Bầu cử Đức: lộ diện tân thủ tướng
"Hãy cùng ăn mừng đêm nay, và sáng mai chúng ta sẽ bắt tay vào công việc!" – ông Merz tuyên bố trước những người ủng hộ, khẳng định nhận thức rõ trách nhiệm lớn lao đang chờ phía trước. Với chiến thắng của CDU, ông Merz sẽ sớm chính thức đảm nhận cương vị Thủ tướng Đức, thay thế nhà lãnh đạo đương nhiệm Olaf Scholz.
Một trong những bên chiến thắng lớn khác là Đảng cực hữu Alternative for Germany (AfD), khi giành được 20,8% số phiếu – mức cao kỷ lục, đưa họ lên vị trí thứ hai. Ứng cử viên thủ tướng của AfD, Alice Weidel, đã ăn mừng chiến thắng cùng những người ủng hộ.
"Người Đức đang mong muốn những thay đổi" – bà Weidel tuyên bố. Bà dự đoán nỗ lực thành lập liên minh của ông Merz sẽ thất bại và cho rằng sẽ có một cuộc bầu cử mới sớm hơn dự kiến.
Tuy nhiên, phần lớn nước Đức vẫn nghiêng về màu đen - màu của đảng CDU. Sau sự sụp đổ của liên minh ba đảng dưới thời Thủ tướng Olaf Scholz vào cuối năm ngoái, ông Merz đã kêu gọi cử tri trao cho ông quyền lực để thành lập một liên minh vững chắc. Ông tin rằng điều này sẽ giúp giải quyết nhiều vấn đề của nước Đức, từ nền kinh tế trì trệ đến việc kiểm soát biên giới với người di cư bất hợp pháp.
Tuy nhiên, cử tri Đức đã có ý tưởng khác. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu đạt mức cao kỷ lục 83%, mức cao nhất kể từ trước khi nước Đức thống nhất vào năm 1990. Dù vậy, đảng CDU của ông Merz và Đảng chị em Bavarian chỉ nhận được 28,6% số phiếu, thấp hơn mong đợi.
Ông Merz đã loại trừ khả năng hợp tác với AfD, điều được cho là cấm kỵ trong chính trị Đức. Tuy nhiên, đối tác tiềm năng nhất của ông, Đảng Dân chủ Xã hội (SPD), đã đối mặt với kết quả bỏ phiếu tồi tệ nhất trong lịch sử với chỉ 16,4% số phiếu. Thủ tướng sắp mãn nhiệm Olaf Scholz thừa nhận đây là một thất bại cay đắng và tuyên bố sẽ không tham gia đàm phán thành lập liên minh.
Với kết quả không mấy ấn tượng của CDU, khả năng thành lập liên minh ban đầu bị đặt dấu hỏi. Lựa chọn thực tế duy nhất còn lại là đảng Xanh, do Robert Habeck lãnh đạo.
Ông Merz, 69 tuổi, đã cam kết sẽ thể hiện vai trò lãnh đạo mạnh mẽ ở châu Âu và tăng cường hỗ trợ cho Ukraine nếu trở thành thủ tướng. Tuy nhiên, ông cũng phải đối mặt với những thách thức từ sự ủng hộ công khai của tỷ phú Elon Musk và Phó Tổng thống Mỹ JD Vance dành cho AfD. Ông Vance bị cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử trong chuyến thăm Munich, trong khi ông Musk liên tục đưa ra những nhận xét gây tranh cãi trên nền tảng X của mình.
Dù vậy, AfD vẫn ghi nhận mức tăng 10 điểm phần trăm so với bốn năm trước, một phần nhờ vào chiến dịch TikTok thành công, thu hút đông đảo cử tri trẻ. Trong khi đó, Tổng thống Donald Trump đã chúc mừng chiến thắng của ông Merz, xem đây như một dấu hiệu cho thấy người Đức, cũng như người Mỹ, ngày càng bất mãn với các chính sách về năng lượng và nhập cư.
Tuy nhiên, ông Merz không coi đây là lời đề nghị hợp tác. Ông nhấn mạnh chính quyền ông Trump hầu như không quan tâm đến số phận của châu Âu và cho biết ưu tiên hàng đầu của ông là tăng cường sức mạnh cho “lục địa già” để không còn phụ thuộc vào Mỹ.
Chiến thắng của ông Merz đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt trên khắp châu Âu. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đoàn kết trong thời điểm bất ổn, trong khi Thủ tướng Anh Keir Starmer tập trung vào việc tăng cường an ninh chung và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đảng CDU của ông Merz vẫn duy trì chiến lược dựa vào cử tri lớn tuổi, trong khi nhóm cử tri trẻ từ 18 đến 24 tuổi dường như chuyển sang ủng hộ AfD và Đảng Cánh tả. Đặc biệt, Đảng Cánh tả, từng đối mặt với nguy cơ bị loại khỏi quốc hội, đã thu về gần 9% số phiếu nhờ loạt video TikTok lan truyền mạnh mẽ, thu hút sự chú ý của giới trẻ.
