Quảng Nam “giải cứu” dự án hồ chứa nước gần 300 tỷ đồng
Kinhtedothi - Vướng thủ tục hồ sơ, ách tắc giải phóng mặt bằng (GPMB) và loay hoay tìm nguồn vật liệu, dự án hồ chứa nước Lộc Đại (xã Quế Hiệp, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam) đang đứng trước nguy cơ không thể hoàn thành các hạng mục để đưa vào khai thác, gây lãng phí nguồn lực đầu tư.
Khó khăn bủa vây
Dự án hồ chứa nước Lộc Đại được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt đầu tư vào tháng 7/2018 với tổng mức đầu tư gần 300 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh hơn 160 tỷ đồng và nguồn vốn ngân sách địa phương hơn 130 tỷ đồng. Thời gian đầu tư công trình từ năm 2018-2020.
Công trình gồm các hạng mục hồ chứa với diện tích lưu vực 5,6km2; đập đất có chiều dài đỉnh đập 672,33m; cống lấy nước nằm ở vai hữu, tổng chiều dài cống là 146,3m; chiều dài hệ thống kênh chính 5,36km, công trình trên kênh gồm 3 cống qua đường; các công trình phụ trợ như: nhà quản lý, đường quản lý vận hành, hệ thống điện chiếu sáng và trạm biến áp.
Dự án hồ chứa nước Lộc Đại khi hoàn thành sẽ góp phần ngăn chặn lũ, cung cấp hệ thống tưới.
Tháng 8/2019, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam ký hợp đồng thi công xây dựng với liên danh Phú Hòa - Thủy Lợi 1 để triển khai thi công xây dựng công trình, tiến độ thực hiện 509 ngày.
Hồ nước chứa chính thức được khởi công vào tháng 11/2019, nhưng đến cuối năm 2022 đã phải tạm dừng. Tổng giá trị khối lượng xây lắp mới đạt khoảng 58,9 tỷ đồng/185,95 tỷ đồng (giá trị hợp đồng là 199,146 tỷ đồng, trong đó chi phí xây lắp là 185,95 tỷ đồng và dự phòng phí là 13,194 tỷ đồng), đạt tỷ lệ khoảng 31,6% giá trị hợp đồng.
Ghi nhận thực tế của phóng viên, công trình đã dừng thi công hoàn toàn, nhiều bãi đất trống ngổn ngang, hoang tàn. Một lượng lớn đá thạch anh đang khai thác dang dở, nằm rải rác, chưa được giải phóng hết.
Các hạng mục công trình đã thi công như: tràn xả, kênh xả, cống lấy nước, đập… có dấu hiệu xuống cấp, cỏ mọc um tùm do lâu ngày không khai thác sử dụng.
Theo cáo báo của chủ đầu tư, dự án có tổng diện tích đất thu hồi để thực hiện là 66,91ha cùng khoảng 1.300 ngôi mộ. Tháng 8/2022, UBND huyện Quế Sơn đã cơ bản hoàn thành công tác GPMB trong khu vực công trình đầu mối và khu vực lòng hồ, tổng diện tích bàn giao là 58,38ha với tổng giá trị bồi thường GPMB là 41,3 tỷ đồng và đã chi trả 40,818 tỷ đồng. Diện tích còn lại cần GPMB là 8,53ha trong phạm vi lòng hồ và kênh tưới do nguồn kinh phí không đảm bảo nên chưa phê duyệt được phương án bồi thường.
Liên quan đến nguồn vật liệu, dự án được sử dụng đất tại 3 mỏ gồm Cấm Làng, Ông Nông và Đá Táo thuộc xã Quế Hiệp, huyện Quế Sơn. Cả 3 mỏ đã được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt quy hoạch khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Nhưng đến năm 2018, cả 3 mỏ trên đều không đủ điều kiện để khai thác với nhiều lý do khác nhau như ảnh hưởng tâm linh của làng, chôn cất mồ mả nhiều…
Bên cạnh đó, đơn vị tư vấn giám sát là Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng Bắc Quảng Nam hiện không còn nhân sự để thực hiện các hạng mục công việc của dự án; không được cấp phép gia hạn giấy chứng nhận về năng lực hành nghề, vì vậy không đủ năng lực để tiếp tục công việc giám sát công trình.
Tập trung tháo gỡ khó khăn
Sau nhiều năm dự án hồ Lộc Đại “đắp chiếu”, đến ngày 27/12/2022, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Văn bản số 8700/UBND-KTN, chấp thuận gia hạn thời gian thực hiện dự án này đến tháng 12/2025. Tuy nhiên, đến nay dự án hồ Lộc Đại chỉ mới thi công được khoảng trên 30% khối lượng, như vậy dự án sẽ khó có thể hoàn thành vào tháng 12/2025 như gia hạn của UBND tỉnh trước đó.
Trước thực trạng trên, UBND tỉnh Quảng Nam đã thực hiện nhiều cuộc họp nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho dự án. Gần nhất tháng 3/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng đã có Thông báo kết luận số 120 sau khi nghe báo cáo của các bên liên quan.
Tỉnh yêu cầu đánh giá cụ thể, xác định quy mô đầu tư và các hạng mục cần thiết bổ sung, khái toán tổng mức đầu tư dự án sau điều chỉnh. UBND huyện Quế Sơn đẩy nhanh công tác bồi thường, GPMB phần còn lại của dự án để sớm bàn giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án.
Để sớm khởi động lại dự án, ông Trần Duy Phúc, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam đề nghị UBND tỉnh cho phép thay đổi nguồn nguyên liệu đất đắp từ 3 mỏ vật liệu đã được duyệt bằng 2 mỏ đất mới là Nổng Trọc và Hố Thác; bổ sung gói thầu khảo sát địa chất tại khu vực nền đập và công tác khảo sát thăm dò địa vật lý để có cơ sở đề xuất các giải pháp xử lý chống thấm.
Đối với nội dung điều chỉnh chủ trương đầu tư, UBND tỉnh cho phép điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn trong đó bổ sung 36,529 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh để thay thế nguồn vốn Trung ương đã bị thu hồi; điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư với số tiền khoảng 30,837 tỷ đồng để bổ sung chi phí cho công tác GPMB và chi phí tư vấn…
Ông Trần Duy Phúc cũng cho biết sẽ thực hiện các thủ tục để chấm dứt hợp đồng với đơn vị tư vấn giám sát và cho phép tổ chức lựa chọn đơn vị tư vấn giám sát có đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện.
Trao đổi với phóng viên, đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Quế Sơn cho biết đang phối hợp với UBND xã Quế Hiệp hướng dẫn các hộ xác lập hồ sơ, trình thẩm định đối với 6ha đủ điều kiện bồi thường. Huyện sẽ tổ chức niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ trong tháng 4, phê duyệt trong tháng 5/2025.
Đối với 2,52ha còn lại, huyện tập trung giải quyết vướng mắc, xác nhận tình trạng pháp lý, tài sản gắn liền với đất, lập hồ sơ công nhận quyền sử dụng đất và dự kiến hoàn thành trong tháng 6/2025.
