Từ New York đến Singapore: bí quyết xây dựng các trung tâm tài chính hàng đầu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa tài chính ngày càng sâu rộng, việc xây dựng và phát triển các trung tâm tài chính quốc tế (IFC) đã trở thành chiến lược quan trọng của nhiều quốc gia nhằm thu hút dòng vốn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao vị thế trên bản đồ tài chính thế giới.

Theo bảng xếp hạng Chỉ số Trung tâm Tài chính Toàn cầu (GFCI) phiên bản mới nhất năm 2025, New York (Mỹ) tiếp tục dẫn đầu, theo sau là London (Anh), Hong Kong (Trung Quốc) và Singapore. Những trung tâm này không chỉ là nơi tập trung các hoạt động ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới tài chính, tạo việc làm chất lượng cao và góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

GFCI cũng chỉ ra sự nổi lên của các trung tâm mới như Dubai (Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE)), Thượng Hải (Trung Quốc), Luxembourg hay Frankfurt (Đức). Những trung tâm này cho thấy, việc xây dựng các IFC thành công phụ thuộc vào sự kết hợp hài hòa giữa chính sách nhà nước, môi trường kinh doanh thuận lợi và khả năng thích ứng với xu hướng toàn cầu. 

New York và London: giữ vững vị thế "đầu tàu"

London và New York từ lâu đã khẳng định vị thế là những trung tâm tài chính hàng đầu thế giới, nhờ lịch sử lâu đời và khả năng thích ứng vượt trội. Trong đó, New York vẫn nắm vị trí độc tôn của thị trường vốn toàn cầu với vị trí số một trong BXH của GFCI (766 điểm).

Theo dữ liệu mới nhất từ Liên đoàn Các Sở giao dịch Thế giới (WFE) năm 2025, Sở Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE) và Nasdaq tiếp tục là hai sàn lớn nhất thế giới. NYSE có vốn hóa thị trường khoảng 31-32 nghìn tỷ USD, trong khi Nasdaq đạt khoảng 30-35 nghìn tỷ USD tùy theo tháng, góp phần đưa tổng vốn hóa thị trường chứng khoán Mỹ vượt 67 nghìn tỷ USD.

Sức mạnh của New York đến từ phát triển lĩnh vực tài chính đa dạng, từ ngân hàng đầu tư đến quỹ phòng hộ (hedge funds), nơi tập trung hàng loạt quỹ lớn nhất thế giới như Citadel, Millennium hay Point72, kết hợp với hạ tầng công nghệ tiên tiến và nguồn nhân lực đa dạng từ khắp nơi trên thế giới.

Bên cạnh đó, thành phố này còn là trung tâm fintech sôi động. Dù ở hạng mục dành riêng cho fintech trong bảng xếp hạng của GFCI, New York rơi xuống vị trí thứ ba sau Hong Kong và Thâm Quyến, trung tâm tài chính số một nước Mỹ vẫn thu hút hàng nghìn startup fintech nhờ hệ sinh thái kết nối chặt chẽ với Phố Wall, các ngân hàng lớn và quỹ đầu tư mạo hiểm.

Xếp ngay sau New York là London, nổi bật với vai trò trung tâm ngoại hối lớn nhất toàn cầu, đồng thời là trụ sở của các dịch vụ pháp lý quốc tế uy tín. Theo Khảo sát ba năm một lần của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) năm 2025, thủ đô nước Anh xử lý khoảng 37,8% tổng giao dịch ngoại hối toàn cầu, tương đương gần 4,7 nghìn tỷ USD mỗi ngày, vượt xa các trung tâm khác như New York hay Singapore.

Dù chịu tác động từ Brexit, London vẫn duy trì vị trí thứ hai trong BXH của GFCI với điểm số sát nút sau New York (765 điểm), nhờ nguồn nhân lực chất lượng cao, hạ tầng tài chính sâu rộng và uy tín lâu năm trong quản lý tài sản. Các chuyên gia nhận định, dù một phần hoạt động tài chính đã chuyển dịch sang châu Âu lục địa, London vẫn giữ vững sức hút nhờ khả năng thích ứng và hệ sinh thái tài chính đa dạng.

