Ô tô: giấc mơ xa xỉ ở Đảo quốc Sư tử
Reuters đưa tin để sở hữu một chiếc ô tô ở Singapore, người dân phải đấu giá để có được giấy phép mua xe với chi phí lên đến 106.000 USD, tương đương với số tiền mua 4 chiếc Toyota Camry Hybrids ở Mỹ.
Đây là một trong những nỗ lực của Đảo quốc Sư tử nhằm hạn chế phương tiện cá nhân, nhất là ô tô.
Cụ thể, Singapore có hệ thống "chứng nhận quyền được sở hữu" (Certificate of Entitlement, hay COE) có thời hạn 10 năm dành cho người muốn mua ôtô. Hệ thống này được ban hành vào năm 1990 nhằm kiểm soát số lượng phương tiện ở quốc đảo 5,9 triệu dân này.
COE là công cụ được chính phủ nước này sử dụng để kiểm soát lượng ô tô của Singapore. Hiện tại người mua ô tô (hoặc đại lý thay mặt cho người mua ô tô) phải tham gia đấu giá trong các phiên đấu giá COE được cơ quan giao thông vận tải đường bộ Singapore tổ chức rộng rãi hai lần một tháng để sở hữu được giấy chứng nhận này. Số lượng COE được xác định bởi một hệ thống hạn ngạch.
Phí COE cao khiến chi phí sở hữu xe ô tô tại Singapore trở nên đắt đỏ nhất thế giới. COE cho một chiếc ô tô cỡ lớn tính đến ngày 4/10 đã tăng hơn bốn lần so với năm 2020, lên mức kỷ lục là 146.000 đô la Singapore (hơn 106.000 USD), theo Reuters.
Nếu tính tổng cộng chi phí bao gồm COE, phí đăng ký và thuế, một chiếc Toyota Camry Hybrid tiêu chuẩn mới hiện có giá lăn bánh khoảng 251.000 SGD (183.000 USD), gấp hơn 6 lần so với mức giá 28.855 USD. Để dễ hình dung, một căn hộ nhỏ được chính phủ trợ cấp ở Singapore có giá khoảng 125.000 SGD, chỉ thấp hơn một chút so giấy phép mua ô tô.
Năm 2020 là thời điểm số người lái xe ở Singapore ít hơn hiện nay, giá COE giảm xuống còn khoảng 30.000 SGD. Hoạt động kinh tế gia tăng sau đại dịch Covid-19 đã dẫn đến việc nhiều người muốn mua ôtô hơn, trong khi tổng số phương tiện trên đường bị giới hạn ở mức khoảng 950.000 xe. Số lượng COE mới hiện có tùy thuộc vào số lượng xe cũ bị hủy đăng ký.
Giá tăng vọt khiến ôtô nằm ngoài tầm với của hầu hết người dân thuộc tầng lớp trung lưu ở Singapore. Theo nhà xã hội học Tan Ern Ser, điều này ảnh hưởng đến cái gọi là "Giấc mơ Singapore", khái niệm hình dung cuộc sống đủ đầy của một người khi có tiền mặt, một căn hộ chung cư và một chiếc ô tô.
Lạm phát dai dẳng và kinh tế trì trệ đang ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân Singapore. Một số người quyết định bán xe đã mua ở thời điểm phí COE thấp để ăn chênh lệch. Anh Jason Guan là một ví dụ. Người đàn ông 40 tuổi đang làm việc tại một đại lý bảo hiểm cho biết anh đã mua chiếc ô tô đầu tiên của mình, một chiếc Toyota Rush, với giá 65.000 đô la Singapore vào năm 2008, bao gồm cả giá COE. Hiện Guan sống không có ô tô, tập trung vào những phúc lợi khác mà Singapore mang lại cho gia đình anh. Thu nhập trung bình của 1 hộ gia đình ở Singapore là 121.188 SGD/năm.
Có 6 yếu tố chính quyết định giá xe của một chiếc ô tô mới ở Singapore: giá trị thực của xe, phí đăng ký bổ sung, thuế tiêu thụ đặc biệt, giấy chứng nhận quyền mua xe (COE), phụ phí phát thải xe cộ và lợi nhuận của các đại lý. Những khoản trên đều do người bán là hãng xe và đại lý nộp, vì vậy từ giá trị thực của xe, cộng với tất cả các khoản trên sẽ ra mức giá mà đại lý bán ra thị trường. Các chi phí này khiến một mẫu xe có thể bị đẩy giá lên 4-5 lần so với giá trị thực của xe.
Không chỉ mua xe, theo khảo sát của Seedly (cộng đồng tài chính cá nhân lớn nhất Singapore), chi phí sử dụng xe trung bình mỗi tháng ở đất nước này cũng khá cao, vào khoảng hơn 1.100 USD, chủ yếu đến từ bảo hiểm, nhiên liệu, đỗ xe…
Mới đây, chính phủ nước này còn tăng phí đăng ký bổ sung đối với ô tô trị giá hơn 40.000 SGD, một động thái dự kiến sẽ tăng thu thêm 200 triệu SGD vào ngân sách nước này trong năm tới đồng thời tác động đến 1/3 số ô tô mới đăng ký theo giá trị thị trường.
