Với tiêu đề Việt Nam - câu chuyện thành công mới nổi trong chống lại Covid-19, loạt tác giả của bài viết dẫn số liệu tính đến ngày 31/12/2020, Việt Nam công bố 1.465 trường hợp xác nhận nhiễm Covid-19 và 35 người tử vong. Thành quả này trong bối cảnh bùng phát dịch trên thế giới được coi là thành công.
Theo các tác giả của bài viết, kinh nghiệm của Việt Nam về các biện pháp ứng phó và chuẩn bị chống dịch có lẽ đã giúp người dân sẵn sàng hơn về tâm lý trong việc tuân thủ các biện pháp y tế công cộng của Trung ương. Sau dịch SARS, Việt Nam đã tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng y tế công cộng và hệ thống giám sát sức khỏe cộng đồng cấp quốc gia.
Với số trường hợp mắc Covid-19 ở mức thấp, Việt Nam quyết định xét nghiệm để xác định các cụm và ngăn chặn dịch lây lan mạnh hơn. Khi phát hiện sự lây lan trong cộng đồng (dù chỉ một trường hợp), chính quyền phản ứng nhanh chóng bằng cách truy tìm nguồn lây, phong tỏa cấp địa phương và xét nghiệm diện rộng để đảm bảo không bỏ sót trường hợp nào.
Tác giả nhấn mạnh một khía cạnh đáng chú ý trong cách tiếp cận của Việt Nam là xác định và cách ly các trường hợp nghi nhiễm, chứ không phải chờ họ có biểu hiện các triệu chứng hay không. Ngăn ngừa lây lan cho nhân viên y tế và từ nhân viên y tế sang cộng đồng cũng là một chiến lược ngăn chặn quan trọng của Việt Nam.
Cũng theo bài viết, để chuẩn bị ứng phó với đại dịch Covid-19, Việt Nam đã tăng cường hơn nữa các quy trình kiểm dịch tại bệnh viện để ngăn ngừa lây nhiễm trong các cơ sở chăm sóc sức khỏe. Ngày 19/2/2020, Bộ Y tế Việt Nam đã ban hành Hướng dẫn quốc gia về phòng ngừa và kiểm soát Covid-19 trong các cơ sở y tế.
Tài liệu này cung cấp hướng dẫn toàn diện cho các bệnh viện về sàng lọc, tiếp nhận và cách ly các trường hợp được xác nhận hoặc nghi nhiễm Covid-19, thiết lập các khu vực cách ly trong bệnh viện, sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân (PPE), làm sạch và khử trùng bề mặt môi trường, quản lý chất thải, thu gom, bảo quản, đóng gói và vận chuyển mẫu bệnh phẩm, phòng ngừa lây nhiễm Covid-19 trong phòng thí nghiệm, xử lý hài cốt của các trường hợp đã xác nhận hoặc nghi ngờ nhiễm Covid-19 và hướng dẫn phòng ngừa Covid-19 cho người thân và khách đến thăm bệnh nhân.
Tác giả bài viết nêu rõ Chính phủ Việt Nam tuyên truyền một cách rõ ràng và mạnh mẽ về sự nguy hiểm của dịch bệnh Covid-19 ngay cả trước khi có báo cáo về trường hợp đầu tiên. Phản ứng của Việt Nam đối với dịch Covid-19 là rất đặc biệt. Dù một số thành công của Việt Nam xuất phát từ bối cảnh đặc thù của đất nước, song nhiều bài học từ Việt Nam có thể áp dụng rộng rãi.
Ngoại trừ vụ bùng phát ở Đà Nẵng vào tháng 8/2020, Việt Nam ít nhiều đã kiểm soát và ngăn chặn sự lây truyền của cộng đồng trong cả năm, đồng thời giữ cho nền kinh tế đủ mở để tạo điều kiện cho tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Ngay cả sự bùng phát ở Đà Nẵng cũng được ngăn chặn một cách nhanh chóng, nhờ kết hợp nhiều phương pháp hiệu quả nhất mà đất nước nỗ lực đầu tư phát triển theo thời gian. Không một quốc gia nào có quy mô như Việt Nam đạt được mức độ thành công như vậy.
Chốt lại, những bài học mà các quốc gia khác có thể học hỏi từ Việt Nam trong cuộc chiến chống dịch, theo Our world in data là:
Đầu tư vào cơ sở hạ tầng y tế công cộng (ví dụ, các trung tâm điều hành khẩn cấp và hệ thống giám sát) cho phép các quốc gia có bước khởi đầu trong việc quản lý các cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng một cách hiệu quả. Việt Nam đã học được những bài học từ SARS và cúm gia cầm, và các nước khác có thể học được những bài học tương tự từ Covid-19.
Hành động sớm, từ việc đóng cửa biên giới và ban hành bắt buộc đeo khẩu trang, cho đến xét nghiệm và giãn cách xã hội, có thể hạn chế sự lây lan của cộng đồng trước khi vượt khỏi tầm kiểm soát.
Theo dõi tiếp xúc kỹ lưỡng có thể giúp tạo điều kiện cho một chiến lược ngăn chặn có mục tiêu.
Kiểm dịch dựa trên khả năng tiếp xúc, thay vì chỉ có triệu chứng, có thể làm giảm các trường hợp lây truyền. Cụ thể, việc kiểm tra bắt buộc và cách ly khách du lịch quốc tế dường như là một chính sách hiệu quả.
Giao tiếp rõ ràng là rất quan trọng, Việt Nam đã chọn cách thông tin trao đổi rõ ràng, nhất quán và nghiêm túc trong suốt cuộc khủng hoảng.
Cuối cùng là một cách tiếp cận toàn xã hội mạnh mẽ thu hút các bên liên quan đa ngành tham gia vào quá trình ra quyết định và khuyến khích sự tham gia gắn kết.
