Diễn đàn người lao động năm 2023 với chủ đề “Hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến người lao động và tổ chức Công đoàn” diễn ra tại Hội trường Diên Hồng (Nhà Quốc hội) với sự tham gia của 500 cán bộ công đoàn, công nhân, người lao động.
Công nhân chưa tiếp cận được vốn mua, thuê nhà ở xã hội
Phát biểu tại diễn đàn, chị Đào Thị Loan - công nhân Công ty TNHH Công nghiệp Hài Mỹ tỉnh Bình Dương cho rằng, vấn đề mà nhiều công nhân đang quan tâm, bức xúc chính là vấn đề nhà ở. Đa số công nhân từ miền Bắc, miền Trung và cả miền Tây lên Bình Dương và các tỉnh, thành phố làm việc, hầu hết phải thuê nhà trọ có diện tích chật hẹp, ẩm thấp, tạm bợ, khó khăn trong sinh hoạt.
Bày tỏ vui mừng khi Chính phủ có đề án xây 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân và người người có thu nhập thấp, đặc biệt trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận, đã cho phép Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân.
Chị Loan đề xuất Quốc hội sớm sửa luật để các doanh nghiệp và Tổng LĐLĐ Việt Nam có điều kiện thuận lợi, triển khai các dự án nhà ở cho công nhân. Đồng thời Chính phủ và chính quyền các địa phương dành kinh phí xứng đáng cho nhiệm vụ xây dựng nhà ở cho công nhân và người có thu nhập thấp.
Cùng mối quan tâm này, anh Nguyễn Minh Sơn - Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH SWCC SHOWA Việt Nam (thuộc LĐLĐ TP Hà Nội) cho biết, qua nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của công nhân lao động cho thấy anh em công nhân vui mừng, trông đợi vào gói hỗ trợ lãi suất tín dụng 120 nghìn tỷ đồng, áp dụng cho cả chủ đầu tư dự án và người mua, thuê nhà ở xã hội do Chính phủ vừa ban hành trong Đề án một triệu căn hộ.
Tuy nhiên, mức lãi suất 8,2%/năm vẫn là rất cao, quá sức chịu đựng của người có thu nhập thấp đô thị; thời gian ưu đãi của gói tín dụng đối với người mua nhà chỉ trong 5 năm là quá ngắn, gây tâm lý bất an cho công nhân, người lao động khi vay. Thực tế gần như công nhân lao động chưa tiếp cận được nguồn vốn này. Anh Sơn đề nghị Quốc hội giám sát và yêu cầu Chính phủ có giải pháp về vấn đề này để giúp người lao động tiếp cận được nguồn vốn.
Tại diễn đàn, anh Nguyễn Việt Anh - đoàn viên Công đoàn Tổng Công ty Cổ phần Bưu chính Viettel phản ánh thực trạng những khu công nghiệp có vài ba trăm nghìn công nhân nhưng vắng bóng các khu chung cư cho công nhân. Trong điều kiện kinh tế eo hẹp, công nhân phải thuê nhà dân với diện tích nhỏ, xập xệ, mất an ninh, an toàn. Thậm chí có nhiều gia đình công nhân 4-5 người sinh hoạt trong diện tích hơn 10m2, không đủ giường ngủ; nhiều gia đình không dám cho con ở cùng mà phải gửi về quê...
"Chúng tôi rất mong Quốc hội, Chính phủ quan tâm đặc biệt vấn đề này để công nhân an cư, lạc nghiệp"- anh Việt Anh bày tỏ.
Triển khai hai gói hỗ trợ mua nhà ở xã hội
Trả lời ý kiến kiến nghị của các đại biểu về gói vay mua nhà ở xã hội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ đồng nằm trong Nghị quyết 33 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Chính phủ có chương trình đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp.
