Khi New Zealand phong tỏa toàn quốc tuần trước ngay sau khi xuất hiện một trường hợp mắc biến thể Delta, các nhà phê bình đã nhanh chóng chế nhạo cách tiếp cận zero Covid (không ca mắc Covid) của quốc gia này.
Báo chí Anh không nương tay. The Times gọi New Zealand là một "quốc gia ẩn dật”, nơi người dân "sống mòn mỏi trong nhà tù Covid", trong khi The Telegraph đánh giá một đất nước từng là tấm gương chống bệnh dịch trở thành một "quốc gia lạc hậu biệt lập".
Không vội tái kết nối
Phản ứng đối với cách tiếp cận của New Zealand phản ánh sự chia rẽ về cách các quốc gia trên thế giới đang xử lý bệnh dịch. Hơn 18 tháng sau đại dịch, một số quốc gia, bao gồm cả Anh, đã chấp nhận việc loại bỏ hoàn toàn các ca nhiễm Covid-19 là không thể, vì vậy, thay vào đó, họ học cách sống chung với lũ.
Ngược lại, New Zealand là một trong số ít quốc gia vẫn cam kết loại bỏ hoàn toàn Covid.
Vài giờ sau khi xác nhận trường hợp Delta đầu tiên xuất hiện trong cộng đồng, Thủ tướng Jacinda Ardern đã ra lệnh phong tỏa toàn quốc, với sự ủng hộ của sự đồng thuận rộng rãi trên toàn bộ thể cấp chính trị. Mười ngày sau, đợt bùng phát đã nâng tổng số mắc mới lên 347 trường hợp, trong đó có 1 bệnh nhân phải chăm sóc đặc biệt, tính đến ngày 27/8. "Pháo đài New Zealand" - với một số quy tắc biên giới nghiêm ngặt nhất trên thế giới - đã bị tấn công.
Điều đó đã đặt ra câu hỏi về việc liệu nỗ lực loại bỏ sự lây lan trong cộng đồng - chiến lược 0 ca mắc Covid (zero Covid) - có còn hợp lý khi thế giới ngập tràn biến thể Delta dễ lây lan.
Hiện tại, Thủ tướng Ardern đang siết chặt gấp đôi chiến lược phong tỏa, ngay cả khi nước láng giềng Australia buộc phải đổi cách tiếp cận. Đáng chú ý là phương thức này vẫn được người dân New Zealand ủng hộ. Câu hỏi lớn đối với New Zealand là chiến lược mới của họ sau khi xuất hiện biến thể ra sao.
Ít nhất trước khi biến thể Delta xuất hiện, những quy định biên giới nghiêm ngặt của New Zealand đã bảo vệ quốc gia này tránh khỏi tình trạng hỗn loạn vì bệnh dịch mà phần lớn các nước gặp phải. Cho đến nay, New Zealand mới ghi nhận hơn 3.000 ca mắc và 26 trường hợp tử vong.
Khả năng duy trì
Tuy nhiên, chiến lược này cũng có giá của nó. Ước tính có khoảng 1 triệu người New Zealand sống ở nước ngoài, với gần 600.000 người ở Australia và nhiều người trong số 5 triệu cư dân của New Zealand có thể có ít nhất một người bạn hoặc người thân sống ở nước ngoài. Một số đã không thể gặp gỡ người thân trong hơn 1 năm qua.
Vào tháng 3/2020, New Zealand đã đóng cửa biên giới với hầu hết các nước, yêu cầu mọi người quay về nước cách ly 2 tuần trong một cơ sở có quản lý và phải tự trả phí. Các không gian được giới hạn ở khoảng 4.000 phòng/hai tuần. Cũng chỉ có hơn 167.000 người ở tại các cơ sở cách ly, theo thống kê từ tháng 3/2020.
Các lệnh giới nghiêm cũng góp phần gây ra một thiệt hại lớn khác: du lịch. Lượng khách du lịch nước ngoài đến đã giảm hơn 98% vào tháng 1/2021 so với cùng kỳ năm ngoái.
Mặc dù vậy, New Zealand dường như không quá vội vàng trong việc kết nối lại với thế giới. Thậm chí một bộ phận người dùng mạng xã hội chỉ trích những người New Zealand ở nước ngoài muốn về nhà. Nhiều người dân New Zealand tin tưởng, chiến lược này đáng để đánh đổi. Một cuộc thăm dò gần đây của hãng thống kê Stickybeak cho thấy 84% số người được khảo sát ủng hộ quyết định chuyển sang trạng thái phong tỏa vào tuần trước.
Nhiều chuyên gia trên khắp thế giới cho rằng, Covid-19 có thể giống như bệnh cúm trong tương lai. Đầu tháng này, Nhóm Cố vấn Y tế Công cộng Chiến lược Covid-19 cho biết chiến lược zero Covid-19 vẫn có thể tiếp tục, ngay cả sau khi New Zealand mở cửa lại biên giới.
Trên trang web của mình, Bộ Y tế giải thích rằng sẽ sử dụng kết hợp các quy tắc biên giới, tiêm chủng và các biện pháp y tế công cộng để giữ an toàn cho mọi người khỏi Covid-19. Quốc gia này vẫn sẽ cố gắng tiêu diệt virus – nhưng sẽ bớt phụ thuộc vào việc phong tỏa toàn quốc.
Bộ Y tế cho biết trên trang web: "Chiến lược zero Covid-19 của chúng ta đã chứng minh giá trị và vẫn là một mục tiêu có thể đạt được ngay cả khi các hạn chế biên giới hiện tại được nới lỏng". Tóm lại, New Zealand không có kế hoạch chung sống với Covid-19 theo cách giống như các quốc gia khác.
