"Thực trạng" đáng báo động
Thông tin cảnh báo từ công an Vĩnh Phúc cho biết, trước đây người chưa thành niên thường chỉ phạm tội trộm cắp tài sản, gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích… với thủ đoạn đơn giản, chủ yếu do bồng bột, thiếu suy nghĩ, chưa gây nguy hại lớn. Tuy nhiên, hiện nay, thủ đoạn phạm tội của các đối tượng này đã có dấu hiệu của tính tổ chức với tính chất, mức độ phạm tội nguy hiểm, gây hậu quả nghiêm trọng.
Không khó để đưa ra các ví dụ về thực trạng đáng lo ngại này khi đã có nhiều vụ án do người dưới 18 tuổi thực hiện thuộc trường hợp phạm tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.
Mới đây, vào tháng 4/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện Bình Xuyên đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố 3 bị can về tội “Cướp tài sản” gồm: T.C.K, sinh năm 2007, ở xã Yên Dương (Tam Đảo); Đ.V.D, sinh năm 2007, ở xã Liên Hòa (Lập Thạch) và Đ.Q.H, sinh năm 2008, ở xã Hoàng Hoa (Tam Dương). Cả ba bị can đều là trẻ vị thành niên.
Thông tin từ công an Vĩnh Phúc cho biết, sự việc xảy ra bắt nguồn từ tối 25/3/2023, T.C.K tụ tập chơi game tại một quán game trên địa bàn thị trấn Đại Đình, Tam Đảo cùng với D.V.D và Đ.Q.H. Khoảng 20h cùng ngày, K. mượn xe mô tô của bạn chở D. và H. đi chơi. Trên đường đi, K nảy sinh ý định cướp tài sản của người đi đường nên đã rủ H và D cùng tham gia và được cả hai đồng ý.
Cả nhóm mang theo dao phóng lợn tự chế và một két vỏ chai thủy tinh với mục đích dùng làm hung khí thực hiện hành vi cướp tài sản. K cùng D và H di chuyển qua nhiều tuyến đường trên địa bàn huyện Tam Đảo và huyện Bình Xuyên tìm kiếm nạn nhân phù hợp để thực hiện hành vi phạm tội. Do không tìm thấy nạn nhân phù hợp để ra tay, nên khoảng 01h30 ngày 26/3/2023, cả nhóm cất hung khí rồi điều khiển xe đi đến địa bàn huyện Tam Đảo chơi.
Đến khoảng 4h ngày 26/3/2023, cả nhóm lại đi lấy hung khí và di chuyển đến địa bàn huyện Bình Xuyên. Khi vào Khu công nghiệp Bá Thiện 1, thuộc địa phận xã Thiện Kế, nhóm K nhìn thấy phía trước có bốn thanh niên đi trên một xe mô tô Honda, BKS 22B2 - 778.76 cùng chiều.
Thấy vậy, K, D, H. tăng tốc vượt lên, dùng vỏ chai nước ngọt ném và cầm tuýp sắt, dao phóng tấn công, truy đuổi 4 thanh niên. Khi thấy 4 thanh niên bỏ chạy để lại chiếc xe mô tô BKS 22B2 - 778.76 ở ven đường, nhóm của K quay lại chiếm đoạt chiếc xe mang bán được 4 triệu đồng.
Một vụ việc khác cũng vừa xảy ra ngày 2/4/2023. Trong quá trình tụ tập bạn bè đi chơi buổi tối các đối tượng N.Đ.T và N.T.B (cùng sinh năm 2007); L.M.P; N.H.H (cùng sinh năm 2008), đều ở thành phố Vĩnh Yên rủ nhau đi tìm người điều khiển các xe mô tô có biển số ở các tỉnh lân cận như Bắc Giang, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Bắc Ninh để đánh và cướp xe.
Khoảng 1 giờ 30 phút ngày 2/4/2023, nhóm đối tượng gặp hai thanh niên đi trên 1 chiếc xe mô tô Honda, BKS 22T1 - 003.74 di chuyển theo hướng Tam Đảo đi Bình Xuyên nên lập tức đuổi theo, dùng hung khí chặn đánh và chiếm đoạt xe mô BKS 22T1 - 003.74 đem bán với giá 1,5 triệu đồng.
Xử lý nghiêm khắc để răn đe, ngăn ngừa tội phạm
Theo đánh giá của lực lượng chức năng tỉnh Vĩnh Phúc, trong cả hai vụ án kể trên mặc dù là trẻ vị thành niên, mới chỉ 15 và 16 tuổi nhưng có thể thấy các bị can phạm tội có tính tổ chức, hành vi rất liều lĩnh, chủ động chuẩn bị sẵn hung khí có tính sát thương cao như dao phóng lợn tự chế, đinh ba, vỏ chai bằng thủy tinh… để gây án.
Đáng chú ý, hai vụ án trên không phải là cá biệt, từ đầu năm 2023 đến nay, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đã xảy ra nhiều vụ việc trẻ vị thành niên phạm tội với tính chất rất manh động. Nhiều đối tượng vi phạm đang ở độ tuổi học THPT, thậm chí THCS nhưng các em đều đã bỏ học.
Với lý do người chưa thành niên là những người chưa hoàn toàn phát triển đầy đủ về nhân cách, nhận thức, nên pháp luật đã có quy định rất nhân văn trong việc xử lý người chưa thành niên phạm tội, phương châm là chỉ xử phạt trong trường hợp cần thiết nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội.
Công an Vĩnh Phúc cho biết, căn cứ hành vi và mức độ vi phạm của các đối tượng trong hai vụ án trên, mặc dù đều ở tuổi vị thành niên nhưng các đối tượng đều bị khởi tố hình sự về tội “Cướp tài sản” theo quy định tại khoản 2, Điều 168, Bộ luật Hình sự.
Pháp luật Việt Nam đã quy định người đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm; người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Do vậy, việc khởi tố các đối tượng như trên để đảm bảo tính răn đe và phòng ngừa tội phạm.
