Trung Quốc mở rộng kiểm soát đất hiếm, nhắm vào ngành quốc phòng và bán dẫn
Kinhtedothi - Trung Quốc vừa mở rộng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, bổ sung 5 nguyên tố mới và áp dụng quy định nghiêm ngặt hơn đối với các doanh nghiệp nước ngoài sử dụng vật liệu hoặc công nghệ có nguồn gốc Trung Quốc.
Vật liệu đất hiếm được sử dụng rộng rãi trong sản xuất xe điện, động cơ máy bay, chip bán dẫn và thiết bị quân sự hiện đại. Ảnh: Azerbaycan
Động thái mới của Trung Quốc diễn ra ngay trước cuộc gặp trực tiếp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến tổ chức tại Hàn Quốc cuối tháng 10. Theo thông báo của Bộ Thương mại Trung Quốc, các nguyên tố mới được đưa vào danh sách kiểm soát gồm holmi, erbi, thuli, europi và ytterbi.
Các quy định mới cũng yêu cầu doanh nghiệp nước ngoài sản xuất nam châm và vật liệu từ đất hiếm phải xin giấy phép xuất khẩu nếu sản phẩm cuối cùng có sử dụng công nghệ hoặc vật liệu Trung Quốc, ngay cả khi giao dịch không có công ty Trung Quốc tham gia.
Bắc Kinh đồng thời bổ sung hàng chục công nghệ tinh luyện vào danh mục hạn chế, yêu cầu các nhà sản xuất nước ngoài sử dụng vật liệu Trung Quốc phải tuân thủ quy định mới. Các doanh nghiệp quốc phòng ở nước ngoài sẽ không được cấp phép xuất khẩu, trong khi hồ sơ liên quan đến sản xuất chip tiên tiến sẽ được xem xét riêng lẻ.
Động thái này được xem là bước đi mang tính chiến lược của Trung Quốc nhằm gia tăng đòn bẩy trước thềm hội nghị Trump - Tập, trong bối cảnh Mỹ liên tục mở rộng lệnh cấm xuất khẩu thiết bị sản xuất chip cho Bắc Kinh. Một quan chức Nhà Trắng cho biết Washington đang “đánh giá kỹ lưỡng tác động” của quy định mới, được công bố “không thông báo trước” và có thể “ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu”.
Theo các chuyên gia, Trung Quốc hiện sản xuất hơn 90% lượng đất hiếm và nam châm đất hiếm tinh chế trên thế giới – vật liệu thiết yếu cho xe điện, động cơ máy bay và radar quân sự. Việc bổ sung các nguyên tố hiếm mới vào danh mục kiểm soát nâng tổng số loại bị hạn chế xuất khẩu lên 12.
Nhà phân tích Neha Mukherjee từ Benchmark Mineral Intelligence nhận định: “Thế giới đang bước vào giai đoạn phân tách cấu trúc, khi Trung Quốc nội địa hóa chuỗi giá trị, còn Mỹ và các đồng minh tăng tốc xây dựng hệ thống thay thế.”
Chính phủ Trung Quốc khẳng định phạm vi điều chỉnh “có giới hạn” và sẽ “áp dụng các biện pháp cấp phép linh hoạt” để tránh gián đoạn nguồn cung toàn cầu. Theo kế hoạch, các quy định mới đối với 5 nguyên tố bổ sung sẽ có hiệu lực từ ngày 8/11, còn các quy định liên quan đến doanh nghiệp nước ngoài sử dụng công nghệ hoặc vật liệu Trung Quốc sẽ áp dụng từ ngày 1/12.