Để thực hiện mục tiêu này, Chính phủ đã giao những nhiệm vụ cụ thể cho các địa phương như phải dành quỹ đất cho việc xây dựng nhà ở xã hội. Đồng thời, Chính phủ có những chính sách khuyến khích doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia xây dựng nhà ở xã hội. Trong đó, Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước đưa ra gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ cả nhà đầu tư và đối tượng được mua nhà (công nhân, người lao động có thu nhập thấp) vay với lãi suất ưu đãi từ 1,5 -2% về thời gian được vay với chủ đầu tư 3 năm, người mua nhà 5 năm. Việc hỗ trợ này chắc chắn giúp các nhà đâu tư có nguồn vốn để đầu tư.
Hiện nay Ngân hàng nhà nước đang tích cực triển khai, tuy nhiên cũng còn những vướng mắc về một số thủ tục. Ngoài gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ đồng, thời gian qua, Quốc hội cũng ban hành Nghị quyết 43 về chương trình phục hồi phát triển kinh tế, người lao động có thể vay từ gói 15 nghìn tỷ đồng ở Ngân hàng chính sách xã hội các địa phương. Với hai gói hỗ trợ này chắc chắn công nhân, người lao động thu nhập thấp sẽ có cơ hội để mua và sở hữu nhà ở xã hội.
Sửa đổi nhiều chính sách ưu đãi cho đầu tư phát triển nhà ở xã hội
Trả lời câu hỏi về chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội cho công nhân ở khu công nghiệp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng khẳng định: Vấn đề chăm lo, đảm bảo chính sách an sinh xã hội, quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, công nhân luôn được quan tâm. Vừa qua, Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Luật Nhà ở, một trong những nội dung được sửa đổi quan trọng của Luật là chính sách ưu đãi hỗ trợ đầu tư để đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội và lưu trú cho công nhân lao động ở khu công nghiệp.
Đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội, lưu trú tại khu công nghiệp bao gồm: Người có thu nhập thấp tại đô thị, công nhân làm việc tại các khu công nghiệp…
Bên cạnh đó, để thúc đẩy đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú, dự thảo Luật cũng đưa ra nhiều chính sách như dành ra quỹ đất để phát triển xã hội - đây là trách nhiệm của chính quyền địa phương phải bố trí quỹ đất phù hợp với nhu cầu tại địa phương mình; có chính sách ưu đãi như miễn giảm tiền sử dụng đất, thuê đất cho chủ đầu tư tiếp cận đất đai; chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng và các chính sách hỗ trợ khác để phát triển dự án…
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, trong dự án Luật cũng có đề cập đến có chính sách nhà lưu trú cho công nhân. Đây là chính sách mới, trước đây chưa triển khai. Theo đó, chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng sẽ đầu tư nhà lưu trú công nhân, sau đó cho công nhân thuê với mức giá ưu đãi để giải quyết chỗ ở ngay trong khu công nghiệp. Các chủ đầu tư xây nhà lưu trú cho công nhân cũng được hưởng chính sách tương tự như xây dựng nhà ở xã hội.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, hiện Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đang phối hợp với Bộ Xây dựng tiếp thu các ý kiến đại biểu Quốc hội, Tổng LĐLĐ Việt Nam, các doanh nghiệp… để hoàn thiện cơ chế, chính sách, sau đó sẽ trình Quốc hội hội thông qua luật này ở Kỳ họp thứ 6.
Kết luận nhóm vấn đề nhà ở, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, để người lao động đảm bảo về chỗ ở, cần quan tâm đến 3 hình thức: Nhà để bán; nhà lưu trú cho công nhân thuê tại các khu công nghiệp và nhà thuê - mua. Việc này vừa giải quyết được vấn đề chỗ ở của công nhân và người thân của họ.
Tổng LĐLĐ Việt Nam và Chính phủ đã trình chủ thể có thể đứng ra làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, tuy nhiên liên quan đến nhiều chính sách, trong đó có Luật Nhà ở, Luật Đất đai, chính sách khác, ý kiến có nhiều khác nhau do đó sẽ tiếp tục được nghhiên cứu, làm rõ kỹ lưỡng… Các dự án Luật sẽ được Quốc hội quyết định một lần trong tháng 10 này, hy vọng sẽ được giải quyết được vấn đề nhà ở cho công nhân lao động.
