Fed trước ngã ba đường, chia rẽ về chính sách lãi suất năm 2026

Trong năm 2025, Fed rơi vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan” chưa từng có trong hơn 5 thập kỷ khi hai mục tiêu cốt lõi là ổn định giá cả và đảm bảo tăng trưởng việc làm bắt đầu xung đột. Đây là lần đầu tiên kể từ thập niên 1970, tức giai đoạn lạm phát đình trệ, Fed phải đối mặt với tình thế khó xử hiếm gặp như vậy. Diễn biến này cũng làm lộ rõ những chia rẽ trong nội bộ Fed, điều vốn hiếm thấy trong nhiều năm.

Theo nhà kinh tế trưởng Matthew Luzzetti của Deutsche Bank, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã thành công trong việc tạo đồng thuận để cắt giảm lãi suất 3 lần trong năm nay. Tuy nhiên, một chủ tịch Fed mới sẽ gặp nhiều khó khăn hơn nếu lạm phát vẫn dai dẳng trong khi thị trường lao động tiếp tục suy yếu. Thậm chí, chuyên gia Luzzetti cảnh báo rằng ủy ban hoạch định chính sách khi đó có thể cân nhắc cả kịch bản tăng lãi suất.

Sức ép ngày càng lớn từ chính sách của Tổng thống Trump

Bước vào năm 2025, hàng loạt thay đổi trong chính sách kinh tế của Tổng thống Donald Trump, từ việc liên tục điều chỉnh thuế quan đến các biện pháp siết chặt nhập cư, buộc Fed phải giữ thế “án binh bất động” trong phần lớn thời gian của năm để đánh giá tác động lên tăng trưởng, lạm phát và việc làm.

Việc giữ nguyên chính sách tiền tệ khiến Tổng thống Trump không hài lòng. Người đứng đầu Nhà Trắng liên tục hối thúc Fed hạ lãi suất và công kích Chủ tịch Fed Powell, làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của ngân hàng trung ương và gây biến động trên thị trường.

Trong nửa đầu năm 2025, Fed cũng chứng kiến những biến động nhân sự đáng chú ý. Thống đốc Fed Adriana Kugler từ chức vào mùa hè, còn Tổng thống Trump bổ nhiệm ông Stephen Miran đảm nhiệm kỳ còn lại. Việc một quan chức Nhà Trắng tham gia Fed làm gia tăng quan ngại về sự can thiệp chính trị vào chính sách tiền tệ.

Ban đầu, nhiều quan chức Fed nhận định rằng chính sách thuế quan mới chỉ gây ra cú sốc giá tạm thời. Tuy nhiên, sau khi chính quyền Tổng thống Trump áp đặt gói thuế cao và rộng nhất trong một thế kỷ vào tháng 4, lo ngại về lạm phát kéo dài ngày càng gia tăng.

Trong khi đó, thị trường lao động bắt đầu suy yếu từ giữa năm, điều này làm trầm trọng thêm bất đồng trong nội bộ Fed về chính sách tiền tệ.

Bước sang mùa thu, các dữ liệu việc làm cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới giảm tốc nhanh hơn dự kiến. Fed bắt đầu chuỗi 3 lần hạ lãi suất để đề phòng rủi ro. Tuy nhiên, các quyết định này vấp phải nhiều ý kiến phản đối từ các quan chức Fed, phản ánh sự chia rẽ sâu sắc về triển vọng lạm phát.

Đến tháng 12, các rạn nứt trong nội bộ Fed trở nên rõ ràng. Dù Fed vẫn tiến hành cắt giảm lãi suất lần thứ ba trong tháng này, hai thành viên có quyền biểu quyết là Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee và Chủ tịch Fed Kansas City Jeff Schmid phản đối vì muốn giữ nguyên lãi suất do lo ngại lạm phát vẫn cao. 6 quan chức Fed khác không có quyền biểu quyết cũng bày tỏ mong muốn không giảm lãi suất trong tháng này.

Ở chiều ngược lại, Thống đốc Fed Stephen Miran phản đối vì cho rằng mức cắt giảm nên lớn hơn, ở mức 50 điểm cơ bản.

Khởi đầu thận trọng cho năm 2026

Bước sang năm 2026, Fed dự kiến chỉ cắt giảm lãi suất thêm một lần. Các quan chức Fed cho rằng thị trường lao động đang nguội đi nhưng chưa rơi vào khủng hoảng. Dù lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt, độ tin cậy của dữ liệu vẫn bị nghi ngờ. Tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên 4,6%, trong khi lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed.

Giới chuyên gia nhận định rằng trong bối cảnh lạm phát còn dai dẳng và Fed chuẩn bị có chủ tịch mới sau 8 năm, việc đạt được đồng thuận về chính sách tiền tệ được dự báo sẽ tiếp tục là thách thức lớn.

Chuyên gia kinh tế trưởng Jeffrey Roach của LPL Financial dự báo lạm phát có thể biến động mạnh trong vài tháng tới nhưng sẽ giảm dần vào cuối năm 2026, mở ra khả năng có thêm một số đợt hạ lãi suất.

Trong khi đó, bà Esther George, cựu Chủ tịch Fed tại Kansas, cho rằng tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng cao hơn trong năm tới, còn lạm phát vẫn nóng do thâm hụt ngân sách lớn.

Năm tới cũng sẽ đánh dấu việc Fed có Chủ tịch mới lần đầu tiên sau 8 năm. Tổng thống Trump được kỳ vọng sẽ đề cử một ứng viên ủng hộ lãi suất thấp.

Tuy nhiên, Chủ tịch Fed mới vẫn có thể gặp khó khăn trong việc tạo đồng thuận nếu lạm phát tiếp tục tăng nhiệt. Chủ tịch Fed chi nhánh Cleveland, bà Beth Hammack – thành viên có quyền biểu quyết của Fed trong năm tới – đã tuyên bố bà ủng hộ việc giữ nguyên lãi suất ít nhất đến mùa xuân năm 2026.

Ông Wilmer Stith, nhà quản lý danh mục trái phiếu của Wilmington Trust, dự báo tình trạng chia rẽ trong nội bộ Fed sẽ tiếp diễn sang năm tới, thậm chí có thể xuất hiện nhiều ý kiến phản đối hơn nếu Chủ tịch mới thúc đẩy cắt giảm lãi suất trong khi các thành viên khác không đồng tình.

Vị chuyên gia này cũng cho rằng chính quyền Tổng thống Trump sẽ tiếp tục chiến dịch gây sức ép buộc Fed phải nới lỏng chính sách. Tuy nhiên, ông Powell vẫn giữ cương vị Chủ tịch Fed đến tháng 5/2026, vì vậy sẽ khó có nhiều đợt cắt giảm lãi suất trong nửa đầu năm sau.