Nga tuyên bố bất ngờ về lệnh trừng phạt của phương Tây

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov vừa khẳng định, Nga “không chạy theo bất kỳ ai” để được nới lỏng lệnh trừng phạt.

Mỹ và các đồng minh phương Tây đã áp đặt các lệnh cấm vận đối với Nga sau khi quốc gia này sáp nhập bán đảo Crimea hồi năm 2014. Các lệnh trừng phạt chống Nga được chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden mở rộng đáng kể sau khi Moscow phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào cuối tháng 2/2022.

Vào tháng 3, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, Washington có thể xem xét dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt đối với Nga nhằm thúc đẩy Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen – một thỏa thuận hàng hải quan trọng nhằm bảo đảm an toàn hàng hải ở Biển Đen – như một bước tiến tới việc giải quyết xung đột Ukraine.

Tuy nhiên, hôm 12/4 vừa qua, Tổng thống Trump đã gia hạn các biện pháp trừng phạt đối với Nga thêm 1 năm với lý do Moscow vẫn là mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia Mỹ.

Trong bài trả lời lời phỏng vấn tờ Kommersant hôm 14/4, Ngoại trưởng Nga Lavrov nhận định, quá trình toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới đã bị phá hủy khi các biện pháp trừng phạt trở thành “công cụ duy nhất trong chính sách đối ngoại của cựu Tổng thống Biden”.

Theo Ngoại trưởng Lavrov, chính quyền Tổng thống Trump đã thảo luận về hợp tác thương mại và kinh tế với Nga ngay từ những cuộc tiếp xúc ban đầu, nhưng vẫn không che giấu việc theo đuổi lợi ích kinh tế trong các quyết định về chính sách đối ngoại của mình.

Ông Lavrov lưu ý thêm rằng hợp tác kinh tế giữa Nga và Mỹ đã giảm khoảng 95% so với mức đỉnh khoảng 30 tỷ USD vào năm 2015, chủ yếu do những tác động của các lệnh cấm vận.

Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh, trong bối cảnh này, sự hợp tác trong tương lai hoàn toàn phụ thuộc vào chính quyền Washington, nhưng Moscow sẽ “không chạy theo bất kỳ ai” để đổi lại việc được gỡ bỏ các biện pháp hạn chế.

Theo Ngoại trưởng Lavrov, Moscow cần tránh phụ thuộc vào các đối tác nước ngoài ở những lĩnh vực trọng yếu, kể cả trong trường hợp các lệnh trừng phạt nhằm vào quốc gia này được gỡ bỏ.

Chính quyền Moscow nhiều lần lên án các lệnh trừng phạt của phương Tây là phi pháp, và sẽ không thể làm suy yếu nền kinh tế Nga hay cô lập nước này khỏi hệ thống tài chính toàn cầu. Ngược lại, các lệnh trừng phạt đã gây tác dụng ngược với chính các quốc gia áp đặt chúng, trong khi Nga chuyển hướng thương mại sang châu Á và các nước Nam bán cầu, chủ yếu là Trung Quốc và Ấn Độ.

Cũng trong ngày 14/4, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng việc Tổng thống Mỹ Trump gia hạn các biện pháp trừng phạt chống Nga, vốn được người tiền nhiệm Joe Biden đưa ra, là một hành động mang tính tự động và không thể kỳ vọng một quyết định nào khác.

Theo quan chức Điện Kremlin, hiện tại Moscow và Washington chỉ mới bắt đầu quá trình bình thường hóa quan hệ song phương, vì vậy Nga không có kỳ vọng quá mức nào đối với các hành động của Mỹ.

Trong một diễn biến liên quan, Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của EU Kaya Kallas cho biết, các Ngoại trưởng của khối này đang lên kế hoạch về gói trừng phạt thứ 17 đối với Nga vào tháng 5 tới.

"Chúng tôi đang soạn thảo gói trừng phạt thứ 17", bà Kallas chỉ ra rằng các biện pháp mới liên quan đến đội tàu "hạm đội bóng tối" có thể được đưa vào lệnh trừng phạt này. Gói trừng phạt Nga thứ 17 dự kiến sẽ được thảo luận tại cuộc họp của Hội đồng Ngoại giao, được tổ chức vào tháng 5.

Trong khi đó, Hungary tuyên bố sẽ không ủng hộ lệnh trừng phạt mới của EU nhằm vào lĩnh vực năng lượng của Nga.

Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto cho biết, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Andrey Sibiga đã yêu cầu EU áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với việc cung cấp năng lượng từ Nga và ngành công nghiệp hạt nhân của nước này”.

Tuy nhiên, ông Szijjarto trả lời báo chí sau cuộc họp của các ngoại trưởng EU: "Một số đồng nghiệp từ EU đã đứng về phía những yêu cầu này. Chúng tôi đã gửi một thông điệp rõ ràng rằng Hungary sẽ không ủng hộ điều đó theo bất kỳ cách nào".

Ngoại trưởng Szijjarto nói thêm rằng vào tuần trước, một số nước EU đã đề xuất bổ sung một số bộ trưởng của Nga và Phó Thủ tướng Serbia vào danh sách trừng phạt. Theo ông Szijjarto, Hungary cảnh báo rằng nước này sẽ không ủng hộ những bước đi như vậy.

Trước đó, vào ngày 24/2, EU đã ban hành gói trừng phạt thứ 16 nhằm vào Moscow nhân sự kiện đánh dấu tròn 3 năm Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Gói trừng phạt mới nhất nhắm mục tiêu vào lĩnh vực nhập khẩu nhôm, đội tàu ngầm, xuất khẩu hóa chất và cấm bán cho Nga bộ điều khiển chơi game, thường được sử dụng để điều khiển thiết bị bay không người lái (drone) trên chiến trường.

Các biện pháp trừng phạt cũng bao gồm lệnh cấm nhằm vào các nhà máy lọc dầu và khí đốt, song không bao gồm lệnh cấm hoàn toàn đối với khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga, ngắt kết nối thêm 13 ngân hàng Nga khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu (SWIFT) và cấm 8 kênh truyền hình Nga phát sóng trong EU. Gói trừng phạt thứ 16 bổ sung 48 cá nhân và 35 thực thể vào danh sách trừng phạt, bao gồm lệnh đóng băng tài sản và cấm đi lại.