Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. hôm 14/2 đã triệu tập đại sứ Trung Quốc liên quan tới thông tin một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc đã sử dụng tia laser cấp độ quân sự để chặn một tàu tuần tra của Philippines ở Biển Đông.
Cụ thể, ông Marcos đã triệu tập Đại sứ Hoàng Khê Liên "để bày tỏ quan ngại sâu sắc về tần suất và cường độ ngày càng tăng các hành động của Trung Quốc đối với Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines và ngư dân Philippines", theo Cheloy Velicaria-Garafil, thư ký truyền thông của tổng thống.
Trước đó cùng ngày, Bộ Ngoại giao Philippines đã đệ trình công hàm phản đối ngoại giao chính thức tới Đại sứ quán Trung Quốc. Theo đó lên án "việc theo dõi, quấy rối, diễn tập nguy hiểm, chỉ đạo bằng tia laser cấp độ quân sự và thách thức bất hợp pháp" của một tàu Trung Quốc đối với tàu Cảnh sát biển Philippines BRP Malapascua vào đầu tháng này.
“Những hành động gây hấn này của Trung Quốc đáng lo ngại và thất vọng," Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Ma. Teresita Daza nhấn mạnh.
Vị này nhắc đến chuyến thăm cấp nhà nước của ông Marcos tới Trung Quốc vào tháng trước, trong đó nhà lãnh đạo Philippines và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình "đã nhất trí giải quyết những khác biệt về vấn đề trên biển thông qua ngoại giao và đối thoại, không dùng đến vũ lực và đe dọa."
Bắc Kinh đã phớt lờ phán quyết năm 2016 của một tòa án trọng tài quốc tế bác bỏ yêu sách Đường Chín Đoạn đối với Biển Đông, do Philippines đệ đơn kiện.
Báo cáo của Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines cho biết vụ việc xảy ra vào ngày 6/2 trong khi tàu BRP Malapascua đang hỗ trợ nhiệm vụ do hải quân hậu thuẫn để cung cấp thực phẩm và vật tư cho quân đội Philippines đóng tại Bãi cạn Thomas. Họ cho biết tàu Trung Quốc đã sử dụng đèn laze xanh, gây mù tạm thời cho thủy thủ đoàn Philippines.
Washington hôm 13/2 tái khẳng định cam kết bảo vệ Philippines trong trường hợp bị tấn công ở Biển Đông.
"Mỹ sát cánh với các đồng minh Philippines trong việc duy trì trật tự hàng hải quốc tế dựa trên luật lệ và tái khẳng định rằng một cuộc tấn công vũ trang nhằm vào các lực lượng vũ trang, tàu công vụ hoặc máy bay của Philippines, bao gồm cả lực lượng Cảnh sát biển ở Biển Đông, sẽ kích hoạt sự phòng thủ chung của Mỹ cam kết theo Điều IV của Hiệp ước phòng thủ chung của Mỹ tại Philippines năm 1951," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết.
