Ông Zelensky muốn gặp ông Putin: quay xe với lệnh cấm 2022?

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky những ngày gần đây đề nghị đàm phán trực tiếp và tuyên bố chỉ gặp trực tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin để bàn về giải pháp chấm dứt xung đột giữa hai nước. Điều này khiến nhiều người đặt ra câu hỏi đề nghị của ông Zelensky có mâu thuẫn với sắc lệnh cấm đàm phán với Nga do chính ông ban hành vào năm 2022 hay không?

Giải thích về việc trên, Tổng thống Zelensky hôm 13/5 cho biết, sắc lệnh không áp dụng với ông. "Theo nghị quyết của Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia và Hiến pháp, tôi phụ trách nhiệm vụ này và không ai ngoài tôi có thể tham gia vào các cuộc đàm phán liên quan đến chủ quyền của Ukraine. Không ai ngoài tôi có thể tổ chức các cuộc đàm phán có liên quan với nhà lãnh đạo Nga và các nhà lãnh đạo của các quốc gia khác. Đây là quyền và nghĩa vụ của tôi, tôi không tự cấm mình làm bất cứ điều gì," ông Zelensky nói.

Theo Tổng thống Zelensky, sắc lệnh của ông nhằm ngăn chặn các mối liên hệ tiềm tàng giữa các nhà hoạt động đối lập đang chạy trốn của Ukraine và chính quyền Nga.

Trước đó, vào ngày 4//10/2022, Tổng thống Zelensky đã ký sắc lệnh thực thi nghị quyết của Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia, theo đó cấm tất cả các cuộc đàm phán với Nga.

Cũng trong ngày 13/5, Tổng thống Zelensky đã loại trừ việc đàm phán với các quan chức Nga và khẳng định chỉ gặp mặt trực tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Thổ Nhĩ Kỳ vào thứ Năm tuần này.

Phát biểu tại cuộc họp báo, ông Zelensky nói rằng ông muốn đàm phán về một lệnh ngừng bắn vô điều kiện kéo dài 30 ngày như một bước tiến tới chấm dứt chiến tranh, đồng thời nhấn mạnh Tổng thống Nga Putin cần phải trực tiếp tham gia cuộc đàm phán với Ukraine tại Thổ Nhĩ Kỳ.

“Chúng tôi muốn đạt được một sự khởi đầu cho việc kết thúc chiến tranh,” ông Zelensky cho biết.

Nhà lãnh đạo Ukraine lưu ý rằng ông kỳ vọng Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt mạnh nếu cuộc đàm phán Nga-Ukraine không diễn ra.

Nga nêu chủ đề đàm phán với Ukraine ở Thổ Nhĩ Kỳ

Moscow muốn thảo luận về một "giải pháp bền vững" với Kiev, bao gồm việc công nhận các vùng lãnh thổ trước đây của Ukraine là một phần không thể tách rời của Nga.

Đây là tuyên bố hôm 13/5 của Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov liên quan tới cuộc đàm phán tiềm năng giữa Nga và Ukraine ở Istabul, Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15/5 tới.

Đài RT dẫn lời Thứ trưởng Ryabkov cho hay, các vấn đề Nga sẽ đưa ra về cơ bản "giống hệt" những gì nước này đã nêu trong quá khứ, và phần lớn liên quan đến các mục tiêu nằm trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine.

"Chúng luôn nằm trong chương trình nghị sự, làm thế nào để đảm bảo giải quyết tình hình một cách đáng tin cậy và bền vững, trước hết là bằng cách giải quyết tận gốc căn nguyên xung đột, các vấn đề liên quan đến việc phi phát xít hóa chính quyền Kiev, đảm bảo công nhận những thực tế phát triển gần đây bao gồm các vùng lãnh thổ mới sáp nhập vào Nga," ông Ryabkov nêu rõ.

Theo ông Ryabkov, các “thực tế” đó bao gồm các khu vực Kherson và Zaporizhzhia cùng hai vùng ly khai Donetsk và Lugansk – vốn được Nga sáp nhập sau loạt trưng cầu dân ý vào cuối năm 2022. Trước đó, sau cuộc đảo chính Maidan năm 2014, bán đảo Crimea cũng đã tổ chức trưng cầu dân ý và sáp nhập vào Nga.

Dù không đưa ra bất kỳ dự đoán nào về kết quả liên quan tới cuộc đàm phán tiềm năng giữa Nga và Ukraine ở Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng Thứ trưởng Ryabkov nhấn mạnh, Moscow cam kết đàm phán "một cách nghiêm túc và có trách nhiệm".

Nhà ngoại giao Nga cho biết: "Hiện còn quá sớm để đưa ra bất kỳ dự đoán nào. Câu hỏi này nên được đặt ra cho những người ủng hộ chính quyền Kiev và chính Kiev. Họ đã sẵn sàng đàm phán hay chưa?".

Vào ngày 13/5, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã từ chối bình luận về khả năng ông Putin tham gia trực tiếp cuộc đàm phán ở Thổ Nhĩ Kỳ và chỉ xác nhận một phái đoàn Nga sẽ chờ phía Ukraine tại Istanbul vào ngày 15/5. Ông Peskov cũng không tiết lộ chính xác ai sẽ đại diện cho Nga tại cuộc gặp này.

Nếu cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Putin và người đồng cấp Ukraine Zelensky thực sự diễn ra, đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ năm 2019 và là cuộc hòa đàm trực tiếp đầu tiên giữa Moscow và Kiev tại Istabul kể từ tháng 3/2022.

Cuối tuần trước, Tổng thống Putin đã từ chối gia hạn lệnh ngừng bắn đơn phương trong thời gian ngắn được nước này đưa ra trong dịp kỷ niệm 80 năm chiến thắng của Liên Xô trong Thế chiến II. Tuy nhiên, người đứng đầu Điện Kremlin bày tỏ mong muốn đàm phán trực tiếp với Ukraine tại Istanbul vào ngày 15/5, khiến Tổng thống Ukraine Zelensky "thách" ông gặp trực tiếp.

Nga đến nay vẫn không tiết lộ liệu Tổng thống Putin có đến Istanbul dự đàm phán trực tiếp hay không, nhưng khẳng định phái đoàn Nga sẽ đến đó và chờ phía Ukraine.