Thành công của London nằm ở môi trường kinh doanh ổn định, với hệ thống Thông luật minh bạch, thu hút hàng nghìn tổ chức tài chính quốc tế. Hệ thống pháp lý này không chỉ hỗ trợ giải quyết tranh chấp hiệu quả mà còn là nền tảng cho các hợp đồng tài chính phức tạp. Kết hợp với vị trí địa lý chiến lược nối liền châu Á và Mỹ, London tiếp tục là "trái tim" của thị trường tài chính toàn cầu, dù phải đối mặt với cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các trung tâm châu Á.

Singapore và Hong Kong: hình mẫu mới của châu Á 

Ở châu Á, Singapore và Hong Kong là những ví dụ điển hình về mô hình IFC do nhà nước kiến tạo và phát triển mạnh mẽ. Với vai trò "cửa ngõ" tài chính vào Trung Quốc đại lục, Hong Kong nổi bật ở phát triển lĩnh vực tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán và ngoại hối. 

Khảo sát ba năm một lần của BIS năm 2025 cho thấy Hong Kong vẫn duy trì vị thế là trung tâm ngoại hối lớn thứ tư toàn cầu, với doanh số giao dịch trung bình hàng ngày đạt 883 tỷ USD, chiếm khoảng 7% thị phần toàn cầu và dẫn đầu về giao dịch Nhân dân tệ ngoài khơi.

Sở Giao dịch Chứng khoán Hong Kong (HKEX) là một trong những sàn lớn nhất châu Á, với vốn hóa thị trường đạt khoảng 5,4-6,2 nghìn tỷ USD tùy theo thời điểm trong năm 2025, đồng thời là trung tâm hàng đầu về IPO và quản lý tài sản.

Dù đối mặt với một số thách thức địa chính trị như căng thẳng thương mại Mỹ - Trung và các biện pháp an ninh, Hong Kong vẫn duy trì vị trí thứ ba trong BXH của GFCI với điểm số 764, chỉ kém London một điểm và thu hẹp khoảng cách với New York, nhờ uy tín lâu năm, kết nối chặt chẽ với thị trường Trung Quốc cùng dòng vốn khổng lồ từ nội địa (tài sản quản lý đạt 35,1 nghìn tỷ USD cuối năm ngoái, tăng 13%). 

Vững vàng vị trí thứ tư trong BXH của GFCI với điểm số 763, Singapore nổi bật nhờ chiến lược dài hạn của chính phủ, tập trung vào môi trường kinh doanh thân thiện, thuế suất thấp và quy định linh hoạt.

Là một trong những trung tâm tài chính sạch nhất thế giới, đảo quốc này còn tạo sức hút ở trụ cột hạ tầng, với hệ thống giao thông, công nghệ thông tin hiện đại và nguồn nhân lực đa ngôn ngữ. Báo cáo từ Cơ quan Quản lý Tiền tệ Singapore (MAS) cho thấy nước này đang dẫn đầu châu Á về kết nối số và hạ tầng dữ liệu, hỗ trợ mạnh mẽ cho các hoạt động fintech và giao dịch thời gian thực.

Ngoài ra, Singapore còn dẫn dắt khu vực về tài chính xanh và fintech, với các nền tảng như Project Greenprint và các quỹ hỗ trợ đổi mới bền vững, giúp thu hút hàng nghìn chuyên gia quốc tế và củng cố vị thế của đảo quốc như một trung tâm tài chính hàng đầu châu Á.

