Mỹ cân nhắc "đòn mới” với Nga: giữ sức ép hay mở lối ngoại giao?

Chính quyền của ông Donald Trump đang xem xét các biện pháp trừng phạt bổ sung có thể áp dụng với một số lĩnh vực quan trọng của kinh tế Nga, trong trường hợp Moscow chưa có động thái tích cực nhằm chấm dứt xung đột tại Ukraine. Theo nguồn tin từ giới chức Mỹ, đây là bước chuẩn bị nhằm duy trì sức ép và mở rộng phạm vi công cụ chính sách đối ngoại của Washington.

Các quan chức Mỹ cho biết họ đã trao đổi với đối tác châu Âu về khả năng Liên minh châu Âu (EU) sử dụng tài sản Nga bị phong tỏa để mua trang thiết bị từ Mỹ hỗ trợ Kiev. Bên cạnh đó, Mỹ cũng thảo luận nội bộ về việc tận dụng nguồn tài sản Nga đang bị đóng băng trong nước để phục vụ mục tiêu hỗ trợ nhân đạo và ổn định tại Ukraine.

Dù chưa có quyết định cụ thể, theo giới quan sát, các cuộc thảo luận này cho thấy chính quyền Washington đã chuẩn bị sẵn những phương án dự phòng trong trường hợp cần tăng cường biện pháp kinh tế.

Hôm thứ Tư, ông Trump ký ban hành gói trừng phạt đầu tiên kể từ khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1, tập trung vào hai tập đoàn năng lượng lớn của Nga là Rosneft và Lukoil. Động thái này khiến giá dầu quốc tế tăng hơn 2 USD mỗi thùng và buộc một số khách hàng lớn của Nga tìm kiếm nguồn cung thay thế.

Phát biểu tại Doha ngày thứ Bảy, ông Trump cho biết sẽ chỉ gặp lại Tổng thống Nga Vladimir Putin khi có cơ sở rõ ràng cho khả năng đạt được thỏa thuận hòa bình. Ông nói thêm một số đối tác thương mại châu Á đang giảm đáng kể lượng dầu nhập khẩu từ Nga.

Giới chức và quan sát viên châu Âu kỳ vọng Mỹ sẽ tiếp tục duy trì lập trường kiên định trong vấn đề này. Một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết Washington mong muốn các nước châu Âu có thêm biện pháp tương ứng, có thể là các gói trừng phạt hoặc điều chỉnh thương mại mới. Tuy nhiên, Nhà Trắng có thể tạm thời đánh giá phản ứng của Moskva trước khi đưa ra bước đi kế tiếp.

Theo các nguồn tin, một số biện pháp đang được xem xét có thể liên quan đến lĩnh vực ngân hàng và hạ tầng xuất khẩu năng lượng của Nga. Trước đó, các đại diện Ukraine đã đề xuất Mỹ xem xét việc siết chặt hệ thống thanh toán bằng đồng USD với các ngân hàng Nga, song chưa rõ khả năng được chấp thuận.

Tại Quốc hội Mỹ, một nhóm thượng nghị sĩ đang thúc đẩy dự luật trừng phạt lưỡng đảng vốn bị trì hoãn trước đây. Một nguồn tin cho biết ông Trump sẵn sàng phê chuẩn nếu dự luật được thông qua, dù khả năng hoàn tất trong tháng này còn hạn chế. Bộ Tài chính Mỹ chưa đưa ra phản hồi chính thức.

Phía Nga cho rằng vẫn còn cơ hội cho giải pháp ngoại giao. Ông Kirill Dmitriev, đại diện của Tổng thống Putin về hợp tác kinh tế, nhận định ba bên gồm Nga, Mỹ và Ukraine đang tiến gần hơn tới một hướng tiếp cận hòa bình.

Đọc thêm: Ông Trump nổi giận vì quảng cáo tại Canada, tuyên bố tăng thuế 10%

Người phát ngôn Đại sứ quán Ukraine tại Washington, bà Halyna Yusypiuk, bày tỏ đánh giá tích cực về quyết định trừng phạt mới của Mỹ, đồng thời nhấn mạnh  việc ngăn chặn nguồn lực cho chiến sự là cách hiệu quả nhất để sớm lập lại ổn định.

Trước đó, ông Trump từng dự kiến gặp ông Putin tại Budapest nhưng kế hoạch không thành. Một ngày sau, trong cuộc tiếp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Washington, hai bên đã trao đổi thẳng thắn về các bước đi ngoại giao và giải pháp ngừng xung đột.

Cuối tuần trước, Nga gửi công hàm ngoại giao tới Mỹ, đề cập lại các điều kiện hòa bình trước đây. Tuy nhiên, vài ngày sau, ông Trump xác nhận chưa có kế hoạch gặp lại ông Putin trong thời điểm hiện tại. Một số quan chức Nhà Trắng cho rằng Tổng thống Mỹ muốn đánh giá kỹ bối cảnh quốc tế trước khi tiếp tục thúc đẩy tiến trình đàm phán.

Theo một quan chức cấp cao, quyết định áp dụng gói trừng phạt mới được ông Trump thông qua trong cuộc họp với Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Ngoại trưởng Marco Rubio. Bước đi này được xem như tín hiệu cho thấy Washington tiếp tục kiên trì chính sách kết hợp giữa sức ép kinh tế và kênh đối thoại nhằm hướng tới một tiến trình hòa bình lâu dài cho khu vực.