Kế hoạch áp thuế lớn nhất lịch sử Mỹ sẽ có hiệu lực "ngay lập tức"

Thông báo từ Nhà Trắng tối 1/4 cho biết, kế hoạch mang tên "Ngày Giải Phóng" của Tổng thống Trump có thể áp thuế lên "toàn bộ 3,3 nghìn tỷ USD hàng nhập khẩu", gấp 10 lần tổng giá trị hàng hóa bị đánh thuế trong nhiệm kỳ đầu của ông. Mức thuế dự kiến dao động 10–20%, nhắm vào cả đồng minh lẫn đối thủ, nhằm "cân bằng thương mại", một cam kết xuyên suốt chiến dịch tranh cử của nhà lãnh đạo 78 tuổi.

Theo Nhà Trắng, quyết định cuối cùng sẽ được ông Trump công bố lúc 4 giờ chiều ngày 2/4 (giờ miền Đông nước Mỹ) tại Vườn Hồng, sau cuộc họp với nhóm thương mại. Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định: "Thuế quan sẽ có hiệu lực tức thì, bảo vệ công nhân Mỹ và khôi phục sản xuất trong nước".

Các nhà kinh tế cảnh báo đây là mối đe dọa nghiêm trọng. Moody’s Analytics dự báo thuế quan 20% từ Mỹ, kết hợp các biện pháp trả đũa trên toàn cầu, sẽ xoá sổ tới 5,5 triệu việc làm, đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên 7% và khiến GDP Mỹ giảm 1,7%. Trong khi đó, Goldman Sachs nâng xác suất suy thoái trong 12 tháng tới lên 35%, đồng thời cảnh báo lạm phát sẽ tăng vọt do giá hàng tiêu dùng leo thang.

Giới doanh nghiệp Mỹ cũng bày tỏ hoang mang. Một nhà sản xuất thiết bị điện tử phản ánh: "Làm sao lập kế hoạch khi chính sách thay đổi liên tục? Thật vô lý!".

Chính sách của Tổng thống Trump được so sánh với thời Tổng thống William McKinley cuối thế kỷ 19, khi Mỹ áp thuế 50% lên hàng nhập khẩu để bảo hộ sản xuất nội địa. Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại rất khác biệt: Lạm phát đang ở mức cao, lãi suất tăng, khiến người tiêu dùng và doanh nghiệp nhạy cảm hơn với chi phí gia tăng. Các nước như Trung Quốc, Canada và Liên minh châu Âu đã lên kế hoạch trả đũa, đẩy hệ thống thương mại toàn cầu vào vòng xoáy bất ổn.

ĐỌC NGAY: Hàng Mỹ vấp phải rào cản nào sau khi ông Trump công bố thuế quan?  

Dù Nhà Trắng tự tin rằng thuế quan sẽ "đền đáp trong dài hạn", các chuyên gia như Erica York từ Tax Foundation nhấn mạnh: "Người dân sẽ sớm cảm nhận tác động, từ giá thực phẩm đến xe cộ. Đây là bài học đắt giá".

Thị trường chứng khoán Mỹ đã lao dốc nhiều tuần liền do lo ngại thuế quan. Tuy nhiên, Tổng thống Trump bác bỏ mọi chỉ trích, khẳng định đây là bước đi cần thiết để "chấm dứt hàng thập kỷ bóc lột từ các nước".

Khi được hỏi liệu Nhà Trắng có điều chỉnh nếu kế hoạch thất bại, Thư ký Leavitt đáp ngắn gọn: "Họ sẽ không sai. Đội ngũ của Tổng thống đã nghiên cứu hàng thập kỷ".

Với quyết định sắp công bố, Tổng thống Trump không chỉ thử thách sức chịu đựng của nền kinh tế Mỹ mà còn đặt dấu chấm hỏi lớn cho trật tự thương mại toàn cầu. Một câu hỏi đang được giới phân tích đặt ra lúc này: Liệu "Ngày Giải Phóng" sẽ cứu rỗi nước Mỹ hay đẩy thế giới vào một cuộc khủng hoảng mới?