Cũng theo quan chức này, có khoảng 8 triệu công dân Ukraine đã rời khỏi đất nước hợp pháp, và 2 triệu người khác cư trú bên ngoài Ukraine trước khi xung đột nổ ra.
Việc trốn tránh nghĩa vụ quân sự đang là trở ngại lớn đối với kế hoạch tăng cường lực lượng của Kiev. Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu báo cáo tính đến tháng 2/2024, khoảng 5 triệu nam giới Ukraine trong độ tuổi từ 25 đến 60 đủ điều kiện để chiến đấu. Kiev cần ít nhất 400.000 quân lính bổ sung để duy trì khả năng đối đầu với Nga.
Các câu chuyện từ khu vực Uzhhorod, phía Tây Ukraine, là minh chứng rõ nét về tình trạng trốn nghĩa vụ quân sự. Một số người dân địa phương cho biết họ phải tìm đủ mọi cách để tránh bị bắt. Một người đàn ông tiết lộ vợ anh lái xe trước để kiểm tra xem có lực lượng quân đội hay cảnh sát không, trong khi một người khác sử dụng mạng lưới trực tuyến để chia sẻ thông tin về các trạm kiểm soát.
Nhiều người cho biết họ đã hối lộ các quan chức để tránh bị đưa ra chiến trường. Theo một người dân địa phương, số tiền hối lộ dao động từ 800 euro (842 USD) đến 5.000 euro (5268 USD), tùy vào tình huống.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang đối mặt với áp lực lớn trong việc duy trì quyền lực và giải quyết khủng hoảng. Ông đã đình chỉ các cuộc bầu cử trong nước với lý do thiết quân luật, dù nhiệm kỳ tổng thống dự kiến kết thúc vào tháng 5.
Ông Zelensky gần đây đã công bố việc thành lập Bộ Thống nhất Quốc gia nhằm thay thế cơ quan cũ chịu trách nhiệm về các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Bộ này sẽ tập trung vào việc xác định nơi cư trú của công dân Ukraine và kêu gọi họ trở về phục vụ đất nước. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng đây là bước chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo và có thể là dấu hiệu cho thấy Ukraine sẵn sàng chấm dứt xung đột với Nga.
Thách thức kinh tế và xã hội
Việc mất đi một lượng lớn dân số trong độ tuổi lao động không chỉ ảnh hưởng đến khả năng quân sự mà còn gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế Ukraine. Hàng triệu người rời khỏi đất nước khiến lực lượng lao động suy giảm, trong khi chính quyền phải đối mặt với tình trạng tham nhũng trong hệ thống tuyển quân.
Mặt khác, tình trạng này cũng làm giảm sự ủng hộ đối với chính quyền hiện tại. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy chỉ 16% cử tri sẵn sàng ủng hộ Zelensky trong cuộc bầu cử giả định, trong khi 27% muốn bỏ phiếu cho cựu tướng lĩnh Valery Zaluzhny.
Theo ước tính của Mỹ, có tới 70.000 binh sĩ Ukraine đã thiệt mạng kể từ khi chiến sự bắt đầu vào năm 2022. Nghĩa trang ở Uzhhorod, nơi chôn cất nhiều binh sĩ Transcarpathia, tỉnh phía Tây Ukraine, trở thành biểu tượng đau thương của cuộc xung đột.
Trong bối cảnh này, triển vọng kết thúc chiến tranh vẫn mơ hồ. Nếu chính quyền Zelensky không thể giải quyết tình trạng trốn nghĩa vụ và củng cố lực lượng quân sự, Ukraine có thể đối mặt với nguy cơ suy yếu nghiêm trọng trong cuộc chiến kéo dài.
Tình trạng trốn nghĩa vụ quân sự và khủng hoảng chính trị tại Ukraine đang đặt ra những thách thức lớn đối với chính quyền Kiev. Việc thiếu hụt nhân lực không chỉ ảnh hưởng đến khả năng chiến đấu mà còn làm suy yếu niềm tin của người dân vào chính quyền.
Trong tương lai, các chuyên gia cho rằng Ukraine cần cải cách sâu rộng hệ thống tuyển quân và tăng cường tính minh bạch để lấy lại sự ủng hộ từ người dân. Đồng thời, các nỗ lực ngoại giao để giảm căng thẳng với Nga và tìm kiếm giải pháp hòa bình là điều cần thiết để ổn định đất nước trong bối cảnh xung đột dai dẳng.
