Khẳng định bản lĩnh chính trị và trách nhiệm xã hội

Trọng trách “người thư ký” của thời đại

100 năm trước, ngày 21/6/1925, tờ Báo Thanh niên do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập xuất bản số đầu tiên, đánh dấu sự ra đời của nền Báo chí Cách mạng Việt Nam. Suốt tiến trình 100 năm đồng hành cùng đất nước và dân tộc, báo chí cách mạng Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, từ những tờ báo giấy truyền thống, đến nay cả nước đã có một hệ thống báo chí khá toàn diện với một đội ngũ những người làm báo hùng hậu ở các loại hình báo in, phát thanh, truyền hình, điện tử với công nghệ làm báo mới ứng dụng số hóa… đáp ứng tốt hơn nhu cầu tiếp nhận thông tin của bạn đọc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: “Báo chí Cách mạng là một mặt trận chiến đấu của cách mạng; cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng; cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Trong quá trình xây dựng và trưởng thành, dù ở loại hình báo chí nào, mỗi ngày, mỗi giờ, người làm báo trên cả nước vẫn đang ngày càng nỗ lực, phát huy vai trò xung kích, dũng cảm xông pha nơi đầu sóng, ngọn gió để đưa tin về các sự kiện nóng, các vấn đề về kinh tế - xã hội… tiếp tục khẳng định vị thế và trách nhiệm của mình để làm tốt sứ mệnh thúc đẩy và góp phần tạo nên sự đồng tâm, đồng thuận xã hội.

Trong những năm đấu tranh để giải phóng đất nước, giữ vững độc lập dân tộc, Báo chí Cách mạng Việt Nam đã phát huy vai trò của một “binh chủng” quan trọng, động viên cổ vũ tinh thần yêu nước; những người làm báo đã ra trận với tư thế người chiến sĩ, vừa cầm bút, vừa cầm súng chiến đấu, sáng tạo nên những tác phẩm báo chí giàu sức sống, gắn kết triệu người về một mục tiêu chung. Bước sang thời kỳ đổi mới và hội nhập, báo chí tiếp tục phát hiện, cổ vũ, động viên nhân rộng các điển hình, nhân tố mới, tạo nên các phong trào hành động cách mạng sôi nổi trên mọi lĩnh vực, làm nên những thành tựu to lớn.

Đồng thời đấu tranh mạnh mẽ với sự trì trệ, bảo thủ, tạo những đột phá trong tư duy... Báo chí cũng đã góp công lớn, là cầu nối quan trọng trong thông tin đối ngoại, góp phần nâng cao vai trò, vị thế Việt Nam trong cộng đồng thế giới. Báo chí còn là diễn đàn tin cậy, thể hiện ý chí, tình cảm, nguyện vọng chính đáng của các tầng lớp Nhân dân, tham gia đóng góp ý kiến với Đảng, Nhà nước giải quyết những vấn đề đặt ra trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước.

Theo GS.TS Mạch Quang Thắng (giảng viên cao cấp Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh), đội ngũ người làm báo luôn nêu cao tinh thần cống hiến, sẵn sàng hy sinh, luôn có mặt trên tuyến đầu nóng bỏng nhất, quan trọng nhất của đất nước. Nhiều tác phẩm báo chí có chất lượng tốt, thể hiện bản lĩnh chính trị và trách nhiệm xã hội, kỹ năng nghề nghiệp của người làm báo, tạo được hiệu quả xã hội cao, sức lan tỏa rộng rãi trong Nhân dân. Nhiều nhà báo bằng tài năng sắc sảo, nhãn quan tinh tường, dấn thân, lăn lộn trong thực tiễn, nhạy bén với thời cuộc đã làm tốt vai trò “đi trước mở đường” lan tỏa những giá trị tốt đẹp và năng lượng tích cực, tạo niềm tin, sự đồng thuận trong xã hội, góp phần khơi dậy và nuôi dưỡng khát vọng về một đất nước Việt Nam hùng cường, giàu mạnh.

