Sàn thương mại điện tử lớn nhất Hàn Quốc mất hàng tỷ USD vì vụ rò rỉ dữ liệu "khủng"

Ngày 29/12, Coupang, sàn thương mại điện tử lớn nhất Hàn Quốc, chính thức thông báo sẽ chi tổng cộng 1,69 nghìn tỷ won (khoảng 1,18 tỷ USD) để bồi thường cho hơn 30 triệu người dùng bị ảnh hưởng bởi vụ rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng nhất của nền tảng này trong năm 2025.

Vụ việc bắt nguồn từ tháng 11, khi Coupang phát hiện lượng truy cập trái phép vào các tài khoản người dùng kéo dài từ tháng 6 qua máy chủ nước ngoài. Ban đầu công ty báo cáo chỉ 4.500 tài khoản bị ảnh hưởng, nhưng sau đó con số này nhảy vọt lên 33,7 triệu, gần như toàn bộ cơ sở người dùng đang hoạt động trên nền tảng này. 

Các thông tin bị rò rỉ bao gồm tên, số điện thoại, e-mail, địa chỉ giao hàng và lịch sử mua sắm, nhưng may mắn không có dữ liệu thanh toán hay mật khẩu. Nghi phạm được xác định là một cựu nhân viên gốc Trung Quốc, người từng quản lý quá trình xác thực và vẫn lưu giữ các đoạn mã mở khóa truy cập sau khi nghỉ việc.

Theo thông báo của Coupang, mỗi người dùng đủ điều kiện sẽ nhận được voucher mua sắm trị giá 50.000 won (khoảng 35 USD), có thể sử dụng trên các dịch vụ của công ty như nền tảng thương mại điện tử chính, cùng các dịch vụ như Coupang Eats (ăn uống), Coupang Travel (du lịch) và R.LUX (xa xỉ phẩm).

Gói bồi thường này được triển khai từ ngày 15/1 năm sau, áp dụng cho cả thành viên trả phí, người dùng thông thường lẫn những khách hàng đã đóng tài khoản sau vụ việc. Harold Rogers, Giám đốc tạm quyền của Coupang, nhấn mạnh đây là "biện pháp trách nhiệm với khách hàng", đồng thời cam kết công ty sẽ thực hiện nghĩa vụ đến cùng và một lần nữa gửi lời xin lỗi sâu sắc.

Chiêu quảng cáo "trá hình"?

Kế hoạch bồi thường được đưa ra chỉ một ngày sau khi doanh nhân người Mỹ gốc Hàn Kim Bom Suk, nhà sáng lập Coupang, lần đầu tiên công khai xin lỗi về vụ rò rỉ dữ liệu. Ông Kim thừa nhận phản ứng ban đầu của công ty là chưa đủ, lời xin lỗi đến chậm và ông đã "suy nghĩ sai lầm" khi chờ xác minh đầy đủ sự việc mới dám lên tiếng. Tuy nhiên, nhà sáng lập Coupang vẫn từ chối dự các phiên điều trần tại Quốc hội Hàn Quốc với lý do lịch trình quản lý toàn cầu bận rộn.

Dù tổng giá trị gói bồi thường nghe có vẻ "khủng", kế hoạch này lại vấp phải làn sóng chỉ trích gay gắt từ dư luận Hàn Quốc vì cấu trúc voucher bị cho là thiếu thành ý. Cụ thể, chỉ 5.000 won áp dụng cho mua sắm thông thường trên nền tảng chính và 5.000 won cho Coupang Eats, hai dịch vụ phổ biến nhất. Phần còn lại, có giá trị lên tới 40.000 won, lại được dành cho hai dịch vụ Coupang Travel và R.LUX vốn ít được sử dụng hơn.

Nhiều ý kiến trên mạng xã hội và các diễn đàn ở Hàn Quốc thẳng thừng gọi đây là "chiêu quảng cáo trá hình" hơn là bồi thường thực sự. Một người dùng trên mạng xã hội X bình luận: "Thực tế chỉ nhận được 10.000 won dùng cho mua sắm hàng ngày, còn lại là buộc phải tiêu vào dịch vụ lạ hoắc".

So sánh với các vụ việc tương tự trước đây tại Hàn Quốc, mức bồi thường 50.000 won bị cho là quá thấp. Các tòa án từng phán quyết mức đền bù lên đến 100.000 won/người trong các vụ rò rỉ dữ liệu thẻ tín dụng của KB Kookmin Card, Interpark hay SK Telecom.

Dù vậy, Coupang lập luận rằng đây là nỗ lực lớn nhất có thể, đồng thời nhấn mạnh theo điều tra nội bộ phối hợp với Chính phủ Hàn Quốc và các công ty an ninh mạng toàn cầu như Mandiant, Palo Alto Networks, chỉ khoảng 3.000 tài khoản thực sự bị lưu trữ dữ liệu và không có dấu hiệu chuyển ra bên thứ ba. Công ty còn khẳng định đã thu hồi toàn bộ thông tin bị lộ, thậm chí vớt được chiếc laptop nghi phạm vứt xuống sông để phi tang chứng cứ.

Cảnh sát Hàn Quốc đang đẩy mạnh điều tra độc lập, trong đó tập trung phân tích chiếc "laptop trôi sông" mà Coupang tự thu hồi và giao nộp, đồng thời xem xét liệu công ty có bất kỳ sai phạm nào trong quá trình tự điều tra nội bộ hay không. Chính phủ Seoul gọi tuyên bố của Coupang là "đơn phương" và chưa được xác nhận, trong khi dư luận tiếp tục gay gắt chỉ trích nhà sáng lập Kim Bom Suk vì bị cho là "né tránh trách nhiệm xã hội" bằng cách viện dẫn quốc tịch Mỹ và cấu trúc công ty niêm yết tại New York, dù Coupang kiếm hầu hết doanh thu từ thị trường Hàn Quốc.

Một cuộc thăm dò của Realmeter cho thấy 69,1% người dân đồng tình với nhận định ông Kim đang "né tránh trách nhiệm", 63,2% ủng hộ dự luật cấm nhập cảnh lãnh đạo nước ngoài không tham gia điều trần mà không có lý do chính đáng. Hơn 68% người tham gia khảo sát thừa nhận vụ việc ảnh hưởng đến việc sử dụng dịch vụ Coupang, với nhiều người giảm tần suất hoặc cân nhắc bỏ hẳn.

Với vị thế thống lĩnh thị trường thương mại điện tử Hàn Quốc, vụ rò rỉ dữ liệu này không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn làm lung lay nghiêm trọng hình ảnh của Coupang. Công ty đang đối mặt với áp lực từ nhiều phía, từ điều tra pháp lý đến làn sóng tẩy chay từ người tiêu dùng.