Đa dạng hoá thị trường, phân tán rủi ro cho xuất khẩu nông sản

Thặng dư thương mại tăng hơn 13%

Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản 3 tháng đầu năm 2025 đạt 15,72 tỷ USD, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, tất cả các mặt hàng nông sản đều có giá trị gia tang.

Xét theo vùng lãnh thổ, châu Á là thị trường xuất khẩu lớn nhất của các mặt hàng nông sản Việt Nam với thị phần chiếm 42%. Hai thị trường lớn tiếp theo là châu Mỹ và châu Âu với thị phần lần lượt là 22,5% và 16,6%.

So với cùng kỳ năm 2024, giá trị xuất khẩu nông sản của Việt Nam trong 3 tháng đầu năm 2025 sang khu vực châu Á tăng 2%; châu Mỹ tăng 15,7%; châu Âu tăng 37,8%; châu Phi tăng 2,1% và châu Đại Dương tăng 0,8%.

Hoa Kỳ là thị trường nhập khẩu nông sản Việt Nam lớn nhất với thị phần chiếm 20,2%, tiếp đó là Trung Quốc với 17,3% và Nhật Bản với 7,7%. So với cùng kỳ năm trước, giá trị xuất khẩu nông sản Việt Nam 3 tháng đầu năm 2025 sang thị trường Hoa Kỳ tăng 13,5%, trong khi Trung Quốc tăng 3,6% và Nhật Bản tăng 26%.

Cán cân thương mại ngành hàng nông sản 3 tháng đầu năm 2025 ước đạt thặng dư 4,4 tỷ USD, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, 5 mặt hàng có thặng dư thương mại cao nhất là gỗ và sản phẩm gỗ, cà phê, tôm, hàng rau quả và gạo.

Khai thác thị trường tiềm năng mới

Trong năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã giao tăng trưởng GDP lĩnh vực nông nghiệp là 4,0%; tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản đạt 64 - 65 tỷ USD… Đây là thách thức rất lớn trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới có nhiều bất ổn, khó lường, xung đột vẫn diễn ra và sức mua trong nước có giới hạn.

Đặc biệt, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành chính sách thuế mới lên các loại hàng hoá nhập khẩu từ Việt Nam nói chung lên mức 46% được nhiều chuyên gia nhận định sẽ ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu nông sản, nhất là đối với nhóm ngành hàng thuỷ sản, gỗ và sản phẩm từ gỗ.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, để đạt được các mục tiêu mà Thủ tướng giao từ đầu năm, đòi hỏi toàn ngành phải nỗ lực phấn đấu, tập trung nguồn lực, tận dụng thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức, thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp.

Theo đó, Bộ sẽ chỉ đạo rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc xây dựng mới các hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật theo hướng đồng bộ, hài hoà với các tiêu chuẩn quốc tế và khu vực đối với nhóm sản phẩm, hàng hoá xuất khẩu.

Tiếp tục dành sự ưu tiên cho phát triển doanh nghiệp chế biến nông sản quy mô lớn, hiện đại, có trình độ và năng lực công nghệ tiên tiến; kết hợp với việc phát triển các cơ sở sơ chế, bảo quản, chế biến quy mô vừa và nhỏ nhằm tạo sự đồng bộ, gắn kết, lan tỏa theo chuỗi.

Liên quan đến thị trường xuất khẩu, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm khai thác hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do, nhất là CPTPP, EVFTA, các hiệp định khu vực và song phương với các nước.

Thời gian tới, Bộ sẽ đẩy mạnh xúc tiến thương mại để tháo gỡ rào cản kỹ thuật, thương mại đối với những thị trường lớn bao gồm: Trung Quốc, Hoa Kỳ và châu Âu. Đàm phán mở cửa những thị trường mới, đặc biệt là các thị trường còn nhiều tiềm năng như: Halal, Trung Đông, châu Mỹ…

Cùng với đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với các Đại sứ quán, Tham tán thương mại, Tham tán nông nghiệp thu thập và cung cấp thông tin, thị hiếu, nhu cầu; xây dựng hệ thống logistics chuyên biệt cho nông sản, giảm chi phí vận chuyển, bảo quản.

Cập nhật các chính sách, quy định cho cộng đồng doanh nghiệp, các địa phương. Đồng thời, hỗ trợ, kết nối doanh nghiệp tham gia xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, xuất khẩu chính ngạch vào các thị trường lớn, có tiềm năng…