Trung Quốc là thách thức địa chính trị lớn nhất mà Mỹ đối mặt trong thế kỷ 21, một thách thức không giống như Nga hoặc Trung Đông, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm 3/3 cho biết trong một bài phát biểu nêu rõ các ưu tiên chính sách đối ngoại của chính quyền Biden.
Ngoại trưởng Blinken cho biết, Trung Quốc là quốc gia duy nhất có sức mạnh kinh tế, ngoại giao, quân sự và công nghệ thách thức nghiêm trọng hệ thống quốc tế ổn định và cởi mở. “Mối quan hệ của chúng tôi với Trung Quốc sẽ mang tính cạnh tranh khi cần thiết, hợp tác khi có thể và đối đầu khi cần thiết”, Ngoại trưởng Mỹ nói.
Bài phát biểu của Blinken cũng phản ánh một phần tài liệu 23 trang về “đường lối chiến lược an ninh quốc gia tạm thời” do Tổng thống Joe Biden công bố vài giờ sau đó. Văn kiện nhằm “đưa ra định hướng cho các ban và cơ quan trước một chiến lược an ninh quốc gia mới, mà Mỹ dự kiến đưa ra vào cuối năm nay”, theo Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki.
Cụ thể, ông Blinken cho rằng nước Mỹ cần sang một trang mới, theo đuổi chính sách đối ngoại kết hợp giữa nhân đạo và tự tin - nói không với bắt nạt và quát tháo - tăng cường quan hệ với các đồng minh, đối tác và các tổ chức đa phương để theo đuổi những giá trị cốt lõi.
Bên cạnh phần trực tiếp đề cập tới Trung Quốc, bài phát biểu 30 phút cũng bao gồm nhiều ẩn ý nhằm tới Bắc Kinh. Đó là việc cần thiết phải chia sẻ thông tin nhanh chóng và đầy đủ về dịch Covid-19 và các căn bệnh trong tương lai - điều mà Trung Quốc bị quốc tế chỉ trích bấy lâu nay - hay sự cần thiết của ứng phó biến đổi khí hậu, tầm quan trọng của Mỹ trong lãnh đạo hệ thống công nghệ…
Bài phát biểu đã tìm cách vẽ ra một ranh giới rõ ràng giữa phong cách và nội dung phương pháp tiếp cận chính sách đối ngoại của chính quyền Biden và cách tiếp cận “Nước Mỹ trên hết” của cựu tổng thống Donald Trump.
Trái ngược với chủ đề bài ngoại của ông Trump: đóng cửa biên giới, mất lòng tin vào các đồng minh và hoài nghi đối với các thể chế; Ngoại trưởng Blinken tập trung vào sự cần thiết của việc cùng hành động vì những vấn đề toàn cầu và tầm quan trọng của việc đảm bảo rằng chính sách đối ngoại của Mỹ mang lại lợi ích cho người lao động nước này.
Các nhà phân tích cho biết bài phát biểu của Blinken và văn bản "đường lối chiến lược" phục vụ ít nhất ba mục tiêu: báo hiệu quyết tâm của Mỹ đối với Trung Quốc; thông báo với các đồng minh rằng Trung Quốc là một mối đe dọa cần chung tay đối phó; và để tránh tỏ ra yếu thế về Trung Quốc trước những người chỉ trích Đảng Cộng hòa.
