Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

Lợi ích và rủi ro của rượu

BS Nguyễn Phú Lâm
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Đối với hàng triệu người, uống rượu là một phần thường xuyên của trải nghiệm ăn uống, trong các sự kiện xã hội và thể thao, lễ kỷ niệm và các cột mốc quan trọng.

Nhưng uống rượu có nhiều mặt trái, mối lo ngại về rủi ro ngay cả khi uống rượu ở mức vừa phải đang gia tăng.

Sau đây là một số vấn đề phổ biến nhất liên quan đến việc tiêu thụ rượu (đặc biệt là nếu uống quá nhiều): bệnh gan, bao gồm xơ gan và suy gan đe dọa tính mạng cần ghép gan; nguy cơ cao mắc huyết áp cao, suy tim và chứng mất trí nhớ; nguy cơ ung thư cao hơn (thông tin chi tiết bên dưới); nguy cơ thương tích cao hơn, đặc biệt là do lái xe khi say rượu và ngã; không làm chủ hành vi có thể dẫn đến tham gia vào hành vi tình dục nguy hiểm hoặc sử dụng các loại ma túy; nguy cơ trầm cảm, lo lắng và nghiện ngập cao hơn…

Đặc biệt, thai phụ nếu uống rượu sẽ dẫn đến hội chứng rượu ở thai nhi, có thể gây tổn hại đến não đang phát triển của trẻ và gây ra các bất thường về phát triển khác.

Ngộ độc rượu cũng là vấn đề thường gặp, nhiều người không nhận ra rằng nếu bạn uống đủ rượu trong thời gian ngắn, điều đó có thể gây tử vong.
Uống rượu quá nhiều cũng có thể làm hỏng các mối quan hệ xã hội. Việc uống rượu có vấn đề thường làm gián đoạn mối quan hệ với vợ/chồng, các thành viên gia đình, bạn bè, đồng nghiệp hoặc người sử dụng lao động.

Rượu và ung thư: đây là mối quan tâm ngày càng được chú ý. Trong những thập kỷ gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc uống rượu và tỷ lệ ung thư cao hơn, bao gồm các loại ung thư liên quan đến: gan, đại tràng, vú, miệng, họng và thực quản.

Trong nhiều trường hợp, ngay cả việc uống rượu ở mức độ vừa phải (được định nghĩa bên dưới) cũng có vẻ làm tăng nguy cơ.

Uống rượu có lợi ích gì cho sức khỏe không? Rượu từ lâu đã được coi là "chất bôi trơn xã hội" vì uống rượu có thể thúc đẩy tương tác xã hội. Uống rượu khi tụ tập với gia đình hoặc bạn bè thường là một phần của nhiều dịp đặc biệt. Và cách đây không lâu, có sự đồng thuận chung rằng uống rượu có chừng mực cũng mang lại lợi ích cho sức khỏe, bao gồm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường. Gần đây, niềm tin này đã bị đặt dấu hỏi.

Ngay cả trong số các nghiên cứu tích cực, lợi ích sức khỏe tiềm ẩn của rượu thường khá nhỏ. Ngoài ra, rượu có thể làm giảm nguy cơ mắc một tình trạng (như bệnh tim mạch) trong khi làm tăng nguy cơ mắc một tình trạng khác (như ung thư). Vì vậy, thật khó để dự đoán ai thực sự có thể được hưởng lợi và ai có thể bị hại nhiều hơn là được hưởng lợi từ việc uống rượu. Và sự cân bằng giữa rủi ro và lợi ích có thể khác nhau tùy theo từng người, dựa trên các yếu tố cá nhân như yếu tố di truyền và lối sống.

Năm 2023, một nghiên cứu trên gần một triệu người được theo dõi trong hơn 12 năm cho thấy những người kiêng rượu có tỷ lệ tử vong và mắc bệnh mãn tính (bao gồm bệnh tim mạch, bệnh Alzheimer và bệnh phổi mãn tính) cao hơn những người uống ít hoặc vừa phải.

Ngược lại, một nghiên cứu khác năm 2023 phát hiện ra tỷ lệ tử vong tương tự giữa những người không uống rượu và những người uống ít đến vừa phải.

Như vậy, tác hại của rượu về mặt sức khỏe thể chất và tinh thần ngày càng rõ, còn lợi ích của nó thì cần được nghiên cứu thêm. Điều đáng chú ý là các hướng dẫn hiện tại khuyên không nên uống rượu như một cách để cải thiện sức khỏe.