóng khắc nghiệt. Nhưng nhiệt độ tăng cao đã có tác động đến du khách ở những nơi khác. Ở Mỹ tuần trước, hành khách bị bỏ mặc trên một chiếc máy bay Delta hàng giờ trong cái nóng oi ả khi họ chờ cất cánh từ Las Vegas đến Atlanta.
Mặc dù ngành du lịch của Châu Âu được ước tính sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm là 3,3% cho đến năm 2032, nhưng tần suất của các sự kiện cực đoan ở Nam Âu có thể đẩy khách du lịch đến các điểm đến ở phía Bắc của lục địa.
Các đợt nắng nóng có thể “làm giảm sức hấp dẫn của Nam Âu với tư cách là một điểm đến du lịch trong dài hạn hoặc ít nhất là làm giảm nhu cầu vào mùa Hè,” Cơ quan đánh giá tín nhiệm Moody cho biết hôm 24/7.
Một số nhà nghiên cứu đã lập mô hình các kịch bản cực đoan để đánh giá hậu quả đối với các cơ quan khác nhau của nền kinh tế.
Theo một báo cáo của Ủy ban châu Âu công bố năm 2023, trong bối cảnh thế giới có mức tăng nhiệt lên tới 4 độ C cùng với sự suy giảm sinh thái, lượng khách du lịch đến các đảo Ionian của Hy Lạp sẽ giảm mạnh hơn 9%, và giảm 16% đến miền Tây xứ Wales.
Sự thay đổi đó sẽ là một đòn giáng mạnh đối với các quốc gia phụ thuộc nhiều vào du khách để tăng trưởng kinh tế.
Ngành du lịch đã đóng góp 14,9% vào tổng sản phẩm quốc nội của Hy Lạp vào năm 2021, đồng thời đóng góp lần lượt là 9,1% và 8,5% cho Ý và Tây Ban Nha.
Nhiệt độ lên tới 46 độ C trên đảo Sardinia của Italia vào tuần trước, khiến quang cảnh đường phố trở nên vắng tanh trong thời điểm đáng ra là cao điểm du lịch.
Một người đàn ông 84 tuổi tử vong trong ô tô của chính mình sau khi tấp vào lề ở Sardinia vào tháng 7, vài ngày sau khi một người đàn ông khác chỉ ở độ tuổi trung niên, đột quỵ khi đang sơn vạch kẻ đường cho người đi bộ qua đường ở Milan.
Trong chuyến thăm Italia gần đây, Bộ trưởng Y tế Đức Karl Lauterbach đã đăng lên mạng xã hội Twitter về cái nóng khắc nghiệt và một số điểm đến nghỉ dưỡng ở Nam Âu “sẽ không có tương lai trong dài hạn”. Bài đăng đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ Bộ trưởng Du lịch Italia Daniela Santanche, - chỉ ra rằng sự nóng lên toàn cầu đang ảnh hưởng đến toàn hành tinh chứ không chỉ một quốc gia nào.
Pablo Caspers, giám đốc cung cấp không khí của eDreams cho biết: “Dữ liệu mới nhất cho thấy nhiệt độ cao đang khiến người dân Nam Âu suy nghĩ lại về các điểm đến trong kỳ nghỉ.
“Điều kiện thời tiết có thể sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến sự lựa chọn của du khách trong tương lai.”
Vào ngày 24/7, 162 vụ cháy đã được ghi nhận tại khắp Hy Lạp và 2.466 khách du lịch và cư dân đã được sơ tán ở phía Bắc Corfu vào đêm hôm trước, trong đó có 59 người được lực lượng bảo vệ bờ biển cứu khỏi một bãi biển.
Khi cháy rừng đe dọa năm ngôi làng khác ở Rhodes, lệnh sơ tán tiếp theo đã được ban hành.
“Khủng hoảng khí hậu đang rất rõ ràng,” Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis nói với các nhà lập pháp tại Quốc hội hôm 24/7. “Tình hình khẩn cấp như trong thời chiến.”