Giảm áp lực thi lớp 10

Chỉ còn 1 tuần nữa, kỳ thi lớp 10 THPT năm học 2025 - 2026 tại Hà Nội sẽ chính thức diễn ra. Tại kỳ thi năm nay, Hà Nội có gần 110.000 học sinh tham gia dự thi nhưng số được tuyển vào lớp 10 THPT công lập chỉ xấp xỉ 80.000 em. Điều đó đồng nghĩa, khoảng 30.000 học sinh Hà Nội sẽ không có chỗ học ở trường công lập; số này sẽ theo học các loại hình khác (trường tư thục, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, trường trung cấp - cao đẳng nghề).

Kỳ thi lớp 10 hằng năm luôn thu hút sự quan tâm của đông đảo phụ huynh, học sinh Thủ đô - TP có tốc độ tăng dân số cơ học nhanh nhất cả nước. Các thông tin về kỳ thi lớp 10 công lập, gồm: phương án, thời gian tuyển sinh, số môn thi, lịch thi, tỷ lệ chọi, điểm chuẩn… luôn là những thông tin “hot”, được nhiều người quan tâm chờ đón.

Đánh giá toàn diện về kỳ thi này, các chuyên gia giáo dục đã chỉ ra một số nguyên nhân dẫn đến tính chất căng thẳng, áp lực của kỳ thi, như: tốc độ tăng dân số cơ học lớn, dân tập trung đông ở khu vực nội thành, thiếu trường công lập, chất lượng giáo dục không đồng đều…

Theo thông tin từ Sở GD&ĐT Hà Nội, trung bình hằng năm, tỷ lệ học sinh đỗ vào trường công lập của TP chiếm khoảng 60%, số còn lại phải theo học các loại hình trường khác.

Ngoài vấn đề về chất lượng, thương hiệu thì kinh phí cũng là nguyên nhân chính để cuộc chạy đua vào trường công lập trở nên căng thẳng hơn. Cùng với đó, nhiều phụ huynh và bản thân học sinh cũng mong thi đỗ trường tốp, trường chuyên…; điều đó cũng góp phần làm áp lực của kỳ thi lớp 10 thêm đè nặng.

Để giảm tính chất căng thẳng của kỳ thi này, điều được nghĩ đến đầu tiên là tăng cường công tác sửa chữa, xây mới trường công lập để tăng chỉ tiêu tuyển sinh hằng năm; nâng cao chất lượng giáo dục, thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa trường nội thành - ngoại thành; giữa trường công lập và tư thục...

Thấu hiểu tâm lý của phụ huynh, học sinh, hệ thống chính trị TP cùng ngành GD&ĐT Hà Nội luôn quan tâm đầu tư và thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục. Năm học 2025 - 2026, nhiều trường công lập tại Hà Nội được sửa chữa, xây mới, đi vào hoạt động nên chỉ tiêu vào lớp 10 đã tăng hơn 3% so với năm trước (từ 60% lên 64%).

Hà Nội cũng đẩy nhanh tiến độ xây dựng 7 trường liên cấp tiên tiến, hiện đại từ 5ha trở lên; nỗ lực chỉnh trang, phát triển trường lớp; hướng tới nâng tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên...

Cùng với đó, những sáng kiến, giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục được tích cực triển khai; điển hình là phong trào “Nhà trường cùng chung tay phát triển, thầy cô cùng sẻ chia trách nhiệm” do ngành GD&ĐT phát động đã thu hút sự tham gia của đông đảo các đơn vị, giúp đồng đều hóa chất lượng giữa các nhà trường. Hà Nội cũng thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác tuyển sinh, tạo thuận lợi cho giáo viên, học sinh và các nhà trường.

Tuy nhiên, vấn đề mấu chốt nhất, quyết định nhất tạo nên sự căng thẳng tại kỳ thi vào lớp 10 là áp lực tâm lý đến từ chính phụ huynh và học sinh. Nếu phụ huynh, học sinh tự giảm bớt kỳ vọng, chọn trường phù hợp với năng lực bản thân, tìm hiểu kỹ thông tin..., thì sức nóng của kỳ thi cũng không bị thổi lên quá mức. Chỉ khi tổng hòa nhiều giải pháp, cả về điều kiện vật chất (đủ trường lớp) và nhận thức con người (giảm kỳ vọng, tăng tự tin) thì áp lực của kỳ thi mới được vợi bớt.