Những trung tâm mới nổi đầy triển vọng

Bên cạnh các IFC truyền thống, một số trung tâm mới nổi đã đạt được những bước tiến ấn tượng nhờ chiến lược tập trung và đầu tư quyết liệt. Trung tâm Tài chính Quốc tế Dubai (DIFC) là minh chứng rõ nét cho mô hình đặc khu tài chính kiểu mới, với hệ thống Thông luật độc lập với luật pháp UAE thông thường, thuế ưu đãi 0% và không hạn chế sở hữu nước ngoài.

Đến cuối năm 2025, DIFC đã thu hút hơn 7.700 công ty hoạt động, trong đó có gần 500 công ty quản lý tài sản và quỹ đầu tư, hơn 100 quỹ phòng hộ, cùng tài sản quản lý vượt mức 700 tỷ USD. Trung tâm này còn nổi bật ở lĩnh vực fintech, tài chính Hồi giáo và quản lý tài sản, trở thành cầu nối tài chính chiến lược cho khu vực Trung Đông, châu Phi và Nam Á, đồng thời xếp hạng 11 trong BXH của GFCI.

Thượng Hải cũng đang nỗ lực vươn lên trở thành hình mẫu IFC toàn cầu, với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ Trung Quốc qua các khu thí điểm tự do thương mại và sáng kiến tài chính xanh.

Thành phố này tập trung phát triển thị trường vốn sâu rộng, xây dựng sở giao dịch chứng khoán lớn nhất châu Á về vốn hóa, cùng các sản phẩm tài chính sáng tạo như trái phiếu xanh và giao dịch carbon, đồng thời cải thiện nguồn nhân lực qua đào tạo chuyên gia quốc tế và hợp tác toàn cầu. Hiện tại, Thượng Hải duy trì vị trí thứ 8 trong BXH GFCI, khẳng định vai trò dẫn đầu châu Á về đổi mới tài chính.

Trong khi đó, Luxembourg nổi bật ở lĩnh vực quản lý quỹ và dịch vụ tài chính chuyên sâu, nhờ uy tín cao về bảo mật, quy định phù hợp chuẩn châu Âu và hệ sinh thái hỗ trợ quỹ thay thế. Với tài sản quản lý quỹ đạt khoảng 7 nghìn tỷ euro (tương đương hơn 7.500 tỷ USD) vào cuối năm 2025, Luxembourg là trung tâm quỹ lớn thứ hai thế giới sau Mỹ, dẫn đầu châu Âu về số doanh nghiệp đầu tư tập thể vào chứng khoán chuyển nhượng (UCITS) và quỹ đầu tư thay thế dự trữ (RAIF), thu hút hàng loạt nhà quản lý tài sản toàn cầu nhờ môi trường ổn định và liên tục đổi mới khung quy định Quỹ Đầu tư Dài hạn Châu Âu phiên bản 2.0 (ELTIF 2.0).

Frankfurt, với Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) làm trụ cột, đang củng cố vị thế ở châu Âu nhờ hạ tầng tài chính vững chắc, giám sát ngân hàng thống nhất và môi trường kinh doanh ổn định sau Brexit, khi nhiều hoạt động tài chính chuyển dịch từ London về đây. Frankfurt xếp hạng 12 trong BXH GFCI 38, dẫn đầu lục địa châu Âu về ngân hàng và giám sát tài chính.

Kinh nghiệm từ các IFC trên thế giới cho thấy, việc xây dựng trung tâm tài chính không chỉ mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp mà còn thúc đẩy cải cách thể chế, nâng cao năng lực quản trị và hội nhập quốc tế sâu hơn. Các quốc gia đang phát triển có thể học hỏi bằng cách bắt đầu từ những chính sách thí điểm, thu hút đầu tư nước ngoài và tập trung cải thiện từng trụ cột một cách đồng bộ.

Dù vậy, yếu tố quan trọng nhất để xây dựng một IFC thành công đến từ những cam kết lâu dài từ chính phủ, kết hợp với sự tham gia của khu vực tư nhân, để tạo nên một hệ sinh thái tài chính bền vững.