Nguồn cơn Trung Quốc phản ứng mạnh với G7

Thời báo Hoàn cầu (Global Times), cơ quan ngôn luận của chính phủ Trung Quốc trong bài viết đăng tải hôm 22/5 đã gọi Hội nghị Thượng đỉnh G7 là "chống Trung Quốc". Thông tin được đưa ra sau khi Bắc Kinh triệu tập Đại sứ Nhật Bản và nổi giận với Anh nhằm phản ứng lại các tuyên bố được đưa ra tại hội nghị vào cuối tuần ở Hiroshima, Nhật Bản.

Tuyên bố chung của Hội nghị Thượng đỉnh đưa ra hôm 20/5 đã đề cập các vấn đề liên quan đến Trung Quốc, từ Đài Loan, vũ khí hạt nhân, cho đến cưỡng chế kinh tế và nhân quyền, phản ánh rõ hơn những căng thẳng bao trùm Bắc Kinh và nhóm các nước phát triển. 

Tuyên bố chung của G7 - nhóm 7 nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới gồm Anh, Canada, Pháp, Đức, Italia, Mỹ và Nhật Bản - đưa ra đề cập đến Trung Quốc 20 lần, tần suất nhiều nhất trong những năm gần đây và tăng từ 14 lần vào năm 2022.

"Đây không chỉ là vấn đề can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của Trung Quốc và bôi nhọ Trung Quốc, mà còn là sự thôi thúc đối đầu không che đậy giữa các phe," Global Times cho biết trong một bài xã luận đăng tải hôm 22/5. 

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết họ kiên quyết phản đối tuyên bố của G7 và việc triệu tập đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc thể hiện sự phản đối rõ ràng đối với chủ nhà hội nghị thượng đỉnh.

Trong một diễn biến khác, Đại sứ quán Trung Quốc tại Anh hôm 21/5 kêu gọi London ngừng vu khống Trung Quốc, sau khi Thủ tướng Anh Rishi Sunak nói rằng Bắc Kinh là thách thức lớn nhất đối với an ninh và thịnh vượng thế giới.

Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tôn Vệ Đông đã triệu tập đại sứ Nhật Bản để phản đối về "sự cường điệu xung quanh các vấn đề liên quan đến Trung Quốc". 

Theo ông, Nhật Bản đã hợp tác với các nước khác tại hội nghị thượng đỉnh G7 để "bôi nhọ và tấn công Trung Quốc, can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của Trung Quốc, vi phạm các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và tinh thần của bốn văn kiện chính trị giữa Trung Quốc và Nhật Bản". 

Trong khi đó, Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc, Hideo Tarumi, cho biết việc G7 đề cập đến các vấn đề cùng quan tâm là điều "tự nhiên" như vốn làm trong quá khứ và sẽ tiếp tục như vậy trong tương lai chừng nào Trung Quốc không thay đổi hành vi. 

Wang Yiwei, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh, mô tả phản ứng của Trung Quốc đối với tuyên bố chung của G7 là "kiềm chế" nhưng phía Tokyo có những động thái đáng lưu ý. 

Ông Wang đề cập đến việc Nhật Bản chọn địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh là Hiroshima, thành phố bị san phẳng bởi bom nguyên tử vào cuối Thế chiến II, và việc Nhật Bản thúc đẩy một tuyên bố chung về giải trừ hạt nhân làm dấy lên lo ngại về kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc.

Trong số các nước G7, Tokyo cũng đã bày tỏ một số lo ngại mạnh mẽ với tuyên bố của của Trung Quốc về vấn đề Đài Loan. 

Bắc Kinh cũng cáo buộc Mỹ cùng các đồng minh áp dụng tiêu chuẩn kép về xây dựng hạt nhân và sử dụng đòn bẩy kinh tế.

Bất chấp phản ứng của Bắc Kinh, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh mong muốn sớm thấy quan hệ hai nước "tan băng". Giới phân tích cho rằng trong tương lai gần chưa có dấu hiệu giảm căng thẳng, đặc biệt là trước sự phản bác nhanh chóng của Bắc Kinh.

Moritz Rudolf, học giả tại Trung tâm Trung Quốc Paul Tsai của Đại học Yale, cho biết: “Phản ứng của Bắc Kinh (đặc biệt sau khi Tuyên bố chung được công bố) nhấn mạnh rằng căng thẳng trong khu vực đã khá cao và có khả năng gia tăng hơn nữa”.