Theo tờ The Guardian, một số nhà kinh tế của Ngân hàng Thế giới (WB) vừa cảnh báo, xung đột kéo dài ở Biển Đỏ và căng thẳng leo thang trên khắp Trung Đông có thể cản trở đà phục hồi của kinh tế thế giới, cũng như làm gián đoạn nguồn cung cấp năng lượng.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng tình hình bất ổn địa chính trị hiện nay có nguy cơ khiến lãi suất tại nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới tăng cao hơn, triển vọng tăng trưởng giảm sút và lạm phát khó được kiểm soát.
Trong báo cáo mới nhất về triển vọng kinh tế toàn cầu, WB giới nhận định cuộc khủng hoảng ở Trung Đông cùng với xung đột Nga-Ukraine đã tạo ra những mối nguy hiểm thực sự với tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
WB nêu rõ trong báo cáo: “Xung đột leo thang có thể dẫn đến giá năng lượng tăng vọt, gây ra những tác động rộng hơn đối với hoạt động toàn cầu và lạm phát. Các rủi ro khác bao gồm căng thẳng tài chính liên quan đến lãi suất thực, lạm phát dai dẳng, tốc độ tăng trưởng ở Trung Quốc dự báo yếu hơn, tình trạng phân mảnh thương mại ngày càng sâu sắc và các thảm họa liên quan đến biến đổi khí hậu”.
Theo báo cáo trên, các cuộc tấn công gần đây của Houthi nhằm vào các tàu thương mại đi qua Biển Đỏ đã bắt đầu làm gián đoạn tuyến vận chuyển quan trọng, làm suy yếu mạng lưới cung ứng toàn cầu và gia tăng nguy cơ gây lạm phát.
Trong bối cảnh xung đột tại Trung Đông leo thang, nguồn cung năng lượng đối mặt nguy cơ rơi vào tình trạng gián đoạn nghiêm trọng, dẫn đến giá năng lượng tăng đột biến. Điều này sẽ có gây ra hiệu ứng domino đối với giá cả hàng hóa khác và làm tăng thêm bất ổn kinh tế và địa chính trị, từ đó có thể làm giảm đầu tư và khiến tăng trưởng suy yếu hơn nữa.
Ông John Llewellyn, cựu kinh tế trưởng của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), nói rằng tình hình này đã leo thang trở thành một vấn đề nghiêm trọng. Vị chuyên gia cảnh báo, xác suất xảy ra gián đoạn nghiêm trọng đối với thương mại thế giới là 30%, tăng so với 10% một tuần trước. “Có một diễn biến khủng khiếp và không thể tránh khỏi có thể khiến tình hình ở Biển Đỏ lan sang eo biển Hormuz và rộng hơn là khắp khu vực Trung Đông”- ông Llewellyn lưu ý thêm.
Bất ổn tại Trung Đông ngày càng lan rộng khi Mỹ và Anh thực hiện hàng chục cuộc tấn công vào các địa điểm của Houthi ở Yemen trong ngày 11 và 12/1. Đợt không kích của liên quân Mỹ-Anh nhằm trả đũa các cuộc tấn công gần đây của lực lượng Houthi nhằm vào các tàu đi qua Biển Đỏ, khiến hoạt động vận tải hàng hải tại một trong những tuyến hàng hải quan trọng nhất thế giới bị tê liệt.
Chuyên gia William Bain của Phòng Thương mại Anh cho biết, khoảng 500.000 container đã đi qua kênh Suez trong tháng 11/2023, song con số này đã giảm 60% xuống còn 200.000 trong tháng 12/2023. Cho tới nay, nhiều hãng vận tải lớn buộc phải cho tàu đi vòng quanh mũi Hảo Vọng, phía Nam châu Phi, khiến cho hành trình kéo dài thêm khoảng 9 ngày và tăng chi phí ít nhất là 15%.
Theo tờ The National News, phí vận chuyển một container 40 feet từ Trung Quốc đến châu Âu qua Biển Đỏ trong tháng 1/2024 nhảy vọt lên tới 4.000 USD, tăng 248% so với mức 1.148 USD ghi nhận vào ngày 21/11/2023 và nhảy vọt 140% so với ngày 23/12/2023.
Các nhà kinh tế ngày càng lo ngại rằng nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới có thể phải hứng chịu suy thoái trong năm nay. Họ lo ngại rằng các ngân hàng trung ương lớn trên toàn cầu như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hay Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB) sẽ chỉ giảm lãi suất ở mức khiêm tốn, làm tăng thêm chi phí sinh hoạt mà hàng triệu hộ gia đình đang phải đối mặt.
Ông Liam Byrne, chủ tịch một ủy ban thuộc Hạ viện Anh, lưu ý: “Nguy cơ bất ổn tại Biển Đỏ sẽ đẩy giá cả lên cao, ngay khi lạm phát bắt đầu giảm. WB đã cảnh báo rằng chuỗi cung ứng toàn cầu một lần nữa đối mặt nguy hiểm, đặc biệt là vì cuộc xung đột mới ở kênh đào Suez xảy ra khi hạn hán đang làm giảm hoạt động thương mại qua kênh đào Panama. Hai trong số năm tuyến đường chiến lược cho hoạt động giao thương trên thế giới đang gặp nguy hiểm thực sự”.
