Kết thúc ngày làm việc thứ hai (10/9) của Hội nghị bộ trưởng ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53) và các hội nghị liên quan, ngoại trưởng các nước ASEAN đã ra tuyên bố chung, trong đó đề cập đến một loạt vấn đề của khối.
| Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng. Ảnh: Phương Anh |
Một số ngoại trưởng ASEAN quan ngại về diễn biến ở Biển Đông
Đối với vấn đề Biển Đông, thông cáo chung cho biết các ngoại trưởng ASEAN tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải trên biển và trên không ở Biển Đông. Đồng thời, các ngoại trưởng công nhận các lợi ích của một Biển Đông hòa bình, ổn định và thịnh vượng.
Các ngoại trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực thi đầy đủ và hiệu quả đối với nội dung thuộc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Họ cũng hoan nghênh mối quan hệ hợp tác không ngừng được cải thiện giữa ASEAN và Trung Quốc, được khuyến khích bởi tiến độ của các cuộc đàm phán thực chất nhằm mục tiêu sớm kết luận một Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất và hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982, trong một tiến trình mà hai bên (ASEAN và Trung Quốc) đã nhất trí.
“Chúng tôi đánh giá cao những nỗ lực đã được thực hiện nhằm tiếp tục vòng rà soát thứ hai của văn bản dự thảo đàm phán COC duy nhất, bất chấp tình hình đại dịch (Covid-19) đang tiếp diễn”, tuyên bố chung nêu.
Cũng theo văn bản này, các ngoại trưởng ASEAN đã thảo luận tình hình Biển Đông, trong đó “một số bộ trưởng bày tỏ quan ngại về những hoạt động, việc cải tạo đất và các sự cố nghiêm trọng trong khu vực, vốn đã làm xói mòn lòng tin và niềm tin, gia tăng căng thẳng và có thể phá hoại hòa bình, an ninh và sự ổn định trong khu vực”.
Khẳng định tầm quan trọng của UNCLOS 1982
Trả lời phỏng vấn cuối ngày 10/9, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cho biết, như mọi năm, vấn đề Biển Đông vẫn là một nội dung hết sức quan trọng, thu hút sự quan tâm của các nước trong khu vực cũng như bên ngoài.
“Vấn đề Biển Đông được đề cập rất thích đáng trong tuyên bố chung”, Thứ trưởng nói.
Ông Dũng nhận xét, các nước ASEAN quyết tâm và thể hiện được sự quan tâm của mình đến các vấn đề khu vực, những quan điểm cơ bản của ASEAN, và những mong muốn của ASEAN được nhắc lại trong đó. Tuyên bố chung còn thể hiện mong muốn của ASEAN và Trung Quốc sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) có chất lượng, tổng thể và phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.
So với các tuyên bố trước, ASEAN khẳng định lại quan điểm của mình và cập nhật lại thông tin về tình hình khu vực và Biển Đông. Đồng thời, các ngoại trưởng khẳng định giá trị của UNCLOS làm cơ sở để các bên giải quyết tranh chấp và thực hiện dự thảo COC.
Trả lời về thông tin Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin cho biết đàm phán COC sẽ được nối lại theo hình thức trực tiếp, muộn nhất là tháng 11, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng bày tỏ hy vọng đàm phán sẽ được nối lại vào thời điểm đó và Philippines sẽ chủ động tạo ra được các điều kiện để các nước có thể gặp nhau.
“Chúng tôi mong muốn có thể họp được sớm nhất. Do Philippines là nước điều phối quan hệ (ASEAN - Trung Quốc) và đang đứng ra chủ trì đàm phán COC, việc này phụ thuộc vào nước điều phối”, ông Dũng nói thêm.