Giữ vững vai trò chủ lưu về thông tin

Trước sự phát triển không ngừng của dòng chảy thông tin, báo chí không thể bằng lòng với những gì đã có, mà đã và đang đổi mới để thích ứng; ứng dụng tốt các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào hoạt động tác nghiệp, kết hợp truyền thống và hiện đại, sử dụng triệt để các hình thức tạo ra chiến dịch truyền thông với những dấu ấn thật sự ấn tượng. Có thể nói, báo chí đã tận dụng được tốt những lợi thế của không gian số, công nghệ để phát triển nội dung, công chúng, xây dựng thương hiệu. Nhiều tờ báo đã đi tiên phong trong chuyển đổi số với các công nghệ số tiêu biểu, đã và đang tạo ra môi trường cho báo chí phát triển, cơ hội bứt phá theo các xu hướng: cá nhân hóa nội dung, đa nền tảng, báo chí di động, báo chí xã hội, báo chí dữ liệu, báo chí sáng tạo…

Đồng thời, chính sự phát triển nhanh chóng của công nghệ truyền thông, trong cuộc đua về thông tin đòi hỏi các báo phải cạnh tranh để phát triển, để thu hút bạn đọc. Nhưng cùng với việc đưa tin nhanh nhất, hấp dẫn nhất, tính chính xác, trung thực, khách quan vẫn là yêu cầu được đặt ra. Bởi trong khi mạng xã hội cung cấp đủ loại thông tin tốt xấu, thật giả và khó kiểm chứng, báo chí trở thành chỗ dựa của dư luận, người làm báo chính thống chính là những bộ lọc tốt và "miễn nhiễm" với những tin xấu độc. Hay nói khác đi, thông tin chuẩn mực, chất lượng cao trên nền tảng công nghệ tích hợp là lối đi để báo chí thích ứng, tồn tại và phát triển, tạo dựng niềm tin trong công chúng.

Trước yêu cầu mới đó, một lần nữa, báo chí đã nhanh chóng thể hiện vai trò xung kích, dẫn dắt thông tin của mình. Khi có những vấn đề, sự kiện gây ra dư luận, tranh luận trong xã hội, với sự vào cuộc của báo chí, với các sản phẩm tốt, đã nhanh chóng góp phần định hướng được công chúng một cách tốt hơn và tạo ra sự đoàn kết, đồng thuận. Dù ở thời điểm nào, báo chí vẫn là một lực lượng tiên phong, luôn luôn ở trên tuyến đầu của đời sống xã hội; bắt kịp và bắt nhịp được đời sống đang đổi thay hết sức mạnh mẽ. Với những bước đổi mới trong tư duy, báo chí đã và đang đứng vững, khẳng định vai trò trung tâm trong hoạt động thông tin, truyền thông; dẫn dắt, định hướng dòng thông tin chủ lực, quan trọng trên mặt trận thông tin, truyền thông, nhất là trên không gian mạng, từ đó tạo ra những năng lượng mới, cảm hứng kiến tạo mới trong đời sống xã hội.

Thực tế đã cho thấy, trước sự phát triển mạnh mẽ hơn của internet, truyền thông xã hội và trong “mớ” thông tin với nhiều góc nhìn từ các trang mạng, thông tin từ báo chí vẫn sẽ được bạn đọc trông đợi. Để phát huy lợi thế và giữ được độc giả, các cơ quan báo chí, nhà báo vẫn đang giữ vững tôn chỉ mục đích; căn chỉnh thước ngắm về trách nhiệm xã hội, xây dựng nội dung thông tin đủ sức cạnh tranh nhưng không lệch chuẩn. Ngoài đấu tranh phê phán những cái xấu, báo chí thể hiện trách nhiệm to lớn là hướng xã hội đến những điều tốt đẹp, góp phần xây dựng nền tảng đạo đức và tinh thần của xã hội. Với “cái đầu sáng và trái tim ấm”, họ đã khiến xã hội thêm trân trọng nghề nghiệp của mình.